8.11.09

Μια αισιόδοξη οπτική

Μια που στο προηγούμενο ποστ αναφέρθηκα στο ίδρυμα του Τζέιμς Ράντι, σας δίνω εδώ μεταφρασμένο ένα κείμενο που είδα εκεί, γραμμένο από τον Jeff Wagg. Το πρωτότυπο μπορείτε να το βρείτε στο JREF.

____________________________________________


Γιατί θα νικήσουμε


Σε μια πρόσφατη συνέντευξη σε εφημερίδα, ο δημοσιογράφος μού έκανε μια ερώτηση που ακούω συχνά: «Νιώθετε ότι χάνετε τη μάχη; Ότι οι άνθρωποι όλο και περισσότερο απομακρύνονται από την επιστήμη και ενστερνίζονται την αντιεπιστημονική σκέψη;» Και απάντησα, όπως κάνω πάντοτε: «Όχι».

Παρότι είναι αλήθεια πως το κίνημα κατά των εμβολίων μπορεί τελικά να αποκτήσει τέτοια διάδοση ώστε να βλάψει την κοινωνία, και πως ο αποκαλούμενος «Ευφυής Σχεδιασμός» μπορεί τελικά να πετύχει να μπει στα σχολικά βιβλία, εμείς διατηρούμε ένα πλεονέκτημα που εκείνοι δεν θα έχουν ποτέ.

Πριν πω, όμως, ποιο είναι αυτό, πρέπει να ορίσω το «εμείς» και το «εκείνοι».

Εμείς, φυσικά, είμαστε οι σκεπτικιστές. Αλλά όχι μόνο αυτό· είμαστε αυτοί που θέλουν να πιστεύουν ό,τι είναι πραγματικό. Είμαστε αναζητητές της αλήθειας, εξερευνητές, και συχνά σφάλλουμε. Δεν θα έχουμε ποτέ όλες τις απαντήσεις, αλλά εκείνες που έχουμε θα ταιριάζουν με τον καλύτερο τρόπο στα διαθέσιμα δεδομένα. Όταν εμφανιστούν νέα δεδομένα, θα εγκαταλείψουμε την πίστη μας για μια νέα πίστη.

Εκείνοι είναι οι πιστοί. Είναι αυτοί που θέλουν να πιστεύουν ό,τι πιστεύουν, για διάφορους λόγους. Έχουν όλες τις απαντήσεις, ή τουλάχιστον τις περισσότερες. Όταν εμφανιστούν νέα, αντίθετα, δεδομένα, θα τα προσαρμόσουν με το ζόρι στις αντιλήψεις τους, θα τα απαξιώσουν, ή θα τα απορρίψουν.

Και ο λόγος για τον οποίο θα νικήσουμε εμείς είναι ο εξής: αν πάρει κανείς ολόκληρη τη συσσωρευμένη επιστημονική γνώση και τη σβήσει από το συλλογικό μας νου, ας πούμε μέσω κάποιας πολυετούς πολιτιστικής επανάστασης, ή κάποιας κοινωνικής κατάρρευσης, τα δεδομένα θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Μπορεί να ξεχαστούν, αλλά πάντα θα είναι δυνατόν να ανακαλυφθούν εκ νέου από κάποιον άνθρωπο με ανεπτυγμένη περιέργεια που θα παρατηρήσει κάτι και θα σκεφτεί: «Χμ, αναρωτιέμαι πώς να λειτουργεί αυτό». Η αλήθεια (δηλαδή η πραγματικότητα) δεν μπορεί να χαθεί. Ενώ η άποψη ότι το νερό έχει μνήμη μπορεί να χαθεί, και να μην εμφανιστεί ποτέ ξανά.

Τι θα συνιστούσε, όμως, νίκη σ’ αυτή την φαινομενικά αιώνια διαμάχη; Εδώ που τα λέμε, δεν υπάρχει νίκη. Αν επικρατήσουμε εμείς, τότε εμείς κι εκείνοι θα καταλήξουμε να πιστεύουμε τα ίδια ακριβώς πράγματα. Κατά περίεργο τρόπο, αυτός είναι και ο δικός τους στόχος. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ μας είναι ότι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε, ενώ εκείνοι όχι. Και αν έχουν δίκιο εκείνοι, κάποια στιγμή εμείς θα υιοθετήσουμε τις θέσεις τους παραμένοντας ταυτόχρονα πιστοί στα ιδανικά μας. Αν σφάλλουν, όμως, οι ιδέες τους κάποτε θα μαραζώσουν και θα χαθούν.

Οι πιστοί και οι σκεπτικιστές μπορεί μια μέρα να καταλήξουν στα ίδια συμπεράσματα, οπότε και οι δυο πλευρές θα υποστηρίζουν πως νίκησαν. Αυτή θα ήταν μια υπέροχη μέρα. Και, εφόσον οι σκεπτικιστές έχουν παραμείνει πιστοί στις αρχές τους, που λένε ότι πάντοτε αλλάζουμε τις αντιλήψεις μας βασιζόμενοι στα δεδομένα, τότε όντως θα έχουμε νικήσει όλοι.

Στο μεταξύ, θα βρισκόμαστε πάντοτε στα χαρακώματα για να πληροφορήσουμε τον κόσμο για την τρομερή αξία των εμβολίων, για τους κινδύνους της ομοιοπαθητικής, και για τους απατεώνες που ισχυρίζονται πως διαθέτουν «ψυχικές» δυνάμεις. Σε ό,τι αφορά εσάς, τους πιστούς, η δουλειά που έχετε να κάνετε είναι πολύ απλή: Δείξτε μας τα δεδομένα σας. Αν όντως τα έχετε, τότε ευχαρίστως να βρεθούμε στη μέση και να σφίξουμε τα χέρια.

8 comments:

ο δείμος του πολίτη said...

Φοβερό κείμενο. Επιθετικό και τόσο επαναστατικό στο κάτω-κάτω της γραφής.

pølsemannen said...

Ωραίο κείμενο.

Φυσικά αυτή που θα νικήσει είναι η πραγματικότητα, που είναι ανεξάρτητη από την αντιληπτική ικανότητα, ή το χρονικό εύρος ύπαρξης ενός ζωντανού είδους.

αθεόφοβος said...

O Ράντι δίνει 1.000.000 δόλάρια σε αυτόν που θα αποδείξει ότι,σύμφωνα με την ομοιπαθητική θεωρεία ,το νερό έχει μνημη!
Δεν κατάφερε κανείς μέχρι στιγμής να το πάρει!

aggelos-x-aggelos said...

Πραγματικά υπέροχο κείμενο περί σκεπτικισμού!

Εκείνο που δεν έχω καταλάβει ακόμα είναι τι γίνεται με τα εμβόλια... Όχι ότι το έχω ψάξει και πολύ αλλά τα ναι και τα όχι εκατέρωθεν είναι μοιρασμένα 50-50.

Και εννοείται ότι μιλάω για τα καινούρια εμβόλια κατά της νέας γρίπης, όχι γενικά.

cyrus said...

Δείμε, απλώς εξηγεί με λιτό τρόπο τη θεμελιώδη διαφορά μεταξύ επιστημονικής και μαγικής σκέψης...

Πόλσε, όπως έχουμε πει και παλιότερα, η πραγματικότητα έχει την τάση να εκδικείται όταν την αγνοείς επιδεικτικά...

Αθεόφοβε, το γέλιο είναι οι προφάσεις όσων αρνούνται να το διεκδικήσουν...

Άγγελε, φαίνεται πως μόλις τώρα ανακάλυψαν κάποιοι ότι σε σπάνιες περιπτώσεις τα εμβόλια μπορεί να έχουν και παρενέργειες. Και αναφέρομαι σε αλλεργικές αντιδράσεις -- τα περί αυτισμού και τα λοιπά μού θυμίζουν τους χωρικούς το μεσαίωνα, που πίστευαν ότι για την πανούκλα έφταιγαν οι γάτες, που ήταν ζώα του σατανά...

Zaphod said...

Οσο να ΄ναι το κειμενακι σου δινει μια δόση αισιοδοξίας, πέρα από τα επιχειρήματα που έχει :)

Tristanos said...

Δυστυχώς δεν είμαι τόσο αισιόδοξος. Βλέπω διαρκώς γύρω μου ανθρώπους που από μικρά παιδιά έχουν γαλουχηθεί με τον τρόπο που "έκριναν σωστό" οι γονείς τους. Με την σειρά τους θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους με τον ίδιο τρόπο. Η προσπάθεια που χρειάζεται για να ξεφύγει κάποιος από αυτήν την αλυσίδα είναι μεγάλη και πρέπει σαφώς να βοηθήσουν και οι συνθήκες (βλ παιδεία). Οι άνθρωποι αυτοί έχουν καταλήξει στα συμπεράσματά τους και είναι σίγουροι για αυτά. Στο κάτω κάτω είναι και μια από τις αξίες τους να είναι σίγουροι για αυτά, είναι τιμή τους και καμάρι τους. Μπορεί η επιστήμη να αλλάζει, να προχωρά και προσωπικά πιστεύω ότι κάνει τον κόσμο καλύτερο, αλλά δεν χρειάζεται πολύ, δεν είναι μακρυά, νιώθω ο κίνδυνος να γυρίσουμε πίσω σε έναν νέο μεσαίωνα. Μπορεί να είναι ωραία καλυμμένος γεμάτος και με μοντέρνες ιδέες αλλά και πάλι τις μάγισσες θα τις καίνε.

cyrus said...

Γι' αυτό το έβαλα κι εγώ -- σαν ξόρκι, γιατί νιώθω κι εγώ σαν τον Τριστάνο...