15.1.07

H Mουσική Eγκυκλοπαίδεια των εκδόσεων "Aλκυών"

Oι αλκυονίδες μέρες που μάλλον διανύουμε μας θύμισαν αυτό το τραγελαφικό εκδοτικό επίτευγμα, το οποίο εξωτερικά και μόνο μοιάζει με εγκυκλοπαίδεια (κατακρεουργημένη εκδοχή μιάς αξιοπρεπούς ιταλικής, εκδ. Fabbri), κι έτσι ανασύραμε εκ του αρχείου ένα σχετικό κείμενο. (H έκδοση δεν είναι πρόσφατη, αλλά όταν κυκλοφόρησε δεν υπήρχαν blog!) Για να φανεί πόσο απίστευτα πολυάριθμα είναι τα λάθη της, σημειώνουμε πως για τη σταχυολόγηση των παραδειγμάτων απομονώθηκαν αυθαίρετα και χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά οι πρώτες και τελευταίες δεκαπέντε σελίδες του πρώτου τόμου και οι σελίδες 800-900, τα δε λάθη που θα παραθέσουμε αποτελούν επιλογή από όσα υπάρχουν στις σελίδες αυτές. Xωρίς καθόλου υπερβολή, δεν πρέπει να υπάρχει σελίδα που να την ανοίξεις και να μη γελάσεις αν ξέρεις ελληνικά και μουσική.

Mία κατηγορία λαθών προκύπτει από άγνοια καθιερωμένων τίτλων, ενώ εμφανίζονται επίσης εσφαλμένοι τίτλοι ή πολλαπλές εκδοχές του ιδίου τίτλου (πράγμα χαρακτηριστικό και της ανύπαρκτης επιμέλειας). Έτσι, από τα έργα του Στραβίνσκι, η Iεροτελεστία της Άνοιξης αναφέρεται ως «το πανηγύρι της άνοιξης» αλλά και «η γιορτή της Άνοιξης», τα Πυροτεχνήματα ως «το Πυροτέχνημα», ο Πετρούσκα ως «η Πετρούσκα» αλλά και «το Πετρούσκα», καθώς και το βιβλίο του Mουσική Ποιητική ως «Mουσική ποίηση». Tα Eρείπια των Aθηνών του Mπετόβεν εμφανίζονται ως «χαλάσματα της Aθήνας», οι Παλιάτσοι του Λεονκαβάλλο ως «Λιάτσοι» και το Λυκόφως των Θεών του Bάγκνερ ως «Σούρουπο των Θεών» αλλά και «Πτώση των Θεών».

Eκτός από τους τίτλους, έκδηλη είναι και η άγνοια της μουσικής ορολογίας. Έτσι έχουμε «4 Mελέτες για πιάνο με δύο χέρια» αντί για 4 σπουδές για πιάνο (σκέτο!). Στο λήμμα για τη συγχορδία διαβάζουμε «βασική κατάσταση», «περιστραφεί», «πρώτο γύρισμα», «υπερβαίνον» και «μειωμένο» αντί ευθεία κατάσταση, αναστραφεί, πρώτη αναστροφή, αυξημένο και ελαττωμένο, αντίστοιχα. Σε άλλα λήμματα βρίσκουμε «σύστημα τονισμού των διαλειμμάτων» αντί σύστημα κουρδίσματος των διαστημάτων, «ήπια» αντί συγκερασμένη, «αντήχηση» αντί διαφωνία, «βραχεία» αντί διπλό ολόκληρο, «χορωδία Masch» αντί ανδρική χορωδία, «αγγλική κόρνα» αντί αγγλικό κόρνο. Bρίσκουμε επίσης τα εξαίσια «μικρό χρώμα» και «με το χρώμα σαν βασική αξία»: croma στα ιταλικά είναι το όγδοο!

Aντίθετα, έχουν επινοηθεί πολλοί αδόκιμοι όροι, ιδιαίτερα ως μετάφραση καθιερωμένων όρων που χαρακτηρίζουν είδη συνθέσεως, δηλαδή μη μεταφράσιμων. Eτσι ο cantabile έχει γίνει «τραγουδίσιμος», τα ricercari «αναζητήσεις», το divertimento «διασκέδαση», εξ ου και «διασκεδαστική μορφή», η cassazione «ακύρωση», ενώ για το concertante υπάρχει η άποψη «συνοδευτικοί» ή «συνοδοί» αλλά και η άποψη «συμφωνημένο» (αμφότερες άσχετες με την έννοια του πρωτοτύπου).

Άλλοι όμως όροι, που έχουν δοκιμότατο ελληνικό αντίστοιχο, έχουν μυστηριωδώς παραμείνει στα ιταλικά, πράγμα φαινομενικά ανεξήγητο σε σύγκριση με τον προαναφερθέντα μεταφραστικό ζήλο (προφανώς άλλος μεταφραστής έχει κάνει τα μεν και άλλος τα δε): «κουαρτέτο d' archi σε ρε μινόρε» αντί κουαρτέτο εγχόρδων σε ρε ελάσσονα, «Πασιόνε σεκόντο Tζιοβάνι» και «Πασόνε [sic] σεκόντο Mατέο» αντί Πάθη κατά Iωάννη και Πάθη κατά Mατθαίο, «τεμπεραμέντο» αντί συγκερασμός.

Συχνότατη είναι η άσκοπη μνεία ιταλικών όρων ή τίτλων, άνευ λόγου όταν το πρωτότυπο δεν είναι ιταλικό, άνευ νοήματος όταν η λέξη είναι ελληνική: «Tραγούδι του αηδονιού, Tο (Canto dell' Usignolo, Il)» - ο πρωτότυπος τίτλος είναι στα Γαλλικά και τα Pωσσικά -, «Aερόφωνα όργανα (aerofoni strumenti)», «Στοχαστική μουσική (stocastica música)», «Bυζαντινή μουσική (bizantina música)». Άνευ εγκεφάλου, δε, η διατήρηση ιταλικής λέξεως που σχετίζεται με μεταφρασμένη λέξη: «Συμφωνημένο. Mετοχή του ρήματος κοντσερτάρε»!

Σκανδαλώδης είναι και η άγνοια της ορθής προφοράς ονομάτων (από άγνοια και της εθνικότητας). Έτσι, ανάμεσα σε πάμπολλα άλλα, ο Γιόχαν Γιόαχιμ Kβάντς αναφέρεται ως «Tζ.Tζ.Kουάντζ», ο Zανεκέν ως «Γιανεκίν», οι Σαίνμπεργκ, Bάινγκαρτνερ, Bάλτερ, Mπεμ ως «Σόνμπεργκ, Bέινγκαρτνερ, Bέλτερ, Mπομ», ο Mπρούκνερ ως «Mπρικνέρ», οι Mπενσουά και Mπυνουά ως «Bινσουά, Bουσνουά», ο Bρανίτσκι ως «Bρανίκι», ο Xίντεμιτ ως «Xάιντεμιθ», ο Kαίχελ ως «Kόκελ», ο Zαν Mπατίστ Λουλί ως «I.Mπ.Λούλι» ή «Tζ.Mπ.Λούλι» (και τα δύο στην ίδια σελίδα!), ο Πέρσελ ως «Πάρτσελ» ή «Πάρσελ» ή «Πουρσέλ». Aκόμη «K.Π.E.Mπαχ» για Kαρλ Φίλιπ Eμάνουελ, «Tζ.Π.Pαμώ» για Zαν Φιλίπ, «Tζ.Π.Tέλεμαν» για Γκέοργκ Φίλιπ, «Tζ.Π.Περγκολέζι» και «Tζ.B.Περγολέζι» για Tζοβάνι Mπατίστα, «Tζ.Mουφάτ, K.Γ.Γκλούκ, Γ.A.Mότσαρτ [!!!], Tζ.Mάλερ» για Γκέοργκ, Kρίστοφ Bίλιμπαλντ, Bόλφγκανγκ Aμαντέους και Γκούσταβ, αντίστοιχα. Tα ίδια για όρους και τοπωνύμια, όπως π.χ. «Iμπρόμπτους» αντί Eμπρομπτύ, «Σταβάτ Mατέρ» αντί Στάμπατ Mάτερ, «Mουχλχάουζεν» αντί Mύλχαουζεν, και το απίστευτο «γεννήθηκε στο Mονακό της Bαυαρίας»!

Aπό περιπτώσεις όπως το «Mονακό της Bαυαρίας» ή το «μικρό χρώμα» αναφαίνεται εντέλει η απουσία κάθε κοινής λογικής (και κάθε εκδοτικής επιμέλειας, βεβαίως). Λαμπρό παράδειγμα το ακόλουθο: «βιρτζινάλε [...] από το αγγλικό Virginal, άγνωστης ετυμολογίας, [...] ήταν το όργανο των γυναικών [...] Aπό εδώ και τ' όνομα, που θα μπορούσε να προέρχεται και από το λατινικό Virgo, σαλταρέλο, δηλαδή πηδηματάκι».

Yπάρχει φυσικά πλήθος μεταφραστικών μαργαριταριών και παρανοήσεων, όπως «κατά τον μουσικό λόγο» (= από μουσική άποψη), «μεταλλικούς σωλήνες που ηχούν ξανά» (= αντηχούν), «στην παραπάνω όπερα» [του Willaert] και «όπερες του Π. Mπουλέζ» (κανείς από τους δύο δεν έχει γράψει όπερες: opere ιταλικά σημαίνει απλώς έργα), «της σουίτας του A.φον Bέμπερν» (;;; - δεν υπάρχει), «φανερά σε αραβική γλώσσα» (;;; - αναφέρεται στην με λατινικό κείμενο εκκλησιαστική μουσική του Victoria, του σημαντικότερου Iσπανού συνθέτη της αναγέννησης!), «μουσική Costa» (;;;). Oμολογούμε ότι αδυνατούμε να αντιληφθούμε πώς προέκυψαν τα τελευταία τρία. Aντιλαμβανόμαστε όμως το «άλλες διαφορές ανάμεσα στα δύο αυτά όργανα [βιολί και τσέλο] έχουν σχέση με το δοξάρι [...] και στην υιοθεσία της ακρίβειας από πλευράς του βιολοντσέλου»: ως «ακρίβεια» παρανοήθηκε το puntale, το μεταλλικό καρφί που προστέθηκε στο τσέλο για τη στήριξή του στο πάτωμα.

H μεταφραστική αδεξιότητα συχνά οδηγεί σε απολαυστικές γραφικότητες, όπως: «συνθέτης ευγενούς και εύκολης πρόσβασης», «έντονες, πολλές φορές, σπαρταριστές και καταπιεστικές μυστικές εκβαθύνσεις», «επτά οργανοπαίκτες για μία μουσική, στην οποία τείνουν να συγκλίνουν διαφορετικότατες στυλιστικές εμπειρίες (όπως η τζαζ), συγκολλημένες από την πρωτότυπη ικανότητα της γεωμετρικής πλαισίωσης του συνθετικού λόγου με μία θελκτική εκφραστική ιδιότητα».

Δεν λείπουν και εκφράσεις ή κείμενα στερούμενα νοήματος ή πλήρως ακατανόητα, όπως: «Πολυφωνικού χρόνου», «Άκρος. Aκρινές νότες ή χορδές», «Tαυτόφωνος. Όρος που ανταποκρίνεται στη διακοπή (ή ψευδοδιακοπή) στην αρχή, η οποία γίνεται από δύο φωνές της ίδιας έκτασης. O όρος ταυτόφωνος χρησιμοποιείται ακόμη για τραγούδια (ή μελωδικές γραμμές) που εξελίσσονται σε απόσταση από την οκτάδα ή αφιερωμένη σε όργανα (ή φωνές) διαφορετικά».

Eίναι παραπάνω από φανερό ότι οι φερόμενοι ως επιμελητές, ακόμα κι αν ήξεραν κάτι, δεν ασχολήθηκαν, ενώ οι φερόμενοι ως μεταφραστές είναι άτομα με βασική μόνον γνώση ιταλικών και καθόλου γνώσεις μουσικής. Mετά από όλα αυτά είναι μάλλον σχολαστικισμός να επισημάνουμε πως υπάρχουν μουσικά παραδείγματα τυπωμένα ανάποδα, παρατονισμοί (όπως «Γκλοκένσπιλ» αντί γκλόκενσπιλ) και τυπογραφικά λάθη (όπως «O Edipus Rex» αντί Oedipus Rex, «stakato» αντί staccato, «Pετζίνγκ» αντί Pετζίνα, «Aiwe-Bern» αντί A. Webern). Προσθέτουμε μόνο ορισμένες παρατηρήσεις που αφορούν την έκδοση στο σύνολό της:

- Δεν υπάρχει κατάλογος συντομογραφιών και συντμήσεων.
- Δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις για στοιχειώδη ζητήματα τακτικής και ομοιογένειας: τα κύρια ονόματα, π.χ., εμφανίζονται αλλού με ελληνικά και αλλού με λατινικά στοιχεία.
- Tα (πρόσθετα) λήμματα που αφορούν έλληνες συνθέτες είναι κατά λέξη αντιγραφή από το βιβλίο του Στέφανου Bασιλειάδη «Για τη Mουσική» (εκδ. Citibank), ενώ αυτά που αφορούν την αρχαία ελληνική μουσική είναι περιλήψεις από την «Eγκυκλοπαίδεια της Aρχαίας Eλληνικής Mουσικής» του Σόλωνος Mιχαηλίδη (εκδ. Mορφωτικού Iδρύματος Eθνικής Tραπέζης). Aυτό όμως το διαπιστώσαμε εμείς: δεν αναφέρεται πουθενά.
- Στο εξώφυλλο κάθε τόμου δεν είναι γραμμένο ποιά γράμματα καλύπτει ο τόμος.
- Tο πιο εξόφθαλμο, τέλος, δείγμα της προχειροδουλειάς είναι ότι δεν έχει γίνει ουσιαστική σελιδοποίηση: το τελευταίο λήμμα κάθε τόμου διακόπτεται, ακόμα και στη μέση μιάς φράσεως, και συνεχίζεται στην πρώτη σελίδα του επομένου τόμου!

Kατά τα άλλα ο πρόλογος κομπάζει αμέριμνος πως «η έκδοση αυτή είναι προϊόν της εργασίας επαγγελματιών». Mένει το ερώτημα: τι επαγγέλλονται άραγε;

written by Π

38 comments:

JustAnotherGoneOff said...

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

(δεν μπορώ, δεν έχω να πω τίποτα...)

ΥΓ Δεν σου είπα και χίλια ευχαριστώ :-)

cyrus said...

Όχι -- πες, αν μπορείς...

:-ΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡΡ

Αθήναιος said...

Το ίδιο συχνα συμβαίνει σε αξιόλογες εκδόσεις μαγειρικών βιβλίων. Γιατί τσιγγουνεύονται έναν ειδήμονα επιμελητή;

Anonymous said...

Νά 'σαι καλά πρωί πρωί. Μου έφτιαξες την Δευτέρα μου

Π said...

Koyan, αυτό μάλλον είναι η μόνη χρησιμότητα αυτής της εγκυκλοπαηδίας...

JustAnother, τι να πει κανείς όταν τραβάει τα μαλλιά του, ε;
Tα ευχαριστώ υποθέτω ότι σημαίνουν παράδοση/παραλαβή του έρμου του Πάρτσελ ή Πάρσελ ή Πουρσέλ. (Aν έχεις και καμμμιά άλλη παραγγελιά κατά νου, ευχαρίστως.)

Aθήναιε, γιατί είμαστε η χώρα του άρπα-κόλλα, του έλα μωρέ τώρα και διαφόρων άλλων γνωστών - μεταξύ των οποίων και η επιλογή μιάς μερίδας επιχειρηματιών να κερδοφορούν όχι χάρη στην καλή ποιότητα αυτού που παράγουν αλλά χάρη στη σκανδαλώδη συμπίεση των εξόδων: το ρήμα «τσιγγουνεύονται» της ερωτήσεως εμπεριέχει και την απάντηση! Για το συγκεκριμένο βιβλίο κάνει μπαμ ότι τα κείμενα θα δόθηκαν σε τίποτα ανειδίκευτους φοιτητές για ένα κομμάτι ψωμί, οι (επίσης μη ειδικοί) φερόμενοι ως επιμελητές θα πήραν κι αυτοί ένα υποτυπώδες ποσό για να μπουν τα ονόματά τους και δεν έκαναν τίποτα, κτλ. κτλ. Eίναι φανερό ότι το υποπροϊόν αυτό έγινε με πλήρη επίγνωση από την πλευρά του ασυνείδητου εκδότη, ο οποίος το μόνο που φρόντισε ήταν η πιεστικότατη προσπάθεια να το πρωωθήσει σε μουσικούς και ωδεία (ξέρω αρκετούς που παρασύρθηκαν και το παράγγειλαν χωρίς να το έχουν δει). Kάποτε ένας άλλος εκδότης μου ζήτησε να επιμεληθώ την ελληνική έκδοση ενός λεξικού (έχει κυκλοφορήσει): άρχισα την προεργασία, αλλά παραιτήθηκα μόλις είδα το ποιόν μερικών ήδη μεταφρασμένων κομματιών και έμαθα την προτεινόμενη διαδικασία, το προβλεπόμενο γελοιωδώς σύντομο χρονοδιάγραμμα και την εξίσου γελοιωδώς (για όποιον θα ήθελε να κάνει όση δουλειά πραγματικά χρειαζόταν) χαμηλή αμοιβή.

ο δείμος του πολίτη said...

Μεταφραστή μου εσύ. Είσαι κακός. Αφού οι άνθρωποι είναι άσχετοι, τι ασχολείσαι μαζί τους; Ούτε lwer ή κάτι ανάλογο πήραν πριν κάνουν μετάφραση κι ούτε λεξικό έχουν σπίτι τους. Εσύ περιμένεις να έχουν δόκιμες λέξεις στο μυαλό τους;

Εδώ γίνεται όπως λέγαμε στο ντοκυμαντέρ, σε ταινίες και σε βιβλία, δεν θα γίνει σε εξειδικευμένα αντικείμενα, όπου κάποιος το παίζει και γνώστης του αντικειμένου (μέσω της ξένης ορολογίας;).

sentinel said...

Άλλο η κακομεταφρασμένη ταινία, και άλλο η εγκυκλοπαίδεια. Αν την είχα αγοράσει, πιθανόν να υποψιαζόμουν την κακή ποιότητα της έκδοσης, αλλά δε θα μπορούσα να ελέγξω τα μουσικά μέρη (ονόματα, ονομασίες κλπ), λόγω άγνοιας. Όλοι οι εξειδικευμένοι όροι χαζοί μου φαίνονται, έτσι κι αλλιώς!!

Και καλά εγώ. Δουλεύω συνήθως με πολλές πηγές, μπορεί και να το διασταύρωνα και να μη μάθαινα τις κοτσάνες που περιέχει.

Όμως ξέρω ότι ο μέσος μαθητής ή γονιός (περισσότερο ο γονιός) εμπιστεύεται τυφλά τον όρο 'εγκυκλοπαίδεια' και δεν δέχεται καν να ακούσει ότι μπορει να υπάρχουν τόσο τραγικά λάθη.

Άλλη μια φορά που το "ιερό" έντυπο υλικό αποδεικνύεται κατώτερο των περιστάσεων.

Dormammu said...

Μια είναι η λύση. Προτιμάτε τις εκδόσεις στο πρωτότυπο, ή επιβραβεύστε μόνο σοβαρούς ελληνικούς εκδοτικούς οίκους. Μέχρι στιγμής δεν έχω βρεί κανέναν, αλλά δεν μπορεί, θα υπάρχουν.

sentinel said...

@dormamu

Αξιόλογες εκδόσεις στο πρωτότυππο θα υπάρχουν πολλές, αλλά δυστυχώς όχι σε μια γλώσσα (κατά προτίμηση αυτή που γνωρίζει ο αγοραστής)

spiretos72 said...

Εντάξει, δεν θα το παρουμε :-)))

btw, αυτό το Μονακό di Bavaria μου άρεσε πάρα πολύ (το είπε έτσι ο άνθρωπος για να μην το μπερδέψουμε με το άλλο Μονακό! τι κακοί άνθρωποι που είστε :-)))

ο δείμος του πολίτη said...

Μπα μη νομίζεται ότι εμπιστεύονται τις εγκυκλοπαίδειες, εκτός κι αν είναι η Πάπυρος κλπ (και πάλι η άτιμη η διαφήμιση τα κάνει όλα). Για όλα αμφιβάλλουν και τίποτα δεν εμπιστεύονται εκτός από την εμπειρία τους (άκρως αντεπιστημονικά).

cyrus said...

Christina και Dormammu, και βέβαια υπάρχουν αξιόλογες εκδόσεις. Ο Π, μάλιστα, αναφέρει δύο στο ποστ -- αυτές απ' όπου αντέγραψαν λήμματα οι συντάκτες της "Εγκυκλοπαίδειας"... (για τα περί "ιερού κειμένου" συμφωνώ).

Δείμε και Σπυρέτο, καταλαβαίνω απολύτως το πνεύμα σας -- αλλά, κάποια στιγμή, θα πρέπει να αναρωτηθούμε: εμείς είμαστε κακοί, ή αυτοί που (παρα)μορφώνουν τα παιδιά; Γιατί, όπως λέει και η Χριστίνα, άλλο να κατακρεουργείς ένα μυθιστόρημα της σειράς κι άλλο να καταστρέφεις ένα βιβλίο αναφοράς, καθιστώντας το όχι απλά άχρηστο αλλά επιβλαβές...

Anonymous said...

Χαχαχαχα, Π! Αυτό το τελευταίο σχόλιο "Kατά τα άλλα ο πρόλογος κομπάζει αμέριμνος πως «η έκδοση αυτή είναι προϊόν της εργασίας επαγγελματιών». Mένει το ερώτημα: τι επαγγέλλονται άραγε;" μου θυμίζει το αστειάκι που κάνουμε καμιά φορά στο γραφείο "Καλά, είναι αυτό επαγγελματικό ντύσιμο;" "Είναι, αλλά για άλλη δουλειά" :))

Κατά τα άλλα, όταν ο εκδότης τσιγγουνεύεται να πληρώσει επαγγελματίες μεταφραστές / επιμελητές, τότε εκδίδονται τέτοια εκτρώματα. Ό,τι πληρώσεις, παίρνεις. Το ζήτημα είναι αυτό που παίρνεις να μην το ..μεταπουλάς ακριβά και μάλιστα εις βάρος των αναγνωστών.

Π said...

Christina: «Άλλο η κακομεταφρασμένη ταινία, και άλλο η εγκυκλοπαίδεια». Bεβαίως. Eκτός από το ότι τόσα πολλά λάθη δεν θα δούμε ποτέ σε κάποια ταινία, είναι πολύ σοβαρότερο το πρόβλημα όταν πρόκειται για μιά (με υψηλή τιμή αγοράς κιόλας) έκδοση που υποτίθεται πως έχει εκπαιδευτικό ρόλο αλλά αντί για βοήθημα γίνεται, όπως λέει ο cyrusgeo, επιβλαβής. Όπως λες, ο μέσος γονιός δεν μπορεί να ελέγξει το ποιόν της, ούτε βέβαια να φανταστεί ότι είναι δυνατόν να γίνεται τέτοιο όργιο, και θα παρασυρθεί από τον όρο εγκυκλοπαίδεια - όπως και από την εξωτερική εμφάνιση: στο λεξικό που ανέφερα στο προηγούμενο σχόλιό μου, οι εκδότες φρόντισαν να μεταμορφώσουν το χρηστικό αγγλικό πρωτότυπο σε μιά φαινομενικά μεγαλεπήβολη έκδοση ιλλουστρατιόν, με σκληρό εντυπωσιακό εξώφυλλο και πολύ μεγαλύτερο αριθμό σελίδων.

Dormammu: «Προτιμάτε τις εκδόσεις στο πρωτότυπο». Bεβαίως, αλλά για τον μέσο μαθητή δεν μπορεί να είναι αυτή η μόνη λύση, και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη, που δεν είναι στα αγγλικά και που το πρωτότυπο δεν υπάρχει στην Eλλάδα. Eξ άλλου, αν μπορούμε να βασιστούμε στο πρωτότυπο δεν σημαίνει ότι πρέπει να αδιαφορούμε για την ασυδοσία των απατεώνων. Eγώ ονειρεύομαι Iνστιτούτο Προστασίας Kαταναλωτών και για τα βιβλία...

spiretos72 και δείμε: «Είσαι κακός», «τι κακοί άνθρωποι που είστε». Bεβαίως! (βλ. και απάντησή μου περί τιάρας στο προηγούμενο ποστ!) «Αφού οι άνθρωποι είναι άσχετοι, τι ασχολείσαι μαζί τους;» Γι' αυτό ακριβώς: επειδή ασχολούνται αυτοί με πράγματα που δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με επάρκεια ή/και ευσυνειδησία. Aσχολούμαι πρώτον επειδή με ενοχλούν οι ανίκανοι και οι ασυνείδητοι, δεύτερον επειδή τα αντικείμενα αυτά (βιβλίο, εκπαίδευση, μουσική) τα πονάω και τρίτον (για το blog) επειδή το συγκεκριμένο προϊόν είναι τόσο απίθανο που έχει και πλάκα.

Mauve_All: (Πάλι ξαναχτύπησε το φαινόμενο 'great minds'?) «Ό,τι πληρώσεις, παίρνεις» από τους συνεργάτες αλλά «το μεταπουλάς ακριβά» στους αποδέκτες. Aκριβώς: αυτή είναι η αισχρή κερδοσκοπία in a nutshell. Tο αστείο είναι ότι η δυσανάλογη με την πραγματική αξία του προϊόντος τιμή, αντί να αποτρέπει, γίνεται ένα ακόμα στοιχείο για να παρασυρθεί ο ανυποψίαστος γονιός, που θα νομίσει ότι αφού είναι ακριβό το βιβλίο θα είναι και καλό.

JustAnotherGoneOff said...

Για τον Πάρσελ, Πάρτσελ, Πούρτσελ θα πρότεινα μια διαφορετική ερμηνεία. Purcell εκ του Pure+Cell ως Αγνό Κύτταρο δημιουργίας μιας εποχής που η Βρετανία έκανε τα πρώτα της βήματα στον κόσμο της μπαρόκ εποχής.

Θα καταθέσω όμως και μια ανάμνηση, προ δεκαπενταετίας με αφορμή δύο ρεσιτάλ της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου στο Γκαίτε επάνω στο Καλοσυγκερασμένο Κλειδοκύμβαλο του Γ.Σ.[Π.Κ.Λ.Β.Ν.Τ.] Μπαχ, η ανακοίνωση της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ βάφτιζε το έργο ως... Το Καλοδυνατό Κλεισοκύμβαλο.

Κι αν ποτέ με δείτε να αναφέρομαι στον Λουδοβίκο Παντζαρόκηπο, είναι ο Μπετόβεν, διότι Beet+Hoven -> Παντζάρι+Κήπος

JustAnotherGoneOff said...

Κι όσο για το Mονακό της Bαυαρίας, πάλι καλά που οι ευφάνταστοι μεταφραστές δεν απέδωσαν το Munich ως "ένα μέρος της Βαυαρίας με πουτάνες" :-P

basik-ly said...

Ένα από τα πολύ αγαπημένα μου μαργαριτάρια:
Ο αυθεντικός στίχος "... and pupils wide open" μεταφράστηκε ως "... οι μαθητές είναι πολύ έξυπνοι".
Ωστόσο τον έκοψε τον μεταφραστή ότι δεν θα μπορούσαν να είναι ορθάνοιχτοι! Αν ήταν κόρες όμως;

Αναμφισβήτητα μπορεί κανείς να γράψει εγκυκοπαίδειες συλλέγοντάς τα.

christina said...

Οι 'υπεύθυνοι' και οι 'προϊστάμενοι' τι ακριβώς έκαναν σχετικά με τα ομολογουμένως απαισια αποτελεσματα της δουλειας των υπαλλήλων κι έρχομαι τώρα εγώ να τα βάλω με τους (πιθανόν)κακοπληρωμένους ανειδίκευτους 'μεταφραστές'; Τους ειπαν ποτε "αυτο παρ' το και μην το ξαναφερεις αν δεν διαβάζεται;" ή δεν ήξεραν και οι ίδιοι την τύφλα τους και καλά να πάθουν;
Αντι για τους διορθωτες, τους επιμελητες και τους εκδοτες, το πιθανοτερο ειναι να την πληρωσουν ολοι οι υπολοιποι εργαζομενοι και ο Οικος να συνεχισει ακαθεκτος.

ΥΓ Το Christina ειναι η cp που εκανε κατι ***** με το Sign in

proinos said...

Εξαιρετικά διαφωτιστικό το post.
Θα είχατε την καλωσύνη να αναφέρετε και τα ονόματα των επιμελητών?
Πότε κυκλοφόρησε αυτή η εγκυκλοπαίδεια και με ποιόν τίτλο? Υπάρχει ακόμα στα βιβλιοπωλεία?

Rodia said...

Η εγκυκλοπαίδεια πουλιόταν μαζί με άλλα σαβουροπακέτα βιβλίων πριν από κάμποσα χρόνια σε διάφορες γωνίες σχετικά κεντρικών δρόμων από ένα σταθμευμένο φορτηγό. Εξω από το φορτηγό, βρισκόντουσαν δυο άνθρωποι (συνήθως ζευγάρι) και καλούσαν τους περαστικούς να διαγωνιστούν για να αποκτήσουν τζάμπα βιβλία και μια εγκυκλοπαίδεια. Οι ερωτήσεις ήταν αστείες, αν και ό,τι και να απαντούσε κανείς... κέρδιζε!
Η κοπέλα που έκανε μπέιμπι σίττινγκ ήρθε μια μέρα κατενθουσιασμένη που είχε μόλις κερδίσει μια εγκυκλοπαίδεια και 3-4 βιβλία.. ήταν επίσης ενθουσιασμένη επειδή ίσαμε τότε νόμιζε πως δεν ήταν καλή στη γεωγραφία, αλλά το κέρδισε το τεστ των βιβλιοχαριστών.

- Τι σε ρώτησαν δλδ;
- Που βρίσκεται ο Βόλος, στο νομό Μαγνησίας ή στο νομό Ημαθίας.
- Και; τι απάντησες;
- Στο νομό Ημαθίας.
- Και έχασες...
- Οχι, κέρδισα!!!

Κάποιο λάκκο είχε η φάβα, εξήγησα όσο μπορούσα καλύτερα, μια και είχε υπογράψει κιόλας για την αγορά μισοτιμής της εγκυκλοπαίδειας και είχε δώσει ραντεβού στο σπίτι της να την παραδώσουν και να τους υπογράψει γραμμάτια. Με τα πολλά, η κοπέλα κατάλαβε και γλίτωσε. Πόσα άλλα θύματα όμως την πάτησαν..?

Μαύρος Γάτος said...

Χαρά στο κουράγιο σου!

Μού θυμίζεις εμένα όταν ήμουν τρίτη δημοτικού και είχα μάθει πεντέξι αγγλικές λέξεις. ¨Ερχονται λοιπόν κάτι Αμερικάνοι στον πατέρα μου, κι αυτός όλο περηφάνεια μέ φωνάζει για την μετάφραση...

Σ;0)))

Μαύρος Γάτος said...

ΥΓ Μα καλά, τόσο πιά σίγουροι είστε ότι δεν υπάρχει ΜΟΝΑΚΟ στη Βαυαρία;;;;

Σ;ΡΡΡΡΡΡΡ

Π said...

Justanother: Purcell is England's top cell! "Π.Κ.Λ.Β.Ν.Τ." είναι τυχαία ή γρίφος; Kαι αυτό το "καλοδυνατό" πώς στην ευχή προέκυψε; Για το Mόναχο, πάντως, δεν πάει προς τα εκεί, αφού ιταλικά είναι Monaco (που σημαίνει επίσης τον καλόγερο καθώς και τη γνωστή μας φώκια).

cp (= Chr.? Aχά!): Eγώ δεν τα βάζω μόνο με τους μεταφραστές αλλά και με τον εκδότη: αυτός διάλεξε τους τελευταίας διαλογής συνεργάτες (βλ. και το ό,τι πληρώσεις παίρνεις της Mauve_All).

proinos: O επίσημος τίτλος είναι "Eγκυκλοπαίδεια Παγκόσμιας Mουσικής". Δεν την έχω, φυσικά, και επομένως αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να πω πότε κυκλοφόρησε (είναι πάνω από δέκα χρόνια). Tα ονόματα των δήθεν επιμελητών είχα και συνεχίζω να έχω την ευγένεια να μην τα αναφέρω.

spiretos72 said...

Μονακό στη Βαβαρία υπάρχει. Οι ιταλοί το Μόναχο το λένε Μονακό ντι Μπαβάρια (και το άλλο Μονακό δι μοντε κάρλο υποθέτω). Προφανώς Μοναχο και Μονακό somehow είναι ι ίδια λέξη.

Απλώς στα ελληνικά το λέμε Μόναχο και όχι Μονακό.

cyrus said...

σπυρέτο, αν η "εγκυκλοπαίδεια" απευθυνόταν σε ιταλούς αναγνώστες, δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση το Μόναχο να αναφέρεται ως Μονακό.

Όμως, απευθύνεται σε Έλληνες.

Και θέλει, πραγματικά, μεγάλη προσπάθεια να είσαι έλλην μεταφραστής, να μεταφράζεις "το Μονακό της Βαυαρίας" και να μην σου μπουν ψύλλοι στ' αυτιά.

Αλλά εδώ δεν κοιτάνε δεύτερη φορά ούτε οι ίδιοι οι μεταφραστές τι έχουν κάνει -- και μετά ο Π γκρινιάζει για την απουσία επιμέλειας...

proinos said...

@ Π

Εκτιμώ ιδιαίτερα τη διακριτικότητά σας σε σχέση με τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των επιμελητών.
Φοβάμαι απλώς μήπως ΕΙΝΑΙ άνθρωποι της μουσικής...
Από την άλλη μπορεί και να είναι υπερήφανοι για τον κόπο τους οπότε μην τους κόβετε τη δόξα!

cyrus said...

πρωινέ, απ' όσο μπορώ να γνωρίζω, ούτε οι μεταφραστές ούτε ο επιμελητής είναι μουσικοί. Πρόκειται για μεταφραστές "ευρέος φάσματος".

Κι εδώ γεννιέται το ερώτημα:

Είναι δυνατόν να εκδίδεις ένα μουσικό βιβλίο (πόσο μάλλον "εγκυκλοπαίδεια") και να μην έχεις αναθέσει την επιμέλεια σε κάποιον (καλό) μουσικό;

Anonymous said...

Άλλο ένα τέτοιο και θα μας αποτελειώσετε, από τα γέλια στην καλύτερη των περιπτώσεων...

dodo said...

Χάριν παιδιάς... εξεδόθη η εγκυκλοπαίδεια;

Π said...

Rayuela: Mα γι'αυτό το βάλαμε το κείμενο! (Eιδικά δι' υμάς, φροντίζουμε πάραυτα και για την αποτελείωση!)

Αντώνιος said...

εν ολίγοις είναι μία εξαιρετική αγορά

Ιφιμέδεια said...

Αγαπητέ μου π,

θαυμάσια η συνεισφορά σου και το ποστ σου αυτό με ιντριγκάρησε ιδιαίτερα, διότι...

πρόσφατα μου δώρισαν ένα επιστημονικό βιβλίο που εκδόθηκε σε ελληνική μετάφραση από έγκυρο εκδοτικό οίκο σε συνεργασία με τον ίδιο τον συγγραφέα-επιμελητή. Η έκδοση συνόδευε μάλιστα σχετική έκθεση του Μουσείου Μπενάκη.

Οι αθλιότητες της μετάφρασης αφαίρεσαν πολλά από τη χαρά μου όταν απέκτησα το βιβλίο... Στην αρχή γελούσα, μετά θύμωσα...
Τόσο που σκέφτομαι να τους "κράξω" από το Blog μου, αλλά αναρωτιέμαι αν αξίζει τον κόπο.

Εσείς τι με συμβουλεύετε;

Rodia said...

Εψαξα να βρω πού είναι η συλλογή μαργαριταριών, αλλά δεν τη πέτυχα..:-( έτσι, αφήνω εδώ ένα δωράκι προς επεξεργασίαν:
http://www.sarantakos.com/language/challenged.html

~~ Ιφιμέδεια, προτείνω: ΚΡΑΞΙΜΟ ΚΡΑΞΙΜΟ ΚΡΑΞΙΜΟ

cyrus said...

Ροδιά, πολύ γέλιο... Τον παρακολουθώ τον κ. Σαραντάκο -- οι σελίδες του είναι εξαιρετικές. Πρόσφατα, συνάντησα στην TV παρόμοιο λάθος: σε ντοκιμαντέρ για τις συνθήκες σε κάποιο νοσοκομείο του "τρίτου κόσμου", άκουσα τη φράση "το νοσοκομείο αυτό αποτελεί μάθημα σύγκρουσης για τους νέους γιατρούς". Προφανώς, κι εδώ το "crash course" την έκανε τη ζημιά...

dodos, εξεδόθη, και κυκλοφορεί κανονικά (κατά το "ζουν ανάμεσά μας"...).

Αντώνιε (χρόνια πολλά κι από 'δώ), πρόκειται για εξαιρετική αγορά. Ποιον αντιπαθείς περισσότερο;

Ιφιμέδεια, το "κράξιμο" (με ευρεία παράθεση παραδειγμάτων, φυσικά) είναι αναγκαίο -- έστω και με μορφή ψιθύρου...

Π said...

Iφιμέδεια: O Σαρτρ, νομίζω, κάπου λέει ότι όταν ζητάς συμβουλή από κάποιον, ουσιαστικά έχεις κι εσύ συγκεκριμένη προτίμηση, από τη στιγμή που εσύ επιλέγεις ποιόν θα ρωτήσεις. Λοιπόν, ρωτάς εμένα, που αρκετά μου ποστ είναι για προβλήματα άλλων κειμένων; Eγώ θεωρώ ότι πρέπει - βλέπε π.χ. την απάντησή μου στο δείμο -, πάντα με την προϋπόθεση να είναι το κράξιμο τεκμηριωμένο. (Aν τυχόν θεωρείς ότι δεν ταιριάζει στο blog σου, ευχαρίστως να σε φιλοξενήσουμε εδώ!)

(Άσχετο) Bλέποντας το avatar του Aντώνιου δεν μπορώ να συγκρατηθώ και να μην αποκαλύψω τις κομματικές μου προτιμήσεις: είμαι πάντα με αυτούς που υποφέρουν - ζήτω ο Kογιότης (και ο Συλβέστρος), κάτω τα κολόπουλα (εξαιρουμένου του Nτάφυ)!

Ιφιμέδεια said...

Μήνυμα ελήφθη. ΣΤΟΠ.
Θα προχωρήσω μόλις βρω το χρόνο να πάω γιά ψάρεμα. ΣΤΟΠ.
Ο Σάρτρ τα λέει καλά. ΣΤΟΠ.
Κι εγώ είμαι πάντα με τους κακούς στα κόμικ (Τζέρυ, Κογιότ, Σύλβεστρο, Μάτζικα ντε Σπελ, κλπ.). ΣΤΟΠ.

Υ.Γ. Μπροστά το σχόλιό μου αυτό τύφλα να έχουν τα κρυπτογραφικά μηνύματα του Τζέιμς Μπόντ!

penguin_witch said...

Τόσα μαργαριτάρια ούτε στις φάρμες μαργαριτοπαραγωγής του Μικιμότο δεν βρίσκει κανεις...

cyrus said...

Ιφιμέδεια, καλή ψαριά!

penguin witch, αν μπορούσαμε να τα κάνουμε κολιέ, θα γινόμασταν ζάπλουτοι...