(Δ΄ Ι. Π. Μ.) 3. my sweet old etcetera

Η Δ΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης συνεχίζεται με το τρίτο ποίημα του E.E. Cummings, από τη συλλογή τού 1926 με τίτλο: is 5.

Καλή ανάγνωση.


my sweet old etcetera
aunt lucy during the recent

war could and what
is more did tell you just
what everybody was fighting

for,
my sister

isabel created hundreds
(and
hundreds)of socks not to
mention shirts fleaproof earwarmers

etcetera wristers etcetera,my

mother hoped that

i would die etcetera
bravely of course my father used
to become hoarse talking about how it was
a privilege and if only he
could meanwhile my

self etcetera lay quietly
in the deep mud et

cetera
(dreaming,
et
   cetera,of
Your smile
eyes knees and of your Etcetera)

_________________________


η γλυκιά καημένη μου καιταλοιπά

Η γλυκιά καημένη μου καιταλοιπά
θεία λούσυ στη διάρκεια του πρόσφατου

πολέμου μπορούσε και επιπλέον
πράγματι σου έλεγε ακριβώς
για ποιό πράγμα πολεμούσαν

όλοι,
η αδελφή μου

ιζαμπέλ δημιούργησε εκατοντάδες
(και
εκατοντάδες)κάλτσες για να μην
αναφέρω πουκάμισα αντιψειρικά καλύμματα για τα αυτιά

καιταλοιπά περικάρπια καιταλοιπά, η

μητέρα μου έλπιζε ότι

ότι θα πέθαινα καιταλοιπά
γενναία φυσικά ο πατέρας μου έφτανε
να βραχνιάζει μιλώντας για το πώς ήταν
προνόμιο και μακάρι και εκείνος
να μπορούσε στο μεταξύ ο

εαυτός μου καιταλοιπά ξάπλωνε ήσυχος
στη βαθιά λάσπη και

ταλοιπά
(ονειρευόμουν,
και
   ταλοιπά,το
Χαμόγελό σου
μάτια γόνατα και τα Καιταλοιπά σου)

Μετάφραση: Ιφιμέδεια

_________________________


παλιό καλό μου καιταλοιπά

παλιό καλό μου καιταλοιπά
η θεία λούσυ κατά τη διάρκεια του πρόσφατου

πολέμου θα μπορούσε και
μάλιστα όντως σου είπε τι ακριβώς
ήταν αυτό που όλοι προσπαθούσαν

να κατακτήσουν,
η αδερφή μου

η Ιζαμπέλ έπλεξε εκατοντάδες
(και
εκατοντάδες) κάλτσες για να μην
αναφέρω τα πουκάμισα κασκόλ σκουφιά

καιταλοιπά γάντια καιταλοιπά, η

μητέρα μου ήλπιζε ότι

θα πέθαινα καιταλοιπά
ηρωϊκά φυσικά ο πατέρας μου συνήθιζε
να μιλάει ασταμάτητα μέχρι να βραχνιάσει για το πόσο
μεγάλη τιμή και αχ και να
ήταν εντωμεταξύ η

αφεντιά μου καιταλοιπά κάθεται σιωπηλά
μέσα στο βούρκο και

ταλοιπά
(ονειρεύεται,
και
   ταλοιπά, το
χαμόγελο Σου
μάτια γόνατα και το Καιταλοιπα)

Μετάφραση: Αρκάτος

_________________________


Γλυκό παλιό μου κ.τ.λ.
η θεία Λούσυ κατά τη διάρκεια του πρόσφατου

πολέμου ήταν σε θέση και προ
παντός το έκανε, να σου πει ακριβώς
για τι

πολεμάνε όλοι,
η αδελφή μου

η Ισαβέλλα δημιούργησε εκατοντάδες
(εκατοντάδων)
κάλτσες, για να μην
αναφέρω πουκάμισα αντιψυλλικά ωτοθερμικά

κ.τ.λ. μανικέτια κ.τ.λ., η

μάνα μου ήλπιζε ότι

θα πέθαινα κ.τ.λ.
με γενναιότητα βεβαίως ο πατέρας μου συνήθιζε
να βραχνιάζει λέγοντας ότι αυτό ήταν
προνόμιο και αχ να μπορούσε κι εκείνος
ενώ στο μεταξύ η

αφεντιά μου κ.τ.λ. κείτονταν σιωπηλά
μες στη βαθιά τη λάσπη κ.

τ.λ.
(κι ονειρευόταν,
κ.
   τ.λ., το
χαμόγελό σου
τα μάτια τα γόνατα και τα Λοιπά σου)

Μετάφραση: synas

_________________________


η καλούλα μου και τα λοιπά η
θεία λουκία κατά τον πρόσφατο

πόλεμο ήταν σε θέση και
μάλιστα δεν παρέλειπε να σου πει γιατί
ακριβώς πολεμούσαμε

όλοι,
η αδερφή μου η

ισαβέλλα έφτιαχνε βουνά
(και
βουνά) κάλτσες για να μην
πούμε για φανέλλες αντιψειρικά σκουφιά

και τα λοιπά γάντια και τα λοιπά,η

μάνα μου ήλπιζε πως

θα πεθάνω και τα λοιπά
ηρωικά βεβαίως του πατέρα μου έβγαινε ο
λαιμός να κάθεται να λέει γιατί ήτανε
προνόμιο κι αχ να μπορούσε και
εκείνος εντωμεταξύ ο εαυτός

μου και τα λοιπά ήταν πεσμένος
βουβός μες στη βαθειά τη λάσπη και

τα λοιπά
(κι ονειρευόταν,
και
   τα λοιπά,το
γέλιο Σου
τα μάτια σου τα γόνατα και τα Λοιπά σου)

Μετάφραση: Π

Ε, βάλε και λίγο Αϊνστάιν, να νοστιμίσει...

Αυτός ο δύσμοιρος ο Αϊνστάιν έχει καταντήσει υποχρεωτικό «άρτυμα» (για να κάνεις τον κόσμο να σε προσέξει), ή κάτι σαν την κόκα-κόλα (πάει μ’ όλα...).

Γράφει η Καθημερινή (και πολύ καλά κάνει) για το «Σύνδρομο Κατάρρευσης των Μελισσιών», που είναι ένα λίαν ανησυχητικό φαινόμενο (κυρίως γιατί δεν ξέρουμε ακόμη πού ακριβώς οφείλεται), και η συντάκτης («η συντάκτισσα», όπως θα έλεγε ο Γιάννης Χάρης) νιώθει την υποχρέωση να «νοστιμίσει» το άρθρο με την (απαραίτητη) αναφορά στον Αϊνστάιν:

Σε κάθε περίπτωση, μια φράση τριβελίζει στο μυαλό όλων όσων ασχολούνται με το φαινόμενο: «Εάν η μέλισσα εξαφανιστεί από την επιφάνεια της γης, στον άνθρωπο θα απομένουν μόνο τέσσερα χρόνια ζωής» (Αλμπερτ Αϊνστάιν).

Το πρόβλημα, ως συνήθως, είναι ότι οι άνθρωποι (και οι δημοσιογράφοι είναι κι αυτοί άνθρωποι – μην κρίνετε μόνο από τους μεγαλο-τέτοιους), πολύ συχνά αρκούνται στο να επαναλαμβάνουν κάτι που τους φαίνεται ωραίο ή «πιασάρικο» χωρίς να μπουν στον ελάχιστο κόπο να το ψάξουν. Όπως αναφέρει το snopes, δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι είπε ποτέ ο Αϊνστάιν αυτά τα λόγια, και η πρώτη εμφάνιση της συγκεκριμένης φράσης χρονολογείται το 1994 – ενώ ο θείος Αλβέρτος πέθανε το 1955.

Νομίζω πως η πραγματικότητα (εν προκειμένω το πρόβλημα με τις μέλισσες) είναι από μόνη της αρκετά «νόστιμη», και δεν έχει ανάγκη από υπερβολές και ψεματάκια για να μας κάνει να ασχοληθούμε μαζί της.

(Δ΄ Ι.Π.Μ.) Κι άλλη υπενθύμιση (nudge nudge)

Στα πλαίσια της Δ΄ Ιστοσυνάντησης Ποιητικής Μετάφρασης, περιμένω τις μεταφράσεις σας για το τρίτο ποίημα του Cummings. Ξέρω ότι είναι δύσκολη περίοδος (για μένα, να δείτε...), αλλά ελπίζω να μη μετατρέψουμε το εγχείρημα σε μαραθώνιο (wink wink, nudge nudge, say no more)...

Θα Πέφτουμε Γελώντας

Η Ροδιά και ο Μαύρος Γάτος μού έκαναν την τιμή να με προσκαλέσουν στο παιχνίδι της «αντίστασης» μέσω της ποίησης. Εμείς εδώ «αντιστεκόμαστε» συχνά, και με τις Ιστοσυναντήσεις και με άλλες σκόρπιες μεταφράσεις ποιημάτων, αλλά θέλοντας να ανταποκριθώ στις προσκλήσεις θα σας χαρίσω ένα δικό μου «ποίημα»:



Ήταν μια εποχή γεμάτη γέλιο
Άφθονο, βροντώδες, απολαυστικό

Όπου και να στρέφαμε το βλέμμα
Γέλια μας προκαλούσαν όλα

Γελώντας όμορφα περνούσε ο καιρός—
Μα σαν κάτι να ξίνισε στο βάθος

Γελούσαμε με τους υποψηφίους
Κι εκείνοι μπήκαν στη Βουλή

Γελούσαμε με τους ατάλαντους
Κι εκείνοι έκαναν καριέρα

Γελούσαμε με τους απατεώνες
Κι εκείνοι γίναν ζάπλουτοι

Γελούσαμε με τους διεφθαρμένους
Κι εκείνοι βγήκαν «καθαροί»

Γελούσαμε με τους ανόητους
Κι εκείνοι αποκτήσαν φήμη

Γελούσαμε με τους γελοίους
Κι η γελοιότητα μας έπνιξε

Και κάπου σαν να καταλάβαμε
Πως το γέλιο δεν φέρνει αποτέλεσμα

Μα αργήσαμε, και τώρα πια
Ξέρουμε τι μας περιμένει

Ο γκρεμός θα χάσκει εμπρός μας ζοφερός
Κι εμείς θα πέφτουμε γελώντας

(Δ΄ Ι. Π. Μ.) 2. i will wade out till my thighs are steeped in burning flowers

Συνεχίζουμε την Δ΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης με το δεύτερο ποίημα του E.E. Cummings, κι αυτό από τη συλλογή Tulips & Chimneys, του 1923.

Καλή ανάγνωση.


i will wade out
                         till my thighs are steeped in burning flowers
I will take the sun in my mouth
and leap into the ripe air
                                         Alive
                                                 with closed eyes
to dash against darkness
                                         in the sleeping curves of my body
Shall enter fingers of smooth mastery
with chasteness of sea-girls
                                             Will i complete the mystery
                                             of my flesh
I will rise
                 After a thousand years
lipping
flowers
             And set my teeth in the silver of the moon

_________________________


θα βαδίσω βουλιάζοντας
                         ώσπου οι μηροί μου να μουσκέψουν σε φλεγόμενα λουλούδια
θα πάρω τον ήλιο στο στόμα μου
και θα πηδήξω στον ώριμο αέρα
                                         Ζωντανός
                                                 με κλειστά μάτια
να ορμήσω καταπάνω στο σκοτάδι
                                         στις κοιμισμένες καμπύλες του κορμιού μου
Θα εισέλθουν δάκτυλα λεπτότατης μαεστρίας
με την αγνότητα των κοριτσιών της θάλασσας
                                             Θα συμπληρώσω το μυστήριο
                                             της σάρκας μου
Θα σηκωθώ
                 Μετά από χίλια χρόνια
στα χείλη
λουλούδια
             Και θα βυθίσω τα δόντια μου στο ασήμι του φεγγαριού

Μετάφραση: Ιφιμέδεια

_____________________


Με δρασκελιές μεγάλες θά βγω απ' τα νερά
                         ώσπου οι μηροί μου να μουλιάσουν σε φλεγόμενα άνθη
Τον ήλιο θα πάρω μες στο στόμα μου,
θα κάνω άλμα μες στον ώριμον αέρα
                                         Ζωντανός,
                                                 μάτια κλειστά,
να χιμήξω καταπάνω στο σκοτάδι
                                         μες στις κοιμάμενες καμπύλες του κορμιού μου
Θα χώσω δάχτυλα απαλά, μαστόρικα
και άσπιλα, σαν από θαλασσινό κορίτσι
                                             Θα ολοκληρώσω άραγε ποτέ
                                             το μυστήριο της σαρκός μου
Θ᾽ αναστηθώ
                 Μετά από χίλια χρόνια
ακροφιλώντας
τα λουλούδια
             Και θα χώσω τα δόντια μου στου φεγγαριού το ασήμι.

Μετάφραση: Τιπούκειτος

_____________________


Θα βουτώ
                         ωσότου τα μπούτια μου μουσκέψουν από αιμάτινα λουλούδια
Θα πάρω τον ήλιο στο στόμα μου
και θα πηδήξω μέσα στον συμπαγή αέρα
                                         Ζωντανός
                                                 με μάτια κλειστά
θε να χιμήξω στα σκοτάδια
                                         στις ναρκωμένες καμπύλες του κορμιού μου
θα μπήξω δάχτυλα αβρής μαεστρίας,
με την αγνότητα γοργόνων
                                             Θα τελέσω το μυστήριο
                                             της σάρκας μου
Θα ξυπνήσω
                 μετά από χίλια χρόνια
γλείφοντας
λουλούδια
             Και θα βυθίσω τα δόντια μου στ’ ασήμι της Σελήνης

Μετάφραση: synas

_____________________


θα ξανοιχτώ προς τα βαθειά
                         ώσπου τα πόδια μου να πλημμυρίσουνε καυτούς ανθούς
Θα βάλω μες στο στόμα μου τον ήλιο
και στον αέρα το μεστό θα ξεπηδήσω
                                         Ζωντανός
                                                 με μάτια σφαλιχτά
να ορμήσω να τσακίσω το σκοτάδι
                                         στις κοιμισμένες του κορμιού μου τις καμπύλες
Θα βυθιστούν αβίαστα επιτήδεια δάχτυλα
με των θαλασσοκόριτσων την αρετή
                                             Θα τελειωθεί
                                             της σάρκας μου το θαύμα
Θ' αναστηθώ
                 Μετά από χίλια χρόνια
γευόμενος
ανθούς
             Και τα δόντια μου θα μπήξω στου φεγγαριού το ασήμι

Μετάφραση: Π

_____________________



Στο μεταξύ, έλαβα 4 νέες μεταφράσεις. Συγχωρήστε με για την απουσία μορφοποίησης...


_____________________


θα προχωρω με δυναμη
ισαμε καφτρες ανθισμενες
στους μηρους να χωνευονται
διαλυοντας το πηχτο αγερι
με τον ηλιο στο στομα

ζωντανος
με ματια σφαλιχτα
να ορμαω στο σκοταδι
με δαχτυλα απαλα
-σαν απο αγνες γοργονες-
να βυθιζονται


σε νωθρες καμπυλες του κορμιου
κοινωνωντας της σαρκας το μυστηριο

θα υψωθω
σε χιλια χρονια
με χειλη
ανθισμενα
του φεγγαριου το μεταλλο
δαγκωνοντας

Μετάφραση: Rodia

_____________________


Θα προχωρήσω
ώσπου οι μηροί μου να ποτίσουν με φλεγόμενα άνθη
Θ'αρπάξω τον ήλιο με το στόμα μου
και θα πηδήξω στον ώριμο αγέρα
ζωντανός
με τα μάτια κλειστά
να ορμήξω κόντρα στο σκοτάδι
στις κοιμωμένες καμπύλες
του κορμιού μου
Θα βάλω δάχτυλα τρυφερής μαεστρίας
με την αγνότητα της γοργόνας
Θα συμπληρώσω το μυστήριο
της σάρκας μου
Θ' αναστηθώ
χίλια χρόνια μετά
ασπαζόμενος
άνθη
Και θα χώσω τα δόντια μου στο ασημί του φεγγαριού

Μετάφραση: Μαύρος Γάτος

_____________________


θα τραβηξω μπροστα
μεχρι τα σωθικα μου να βραχουν με λουλουδια λαβας

στο στομα τον ηλιο θα ακουμπησω
και θα βουτηξω στο γνωριμο αγερα

ζωντανος
με ματια κλειστα

το σκοταδι για να σκισω

στου κορμιου μου τις ξεχασμενες καμπυλες

θα χωθουν δαχτυλα επιτηδειας γνωσης

με γοργονοκοριτσα αγνα
την αφεση της σαρκας μου
θα σταλαξω

θα αναγεννηθω
μετα απο χιλια χρονια

με γευση λουλουδιων

και μπουκιες απο ασημενιο φεγγαρι

Μετάφραση: Χριστίνα

_____________________


θα τα καταφέρω, θα προχωρήσω
μέχρι οι μηροί μου βυθιστούν σε λουλούδια καιόμενα
Θα πάρω τον ήλιο στο στόμα μου
και θα ορμήξω στον αέρα που αντιστέκεται
Ζωντανός
με τα μάτια κλειστά
να ταρακουνήσω το σκοτάδι
στις ναρκωμένες καμπύλες του σώματός μου
επιδέξια δάχτυλα θα εισχωρήσουν γλυκά
με γοργόνας αγνότητα
Θα συμπληρώσω το μυστήριο
της σάρκας μου
Θα υψωθώ
μετά από χίλια χρόνια
λουλούδια
γευόμενος
Και θα ακουμπήσω τα δόντια μου στου φεγγαριού το ασήμι

Μετάφραση: Αρκάτος

Άντε πάλι!

(Γράφει ο Π)

Χτες έλαβα το παρακάτω, από δύο διαφορετικούς συναδέλφους και φίλους (προς δέκα γνωστούς το έστελνε ο ένας, προς τριάντα ο άλλος - έλαβαν απάντησή μου και οι σαράντα):

-------------------------------

ΠΡΟΣΟΧΗ

Η Ε.Ε. ΕΒΓΑΛΕ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΗΜΕΣ. ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΜΕΡΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΟΙΞΕΤΕ ΚΑΝΕΝΑ ΜΥΝΗΜΑ ΠΟΥ ΘΑ ΣΑΣ ΕΡΘΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ 'ΙNVITE' H' 'ΙΝVITO' ANEΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΟΣ ΣΑΣ ΤΟ ΕΣΤΕΙΛΕ, ΦΙΛΟΣ Η' ΟΧΙ. ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΙΟΣ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙ ΩΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΦΛΟΓΑ ΚΑΙ ΚΑΙΕΙ ΤΟΝ ΣΚΛΗΡΟ ΣΑΣ ΔΙΣΚΟ. ΑΥΤΟΣ Ο ΙΟΣ ΘΑ ΣΑΣ ΕΡΘΕΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΤΟΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΙΣΤΑ ΤΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΣΑΣ ΚΑΙ ΓΙ ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΣΤΕΙΛΕΤΕ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΞΕΡΕΤΕ. ΕΤΣΙ ΑΝ ΠΑΡΕΤΕ ΤΕΤΟΙΟ ΜΥΝΗΜΑ, ΜΗΝ ΤΟ ΑΝΟΙΞΕΤΕ ΚΑΙ ΣΒΗΣΤΕ ΑΜΕΣΩΣ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΑΣ!!! ΕΙΝΑΙ Ο ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΙΟΣ ΟΠΩΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ CNN KAI H MICROSOFT TO EPIBEBAΙΩΝΕΙ ΩΣ ΤΟΝ ΠΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ ΙΟ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ!! ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΗΚΕ ΠΡΟΧΤΕΣ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΑΠΟ MCAfee ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΛΥΣΕΙΣ. ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΑ ΟΛΑ ΤΑ VITAL INFO TOY HARD DISK!
KANTE COPY KAI STEILTE TO ΣΕ ΟΛΟΥΣ!

-------------------------------

Πραγματικά δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί άνθρωποι που γνωρίζω ότι είναι ευφυείς πιστεύουν ό,τι σκαρφίζεται ο κάθε άρρωστος και το αναμεταδίδουν αμέσως παρά τα εμφανή σημάδια της αρλουμπολογίας. Κι αν τα σημάδια δεν τους είναι εμφανή, πόσο δύσκολο είναι, πριν προωθήσουν ένα τέτοιο mail, να ελέγξουν πρώτα μέσω Google αν υπάρχει τέτοια ανακοίνωση της Ε.Ε., λέει, του CNN, λέει, της Microsoft, λέει; Τίποτα δεν υπάρχει, φυσικά. Υπάρχει μόνον ότι αυτή η φάρσα για ιό που δήθεν ανακαλύφτηκε "προχτές" και θα σας έρθει "στις επόμενες μέρες" κυκλοφορεί εδώ και χρόνια. Ενδεικτικά εδώ μιά διάψευση από πρόπερσι.

Update:

Ιδού και το ιστορικό αυτής της φάρσας, με σχολιασμό:

Εκδοχή 2000
Εκδοχή 2001
Εκδοχή 2006
Νέα παραλλαγή

"Για έναν ανώτερο σκοπό..."

(Υπό Π)

Αφιερώνεται στον Dralion, με αφορμή τη συζήτησή μας στο προπροηγούμενο ποστ.




(Από "Το Μεγάλο Ρεμάλι" του Reiser. Εκδόσεις Ars Longa.)

Ποιος πάτος; Δεν υπάρχει πάτος...

Μερικές φορές ενθουσιάζομαι όταν βλέπω πράγματα που όλοι γνωρίζαμε να διατυπώνονται με τρόπο που δεν αφήνει πλέον κανένα περιθώριο αμφιβολιών και που σε κάνει να πεις "ναι, βρε παιδί μου, έτσι ακριβώς είναι", "ν' αγιάσει το στόμα σου", "πέστα, Χρυσόστομε" κ.τ.λ..

Αυτό ακριβώς μού συνέβη σήμερα διαβάζοντας το κείμενο του Νίκου Ξυδάκη "Το kitsch είναι πολιτικό και ηθικό". Ορίστε ένα μικρό δείγμα:

Οι πεπτωκότες μαζάνθρωποι ψευδοδιοικούνται από μαζάνθρωπους· άβουλοι όλοι, αγελαίοι, πτωχαλαζόνες, χωρίς κρίση, χωρίς ηθικό πυρήνα. Κοινό χαρακτηριστικό τους, η απώλεια του μέτρου, της μετριοφροσύνης και της μετριοπάθειας, η έλλειψη σεβασμού έναντι των θεμελιωδών αξιών της πολιτικής κοινωνίας. Η νεοελληνική μάζα φθονεί τους επιτήδειους, τους αναρριχώμενους, τους πρίγκιπες του μαύρου χρήματος, την παραεξουσία· χλευάζει τους έντιμους, τους ειλικρινείς, τους ευφυείς, τους ευαίσθητους.

Ο Ξυδάκης ξεκινά διατυπώνοντας το ερώτημα: "Πόσο βαθύτερα βρίσκεται ο πάτος;"

Η (μάλλον απαισιόδοξη) απάντησή μου βρίσκεται στον τίτλο του παρόντος ποστ...

Ο Αϊνστάιν και η πίστη στα άλογα (ιδιαιτέρως τα πράσινα)

(Γράφει ο Π)

Παρελήφθη νέο chain-mail (πάλι μετάφραση από αγγλόφωνο που κυκλοφορεί στο internet):


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ... ΑΠΛΑ ... ΑΞΙΖΕΙ

Eνας άθεος καθηγητής της φιλοσοφίας συζητά με έναν φοιτητή του, για την σχέση μεταξύ επιστήμης και πίστης στον Θεό.
Καθηγητής: Λοιπόν, πιστεύεις στον Θεό;
Φοιτητής: Βεβαίως, κύριε.
Καθ.: Είναι καλός ο Θεός;
Φοιτ.: Φυσικά.
Καθ.: Είναι ο Θεός παντοδύναμος;
Φοιτ.: Ναι
Καθ.: Ο αδερφός μου πέθανε από καρκίνο παρότι παρακαλούσε τον Θεό να τον γιατρέψει και προσευχόταν σε Αυτόν. Οι περισσότεροι από εμάς θα προσπαθούσαν να βοηθήσουν αυτούς που έχουν την ανάγκη τους. Πού είναι η καλοσύνη του Θεού λοιπόν;
Φοιτ.: ...
Καθ.: Δεν μπορείς να απαντήσεις, έτσι δεν είναι; Ας ξαναρχίσουμε μικρέ μου. Είναι καλός ο Θεός;
Φοιτ.: Ναι.
Καθ.: Είναι καλός ο διάβολος;
Φοιτ.: Όχι.
Καθ.: Ποιος δημιούργησε τον διάβολο;
Φοιτ.: Ο...Θεός...
Καθ.: Σωστά. Πες μου παιδί μου, υπάρχει κακό σ' αυτόν τον κόσμο;
Φοιτ.: Ναι.
Καθ.: Το κακό βρίσκεται παντού, έτσι δεν είναι; Και ο Θεός έπλασε τα πάντα, σωστά;
Φοιτ.: Ναι..
Καθ.: Αρα λοιπόν ποιος δημιούργησε το κακό;
Φοιτ.: ...
Καθ.: Υπάρχουν αρρώστιες; Ανηθικότητα; Μίσος; Ασχήμια; Όλα αυτά τα τρομερά στοιχεία υπάρχουν σ' αυτόν τον κόσμο, έτσι δεν είναι;
Φοιτ.: Μάλιστα.
Καθ.: Λοιπόν, ποιός τα δημιούργησε;
Φοιτ.: ...
Καθ.: Η επιστήμη λέει ότι χρησιμοποιείς τις 5 αισθήσεις σου για να αναγνωρίζεις το περιβάλλον γύρω σου και να προσαρμόζεσαι σε αυτό. Πες μου παιδί μου, έχεις δει ποτέ τον Θεό;
Φοιτ.: Όχι, κύριε.
Καθ..: Έχεις ποτέ αγγίξει το Θεό; Έχεις ποτέ γευτεί το Θεό, μυρίσει το Θεό σου; Και τέλος πάντων, έχεις ποτέ αντιληφθεί με κάποια από τις αισθήσεις σου το Θεό;
Φοιτ.: ...Όχι, κύριε. Φοβάμαι πως όχι.
Καθ.: Και παρόλα αυτά πιστεύεις ακόμα σε Αυτόν;
Φοιτ.: Ναι.
Καθ.: Σύμφωνα με εμπειρικό, ελεγχόμενο και με δυνατότητα μελέτης των αποτελεσμάτων ενός φαινομένου πρωτόκολλο, η επιστήμη υποστηρίζει ότι ο Θεός σου δεν υπάρχει. Τι έχεις να απαντήσεις σε αυτό, παιδί μου;
Φοιτ.: Τίποτα. Εγώ έχω μόνο την πίστη μου.
Καθ.: Ναι, η πίστη. Και αυτό είναι το πρόβλημα της επιστήμης.
Φοιτ: Καθηγητά, υπάρχει κάτι που το ονομάζουμε θερμότητα;
Καθ.: Ναι.
Φοιτ.: Και υπάρχει κάτι που το ονομάζουμε κρύο;
Καθ.: Ναι.
Φοιτ.: Όχι, κύριε. Δεν υπάρχει. Μπορεί να έχεις μεγάλη θερμότητα, ακόμα περισσότερη θερμότητα, υπερθερμότητα, καύσωνα, λίγη θερμότητα ή καθόλου θερμότητα. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που να ονομάζεται κρύο. Μπορεί να χτυπήσουμε 458 βαθμούς υπό το μηδέν, που σημαίνει καθόλου θερμότητα, αλλά δεν μπορούμε να πάμε πιο κάτω από αυτό. Δεν υπάρχει τίποτα που να ονομάζεται «κρύο». «Κρύο» είναι μόνο μια λέξη, που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την απουσία θερμότητας. Δεν μπορούμε να μετρήσουμε το κρύο. Η θερμότητα είναι ενέργεια. Το κρύο δεν είναι το αντίθετο της θερμότητας, κύριε, είναι απλά η απουσία της.
Στην αίθουσα επικρατεί σιγή...
Φοιτ.: Σκεφτείτε το σκοτάδι, καθηγητά. Υπάρχει κάτι που να ονομάζουμε σκοτάδι;
Καθ.: Ναι, τι είναι η νύχτα αν δεν υπάρχει σκοτάδι;
Φοιτ.: Κάνετε και πάλι λάθος, κύριε καθηγητά. Το «σκοτάδι» είναι η απουσία κάποιου άλλου παράγοντα. Μπορεί να έχεις λιγοστό φως, κανονικό φως, λαμπερό φως, εκτυφλωτικό φως... Αλλά, όταν δεν έχεις φως, δεν έχεις τίποτα και αυτό το ονομάζουμε σκοτάδι, έτσι δεν είναι; Στην πραγματικότητα το σκοτάδι απλά δεν υπάρχει. Αν υπήρχε θα μπορούσες να κάνεις το σκοτάδι σκοτεινότερο.
Καθ.: Που θέλεις να καταλήξεις με όλα αυτά, νεαρέ;
Φοιτ.: Κύριε, ότι η φιλοσοφική σας σκέψη είναι ελαττωματική.
Καθ.: Ελαττωματική!; Μήπως μπορείς να μου εξηγήσεις γιατί;
Φοιτ.: Καθηγητά, σκέφτεστε μέσα στα όρια της δυαδικότητας. Υποστηρίζετε ότι υπάρχει η ζωή και μετά υπάρχει και ο θάνατος, ένας καλός Θεός και ένας κακός Θεός. Βλέπετε την έννοια του Θεού σαν κάτι τελικό, κάτι που μπορεί να μετρηθεί. Κύριε, η επιστήμη δεν μπορεί να εξηγήσει ούτε κάτι τόσο απλό όπως την σκέψη. Χρησιμοποιεί την ηλεκτρική και μαγνητική ενέργεια, αλλά δεν έχει δει ποτέ, πόσο μάλλον να καταλάβει απόλυτα αυτήν την ενέργεια. Το να βλέπεις το θάνατο σαν το αντίθετο της ζωής είναι σαν να αγνοείς το γεγονός ότι ο θάνατος δεν μπορεί να υπάρξει αυτόνομος. Ο θάνατος δεν είναι το αντίθετο της ζωής: είναι απλά η απουσία της. Τώρα πείτε μου, καθηγητά διδάσκετε στους φοιτητές σας ότι εξελίχτηκαν από μια μαϊμού;
Καθ.: Εάν αναφέρεσαι στην φυσική εξελικτική πορεία, τότε ναι, και βέβαια.
Φοιτ.: Έχετε ποτέ παρακολουθήσει με τα μάτια σας την εξέλιξη;
Καθ.: ...
Φοιτ.: Εφόσον κανένας δεν παρακολούθησε ποτέ την διαδικασία εξέλιξης επιτόπου και κανένας δεν μπορεί να αποδείξει ότι αυτή η διαδικασία δεν σταματά ποτέ, τότε διδάσκεται την προσωπική σας άποψη επί του θέματος. Τότε μήπως δεν είστε επιστήμονας, αλλά απλά ένας κήρυκας;
Καθ.: ...
Φοιτ.: Υπάρχει κάποιος στην τάξη που να έχει δει τον εγκέφαλο του καθηγητή; Που να έχει ακούσει ή νιώσει ή ακουμπήσει ή μυρίσει τον εγκέφαλο του καθηγητή; Κανένας. άρα σύμφωνα με τους κανόνες του εμπειρικού, ελεγχόμενου και με δυνατότητα προβολής πρωτόκολλου, η επιστήμη ισχυρίζεται ότι δεν έχετε εγκέφαλο, κύριε. Και αφού είναι έτσι τα πράγματα, τότε, με όλο τον σεβασμό, πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε αυτά που διδάσκετε, κύριε;
Καθ.: Μου φαίνεται ότι απλά θα πρέπει να στηριχτείς στην πίστη σου, παιδί μου.
Φοιτ.: Αυτό είναι, κύριε... Ο σύνδεσμος μεταξύ του ανθρώπου και του Θεού είναι η ΠΙΣΤΗ. Αυτή είναι που κινεί τα πράγματα και τα κρατάει ζωντανά.
Αυτός ο νεαρός φοιτητής ήταν ο ALBERT EINSTEIN...





Πραγματικά αξίζει το παραπάνω, όπως διαπιστώνει ενθουσιασμένος και ο αρχικός αποστολέας του. Αξίζει - ως απόδειξη ενός άλλου που κυκλοφορεί ως Einstein στο διαδίκτυο:

"Δύο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία - αλλά για το πρώτο δεν είμαι και σίγουρος"...

Έστειλα λοιπόν την ακόλουθη απάντηση (για εδώ έχω προσθέσει μερικές φράσεις):


Φυσικά ο "φοιτητής" δεν ήταν ο Einstein (το όνομά του, ως κατ' εξοχήν στερεότυπο, έχει υποστεί απίστευτη καπηλεία) και το παιδαριώδες αυτό κείμενο είναι φανταστική ιστορία.

«[Mικρός] οδηγήθηκα ... σε βαθειά θρησκευτικότητα, η οποία όμως σταμάτησε απότομα στην ηλικία των 12. Διαβάζοντας εκλαϊκευμένα επιστημονικά βιβλία, κατέληξα σύντομα στην πεποίθηση ότι πολλά στις ιστορίες της Bίβλου δεν θα μπορούσαν να αληθεύουν ... Aπό αυτήν την εμπειρία προέκυψε καχυποψία προς κάθε είδος εξουσίας ... στάση που δεν με εγκατέλειψε ποτέ».

«Δεν προσπαθώ να φανταστώ κάποιον Θεό: μου αρκεί να στέκομαι με δέος απέναντι στη δομή του κόσμου».

«Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον Θεό που ανταμοίβει και τιμωρεί τα αντικείμενα της δημιουργίας του, που οι στόχοι του είναι αντίγραφο των δικών μας - κάποιο Θεό, εν ολίγοις, που δεν είναι παρά αντανάκλαση των αδυναμιών του ανθρώπου. Mου είναι αρκετό να ατενίζω το μυστήριο της συνειδητής ζωής που αναπαράγεται στην αιωνιότητα, να στοχάζομαι τη θαυμαστή δομή του σύμπαντος που αχνοαντιλαμβανόμαστε και να προσπαθώ ταπεινά να κατανοήσω έστω ένα απειροελάχιστο μέρος της ευφυίας που εκδηλώνεται στη φύση».

(Από το 'The Quotable Einstein', Princeton University Press, μτφ δική μου.)

Ο Einstein (συνοψίζω και συνδυάζω παρατηρήσεις του ιδίου - βλ. παλαιότερο ποστ του cyrusgeo) υπερασπίζεται την ορθολογική γνώση, είναι υπέρμαχος της ηθικής που βασίζεται σε ανθρωπιστικές αξίες και όχι στον φόβο κάποιου θεού, αρνείται την ιδέα προσωπικού, επεμβαίνοντος, επιβραβεύοντος ή τιμωρού θεού, που τη θεωρεί ανθρώπινο δημιούργημα, και δεν δέχεται την προσευχή, την ύπαρξη ψυχής και τη μετά θάνατο ζωή. Ως θρησκευτικότητα αντιλαμβάνεται ένα αίσθημα που βρίσκεται στη βάση της τέχνης και της επιστήμης και συνίσταται στην απορία, το θαυμασμό, την κατάπληξη, το δέος, την έκσταση και την ταπεινότητα απέναντι στη λογική, τη δομή και την ομορφιά του κόσμου.

Ο ίδιος λέει (γράμμα του 1954, μτφ cyrusgeo):

«Ήταν, βέβαια, ψέμα αυτό που διαβάσατε σχετικά με τις θρησκευτικές μου πεποιθήσεις, ένα ψέμα που επαναλαμβάνεται συστηματικά. ... Αν υπάρχει κάτι μέσα μου που μπορεί να χαρακτηριστεί θρησκευτικό, αυτό είναι ο απεριόριστος θαυμασμός για τη δομή του κόσμου, στο βαθμό που μπορεί η επιστήμη να την αποκαλύψει».


Κανένας, όχι επιπέδου Einstein αλλά απλώς με κανονικό μυαλό και στοιχειώδεις σχετικές γνώσεις, δεν θα έλεγε τις ανοησίες που λέει ο "Φοιτ." και κανένας "Καθ." άξιος του ονόματός του δεν θα έμενε βουβός απέναντι στις ανοησίες αυτές, που προσπαθούν να παρουσιάσουν ως συστατικά της επιστήμης ή της επιστημονικής σκέψης πράγματα που δεν είναι παρά επίδειξη ασχετoσύνης.

- «Η επιστήμη δεν μπορεί να εξηγήσει ούτε κάτι τόσο απλό όπως την σκέψη».

Πρώτον δεν είναι καθόλου απλό, δεύτερον διαβάστε κανα βιβλίο νευρολογίας, τρίτον η επιστήμη δεν ισχυρίζεται ότι έχει εξηγήσει τα πάντα.

- «Το κρύο δεν είναι το αντίθετο της θερμότητας».

Ποιός 'καθηγητής' λέει ότι είναι; Το κρύο είναι το αντίθετο του ζεστού ή της ζέστης, και αμφότερα είναι υποκειμενικές αισθήσεις (10 βαθμοί Κελσίου είναι κρύο για μιά καμηλοπάρδαλη αλλά ζέστη για έναν πιγκουίνο). Άλλο κρύο και ζέστη, άλλο θερμοκρασία, άλλο θερμότητα. Ανοίξτε κανα βιβλίο φυσικής.

- «Ο θάνατος δεν είναι το αντίθετο της ζωής».

Ποιός 'καθηγητής' λέει ότι είναι; Αλλά δεν είναι ούτε «η απουσία της». Θάνατος είναι η παύση των ζωτικών λειτουργιών ενός εμβίου όντος. Ανοίξτε κανα λεξικό.

- «Έχετε ποτέ παρακολουθήσει με τα μάτια σας την εξέλιξη;»
«Η επιστήμη ... χρησιμοποιεί την ηλεκτρική και μαγνητική ενέργεια, αλλά δεν έχει δει ποτέ ... αυτήν την ενέργεια».

Ανοίξτε μιά πρίζα και ενώστε με τα χεράκια σας τα δύο καλώδια να τη 'δείτε'. Πόσο βλάκας πρέπει να είναι κάποιος για να συγχέει το εκδηλούμενο, πιστοποιούμενο, μετρούμενο και χρησιμοποιούμενο με το ορατό; Και πόσο βλάκες πρέπει να θεωρεί και τους άλλους για να προσπαθεί έτσι να τους παρασύρει προς το ότι η επιστήμη μόνο τα ορατά διά γυμνού ανθρωπίνου οφθαλμού αποδέχεται ως υπαρκτά; Η επιστήμη ασχολείται με ένα σωρό φαινόμενα που δεν τα βλέπουν τα μάτια μας (λόγω του μεγέθους τους ή της αποστάσεώς τους ή της ταχύτητάς τους ή του ότι δεν είναι καν οπτικά ερεθίσματα). Μεταξύ αυτών, με φαινόμενα που ξεπερνούν το χρονικό πλαίσιο ζωής ενός ανθρώπου, όπως πολλά από όσα μελετά η εξελικτική βιολογία ή η γεωλογία (ούτε π.χ. τη μετακίνηση των ηπείρων τη «βλέπουμε», αλλά όχι επειδή δεν είναι γεγονός, απλώς επειδή είναι πολύ αργή - πιο αργή ακόμα και από την αντίληψη αυτού του βλάκα). Ορισμένα όμως φαινόμενα της εξελίξεως βεβαίως και μπορούμε να τα δούμε με τα μάτια μας: π.χ. την εξαφάνιση ορισμένων ειδών κατά των 20ό αιώνα, ή την εξέλιξη των ιών (που μεταλλάσσονται γρήγορα), ή τις νέες ποικιλίες φυτών και ζώων που δημιουργεί με ελεγχόμενη διασταύρωση και αναπαραγωγή τους ο άνθρωπος, ή το κλασικό παράδειγμα για τους σκώρους στην Αγγλία μετά τη βιομηχανική επανάσταση. Ανοίξτε κανα βιβλίο βιολογίας.

- «Διδάσκετε στους φοιτητές σας ότι εξελίχτηκαν από μια μαϊμού; Καθ.: Εάν αναφέρεσαι στην φυσική εξελικτική πορεία, τότε ναι, και βέβαια».

Πρώτον, όχι μαϊμού (είναι μακρυνότερος συγγενής) αλλά πίθηκο, δεύτερον η βιολογία δεν λέει κάτι τέτοιο. Mε την έννοια που χρησιμοποιεί ο απλός άνθρωπος τη λέξη πίθηκος, με τους πιθήκους έχουμε κοινό άμεσο πρόγονο. Mε την έννοια που χρησιμοποιείται στην ταξονομία, είμαστε πίθηκοι: ανήκουμε στην οικογένεια των ανθρωποειδών (πίθηκοι που δεν έχουν ουρά), η οποία έχει δύο κλάδους: ουρανγκοτάνγκοι, ο ένας, γορίλλες, χιμπατζήδες και η υψηλότητά μας, ο άλλος - με περίπου 97% των γονιδίων μας κοινό. Εσείς δηλαδή δεν τη βλέπετε την ομοιότητα;

- «Διδάσκετ[ε] την προσωπική σας άποψη επί του θέματος. Τότε μήπως δεν είστε επιστήμονας, αλλά απλά ένας κήρυκας;»

Η επιστήμη δεν έχει απαντήσεις για τα πάντα, αλλά έχει βέβαιες απαντήσεις για αρκετά, υπό αίρεσιν για αρκετά άλλα, και ψάχνει για τα υπόλοιπα (δουλειά της είναι να ερευνά με αξιόπιστο τρόπο, όχι να κηρύσσει). Προσωπικές απόψεις μπορεί να υπάρχουν για τα μη βέβαια ή για τα υπό διερεύνηση ή ως έναυσμα για περαιτέρω έρευνα, αλλά από μόνες τους δεν συνιστούν επιστημονική γνώση. Η επιστημονική μέθοδος απαιτεί αποδείξεις, διαρκή έλεγχο, αμφισβήτηση και επαλήθευση από πολλούς ανεξάρτητους ερευνητές, δηλαδή ακριβώς όχι προσωπικές απόψεις. Και όποιος νομίζει ότι η θεωρία της εξελίξεως είναι «προσωπική άποψη», απλώς δεν ξέρει τι του γίνεται. Τίποτα για απολιθώματα έχετε ακούσει; Τίποτα για σκελετούς εξαφανισμένων ειδών έχετε ακούσει; Πηγαίνετε να μάθετε για τη Μαδαγασκάρη, όπου λόγω της απομονώσεώς της τα είδη εξελίχθηκαν διαφορετικά από ό,τι στην Αφρική με την οποίαν ήταν αρχικά ενωμένη. Πηγαίνετε να μάθετε τι θα πει συγκλίνουσα εξέλιξη, δηλαδή λόγω όμοιων συνθηκών ανάπτυξη όμοιων χαρακτηριστικών σε μη συγγενή είδη. Κοιτάξτε το έμβρυο μιάς γάτας και ενός ανθρώπου να δείτε ότι αρχικά είναι σχεδόν ίδια. Κοιτάξτε τα μάτια της γλώσσας που έχουν πάει και τα δύο απ' την ίδια μεριά. Ανοίξτε το φτερό μιάς νυχτερίδας να δείτε ότι είναι η πρώην παλάμη της. Ανοίξτε ένα φίδι να δείτε την πρώην λεκάνη του. Ανοίξτε το πτερύγιο μιάς φάλαινας να δείτε τα πρώην δάχτυλά της. Ανοίξτε την κοιλιά της να δείτε τα υπολείμματα των ποδιών της. Βγάλτε τον κόλο σας ακτινογραφία να σας δείξουν και το υπόλειμμα της δικιάς μας ουράς. Οι αποδείξεις είναι ατελείωτες. (Όσο και η άγνοια που έχουν κάποιοι.)

- «Πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε αυτά που διδάσκετε, κύριε; Καθ.: Μου φαίνεται ότι απλά θα πρέπει να στηριχτείς στην πίστη σου, παιδί μου».

Κανένας επιστήμονας δεν θα απαντούσε ποτέ, μα ποτέ, έτσι. Πίστη σημαίνει αποδοχή χωρίς αμφισβήτηση και παρά την έλλειψη αποδείξεων ή έστω ισχυρών ενδείξεων, δηλαδή ακριβώς το αντίθετο της επιστημονικής σκέψεως. Και το να προτείνει κάποιος πίστη στα λεγόμενά του (οι παπάδες το κάνουν αυτό, όχι οι επιστήμονες) είναι το εντελώς αντιεπιστημονικό σφάλμα που ονομάζεται επίκληση στην αυθεντία. Ανοίξτε κανα βιβλίο λογικής.

(Το δε κείμενο ολόκληρο διαπράττει κατά συρροή το άλλο σφάλμα που λέγεται αχυράνθρωπος, καθώς -τόσο για την επιστήμη όσο και για το θεό- βάζει στο στόμα του καθηγητή μπαρούφες αντί για τις πραγματικές θέσεις αυτών που προσπαθεί να πολεμήσει. Διαπράττει και το άλλο που λέγεται ψευδής αναλογία, καθώς προσπαθεί να εξομοιώσει ανόμοια πράγματα, π.χ. την ηλ. ενέργεια με τον θεό για να προβάλει τον εντελώς εσφαλμένο συλλογισμό ότι και τα δύο δεν τα βλέπουμε, άρα αφού υπάρχει το ένα θα υπάρχει και το άλλο... Ξανανοίξτε το βιβλίο λογικής.)

- «Ο σύνδεσμος μεταξύ του ανθρώπου και του Θεού είναι η ΠΙΣΤΗ».

Ακριβώς, γιατί δεν υπάρχει καμμία απόδειξη ή έστω ένδειξη ότι ο δεύτερος υπάρχει, ότι είναι κάτι περισσότερο από εξαιρετικά διαδεδομένος μύθος που ξεκίνησε λόγω ψυχολογικών αναγκών του ανθρώπου και διαιωνίζεται για τους ίδιους και άλλους λόγους. Άλλο όνομα για τον ίδιο σύνδεσμο είναι η λέξη φαντασιοπληξία. Η επιστήμη, αντίθετα, είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του ανθρώπου και της κατανοήσεως του υπαρκτού κόσμου.

- «Υπάρχει κάποιος στην τάξη που να έχει δει τον εγκέφαλο του καθηγητή; Που να έχει ακούσει ή νιώσει ή ακουμπήσει ή μυρίσει τον εγκέφαλο του καθηγητή; Κανένας. [Ά]ρα σύμφωνα με τους κανόνες του εμπειρικού, ελεγχόμενου και με δυνατότητα προβολής πρωτόκολλου, η επιστήμη ισχυρίζεται ότι δεν έχετε εγκέφαλο, κύριε».

Εδώ η παρωδία ξεπερνάει κάθε όριο γελοιότητας. Δεν χρειάζεται καν να μιλήσουμε για τα μυθικά όντα που λέγονται ακτινογραφία, χειρουργείο και νεκροτομείο (σε ένα ή περισσότερα εκ των οποίων θα οδηγείτο αργά ή γρήγορα λόγω εγκεφαλικού ο καθηγητής αν άκουγε πολλά τέτοια): το ότι έχουμε εγκέφαλο το ξέραν μέχρι και οι βάρβαροι, που το βλέπαν όταν σπάγαν τα κεφάλια των εχθρών τους. Αν ανοίξουμε το κεφάλι του αστοιχείωτου ηλίθιου που σοφίστηκε αυτό το κείμενο θα δούμε ότι ακόμα και αυτός έχει εγκέφαλο. Θα μείνει μόνο η απορία γιατί τον έχει...


Χιμπατζής bonobo. Φωτογραφία Frans Lanting.

(Μη προσωπική άποψη: ο κοντινότερος ζων συγγενής του ανθρώπου.
Προσωπική άποψη: ίδιος ο θείος μου ο Αντώνης, καλή του ώρα.)

Απολογία

Μετά το προεκλογικό "debate", είχα δηλώσει (σε δυο-τρία άλλα μπλογκ — συγγνώμη, αλλά δεν θυμάμαι πού...) ότι η αναφορά του Αλαβάνου στους μπλόγκερ δεν ήταν προσπάθεια καπελώματος.

Μετά την "ιστολογική" συνέντευξη Τσίπρα, έχω να δηλώσω πως, τελικά, έκανα λάθος: ήταν και παραήταν προσπάθεια καπελώματος, η οποία συνεχίζεται και, απ' ό,τι φαίνεται, θα συνεχίζεται κανονικότατα.

Και έχω να δηλώσω και κάτι άλλο: είναι κρίμα που ένα κόμμα που για αρκετό διάστημα ήταν κόμμα αρχών με επιμονή σε θεσμικά αιτήματα (ναι, ξέρω, πολλοί διαφωνείτε — καλά κάνετε) τώρα προσπαθεί να παίξει στον πολιτικό στίβο με γνώμονα τα ταχυδακτυλουργικά κόλπα της επικοινωνιακής τέχνης και με κύριο όπλο τα κενολογικά συνθηματάκια και τις "όμορφες φατσούλες" (άτιμο λαϊφστάιλ...). Μάλλον με την είσοδο του ΛΑ.Ο.Σ. στη Βουλή κάποιοι στην αντίπερα όχθη κατάλαβαν ότι ο λαϊκισμός πιάνει ακόμα στο πόπολο, και είπαν να τον υιοθετήσουν, μαζί με την πασοκική τακτική των "δαχτυλιδιών".

(Δ΄ Ι.Π.Μ.) Υπενθύμιση

Σας υπενθυμίζω ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η Δ΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, και ότι περιμένω τις μεταφράσεις σας για το δεύτερο ποίημα του E.E. Cummings — αλλά και για τα υπόλοιπα, αν τις έχετε έτοιμες. Όπως πάντα, τις περιμένω στη διεύθυνση που θα βρείτε στο προφίλ του μπλογκ.

Μετά από ολιγοήμερη αποχή λόγω προβλημάτων στη σύνδεση και απουσίας εκτός Αθηνών, επανερχόμαστε — κι έχει να πέσει πολύ γέλιο, καθώς η πραγματικότητα γύρω μας φαντάζει όλο και πιο αλλόκοτη, και οι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο παράφρονες...