Ξεκινάμε την Δ΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης με το πρώτο ποίημα του E.E. Cummings, από τη συλλογή Tulips & Chimneys, του 1923.
Καλή ανάγνωση.
the hours rise up putting off stars and it is
dawn
into the street of the sky light walks scattering poems
on earth a candle is
extinguished the city
wakes
with a song upon her
mouth having death in her eyes
and it is dawn
the world
goes forth to murder dreams....
i see in the street where strong
men are digging bread
and i see the brutal faces of
people contented hideous hopeless cruel happy
and it is day,
in the mirror
i see a frail
man
dreaming
dreams
dreams in the mirror
and it
is dusk on earth
a candle is lighted
and it is dark.
the people are in their houses
the frail man is in his bed
the city
sleeps with death upon her mouth having a song in her eye
the hours descend,
putting on stars....
in the street of the sky night walks scattering poems
_________________________
οι ώρες ανατέλλουν σβήνοντας τ’ άστρα και είναι
χάραμα
στην ατραπό του ουρανού το φως προχωρά σκορπώντας ποιήματα
στη γη ένα κερί
σβήνει η πόλη
ξυπνά
μ’ ένα τραγούδι στο
στόμα και θάνατο στα μάτια
και είναι χάραμα
ο κόσμος
ξεκινά να σκοτώνει τα όνειρα…
βλέπω στο δρόμο άντρες
δυνατούς να βγάζουν το ψωμί
και βλέπω πρόσωπα σκαιά
ανθρώπων ικανοποιημένων ειδεχθών απέλπιδων βάναυσων ολβίων
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν εύθραυστο
άντρα
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στη γη
ένα κερί ανάβει
κι είναι σκοτάδι.
ο κόσμος είναι στα σπίτια του
ο εύθραυστος άντρας στο κρεβάτι
η πόλη
κοιμάται με το θάνατο στο στόμα κι ένα τραγούδι στα μάτια
οι ώρες δύουν,
ανάβοντας τ’ άστρα…
στην ατραπό του ουρανού η νύχτα προχωρά σκορπώντας ποιήματα
Μετάφραση: synas
_________________________
οι ώρες ανατέλλουν σβήνοντας τ’ άστρα και είναι
πρωί
στο δρόμο του ουρανού το φως προχωρά σκεδάζοντας ποιήματα
στη γη σβήνει
ενα κερί η πόλη
ξυπνά
μ’ ένα τραγούδι
στο στόμα και με το θάνατο στα μάτια
και είναι πρωί
ο κόσμος προχωρά
σκοτώνοντας τα όνειρα
βλέπω στον δρόμο δυνατούς
άντρες να σκάβουν για ψωμί
και τα βάρβαρα πρόσωπα των
ανθρώπων ευχαριστημένα απαίσια απελπισμένα σκληρά ευτυχισμένα
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν αδύναμο
άντρα
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα του καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στην γη
ένα κερί ανάβει
και είναι σκοτεινά.
οι άνθρωποι είναι στα σπίτια τους
ο αδύναμος άντρας στο κρεβάτι του
η πόλη
κοιμάται με έναν θάνατο στο στόμα και ένα τραγούδι στα μάτια
οι ώρες δύουν
ανάβοντας τ΄άστρα....
στο δρόμο του ουρανού η νύχτα προχωρά σκεδάζοντας ποιήματα
Μετάφραση: basileios
_________________________
οι ώρες προχωρούν και σβήνουν τ' άστρα και
ξημερώνει
στο δρόμο τ' ουρανού το φως σκορπίζει ποιήματα
στη γη σβήνει ένα
κερί ξυπνά
η πόλη
έχοντας ένα τραγούδι στα χείλη
και το θάνατο στα μάτια
και ξημερώνει
ο κόσμος προχωρά
σε δολοφονίες ονείρων
κοιτώ το δρόμο όπου άντρες
δυνατοί σκάβουν ψωμί
βλέπω στυγνά τα πρόσωπα
των ανθρώπων ευχαριστημένα αποκρουστικά απεγνωσμένα σκληρά ευτυχισμένα
και ήρθε η μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν άντρα
ασθενικό
ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και ήρθε το
σούρουπο στη γη
ανάβει ένα κερί
κι είναι σκοτάδι.
οι άνθρωποι στα σπίτια τους
ο ασθενικός άντρας στο κρεβάτι
η πόλη
κοιμάται με το θάνατο στα χείλη κι ένα τραγούδι στα μάτια
οι ώρες προχωρούν,
ανάβοντας τ' αστέρια
στο δρόμο τ' ουρανού η νύχτα σκορπίζει ποιήματα
Μετάφραση: Mauve All
_________________________
οι ώρες ξυπνούν παραμερίζοντας τα αστέρια και είναι
χάραμα
στο δρόμο του ουρανού το φως περπατεί σκορπίζοντας ποιήματα
στη γη ένα κερί
σβήνει η πόλη
ξυπνάει
με ένα τραγούδι στα
χείλη της έχοντας το θάνατο στα μάτια της
και είναι χάραμα
ο κόσμος
ξεκινά να σκοτώνει τα όνειρα…
βλέπω στο δρόμο όπου δυνατοί
άντρες σκάβουν (για το) ψωμί
και βλέπω τα άγρια πρόσωπα των
ανθρώπων ικανοποιημένα φοβερά ανέλπιδα βάναυσα χαρούμενα
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω ένα εύθραυστο
άνδρα
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στη γη
ένα κερί ανάβει
και είναι σκοτάδι.
οι άνθρωποι είναι στα σπίτια τους
ο εύθραυστος άνδρας στο κρεββάτι του
η πόλη
κοιμάται με το θάνατο στα χείλη της έχοντας ένα τραγούδι στο μάτι της
οι ώρες κατηφορίζουν,
βάζοντας αστέρια…
στο δρόμο του ουρανού η νύχτα περπατεί σκορπίζοντας ποιήματα
Μετάφραση: An-Lu
_________________________
βγαίνουν οι ώρες σβήνοντας αστέρια και είναι
αυγή
στο δρόμο του ουρανού βαδίζει το φως σκορπίζοντας ποιήματα
στη γη σβήνει ένα
κερί ξυπνάει
η πόλη
μ' ένα τραγούδι στα
χείλια στα μάτια της ο θάνατος
και είναι αυγή
ο κόσμος
βάζει μπρος να σφάξει όνειρα....
βλέπω στο δρόμο που άντρες
γεροί σκάβουν βγάζουν ψωμί
και βλέπω τα βάναυσα τα πρόσωπα ανθρώπων
ικανοποιημένων απαίσιων απελπισμένων άσπλαχνων ευτυχισμένων
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν
άντρα λεπτό
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και
είναι σούρουπο στη γη
ανάβει ένα κερί
και είναι βράδυ.
στα σπίτια τους οι άνθρωποι
στο κρεβάτι του ο λεπτός ο άντρας
κοιμάται η πόλη
με το θάνατο στα χείλια στα μάτια της ένα τραγούδι
πέφτουν οι ώρες,
ανάβοντας αστέρια....
στο δρόμο του ουρανού βαδίζει η νύχτα σκορπίζοντας ποιήματα
Μετάφραση: Π
_________________________
UPDATE 21/12/07:
ξυπνησαν οι ωρες σβηνουν τα αστερια και ειναι
αυγη
στο δρομο του ουρανου κατηφοριζει το φως σκορπιζοντας ποιηματα
στη γη ενα κερι
σβηνει η πολη
σηκωνεται μ ενα τραγουδι
στα χειλια εχοντας το θανατο στα ματια
και ειναι αυγη
ο κοσμος
τρεχει να σφαξει ονειρα
βλεπω στο δρομο ρωμαλεους αντρες που σκαβουν βγαζουν ψωμι
και βλεπω τα σκληρα τα προσωπα ανθρωπων
ικανοποιημενων ασχημων απελπισμενων ασπλαχνων
ευτυχισμενων
και ειναι μερα
βλεπω στον καθρεφτη
εναν αντρα ευαλωτο
να ονειρευεται
ονειρα στον καθρεφτη
ονειρα...
και ειναι σουρουπο στη γη
αναβει ενα κερι
και ειναι βραδυ
Οι ανθρωποι στα σπιτια τους
ο ευαλωτος αντρας στο κρεβατι του
η πολη κοιμαται με το θανατο στα χειλια
και στα ματια της ενα τραγουδι
φεύγουν οι ωρες σβηνουν τα αστερια
στο δρομο του ουρανου ανηφοριζει η νυχτα σκορπιζοντας ποιηματα
Μετάφραση: χριστινα
Καλή ανάγνωση.
the hours rise up putting off stars and it is
dawn
into the street of the sky light walks scattering poems
on earth a candle is
extinguished the city
wakes
with a song upon her
mouth having death in her eyes
and it is dawn
the world
goes forth to murder dreams....
i see in the street where strong
men are digging bread
and i see the brutal faces of
people contented hideous hopeless cruel happy
and it is day,
in the mirror
i see a frail
man
dreaming
dreams
dreams in the mirror
and it
is dusk on earth
a candle is lighted
and it is dark.
the people are in their houses
the frail man is in his bed
the city
sleeps with death upon her mouth having a song in her eye
the hours descend,
putting on stars....
in the street of the sky night walks scattering poems
_________________________
οι ώρες ανατέλλουν σβήνοντας τ’ άστρα και είναι
χάραμα
στην ατραπό του ουρανού το φως προχωρά σκορπώντας ποιήματα
στη γη ένα κερί
σβήνει η πόλη
ξυπνά
μ’ ένα τραγούδι στο
στόμα και θάνατο στα μάτια
και είναι χάραμα
ο κόσμος
ξεκινά να σκοτώνει τα όνειρα…
βλέπω στο δρόμο άντρες
δυνατούς να βγάζουν το ψωμί
και βλέπω πρόσωπα σκαιά
ανθρώπων ικανοποιημένων ειδεχθών απέλπιδων βάναυσων ολβίων
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν εύθραυστο
άντρα
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στη γη
ένα κερί ανάβει
κι είναι σκοτάδι.
ο κόσμος είναι στα σπίτια του
ο εύθραυστος άντρας στο κρεβάτι
η πόλη
κοιμάται με το θάνατο στο στόμα κι ένα τραγούδι στα μάτια
οι ώρες δύουν,
ανάβοντας τ’ άστρα…
στην ατραπό του ουρανού η νύχτα προχωρά σκορπώντας ποιήματα
Μετάφραση: synas
_________________________
οι ώρες ανατέλλουν σβήνοντας τ’ άστρα και είναι
πρωί
στο δρόμο του ουρανού το φως προχωρά σκεδάζοντας ποιήματα
στη γη σβήνει
ενα κερί η πόλη
ξυπνά
μ’ ένα τραγούδι
στο στόμα και με το θάνατο στα μάτια
και είναι πρωί
ο κόσμος προχωρά
σκοτώνοντας τα όνειρα
βλέπω στον δρόμο δυνατούς
άντρες να σκάβουν για ψωμί
και τα βάρβαρα πρόσωπα των
ανθρώπων ευχαριστημένα απαίσια απελπισμένα σκληρά ευτυχισμένα
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν αδύναμο
άντρα
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα του καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στην γη
ένα κερί ανάβει
και είναι σκοτεινά.
οι άνθρωποι είναι στα σπίτια τους
ο αδύναμος άντρας στο κρεβάτι του
η πόλη
κοιμάται με έναν θάνατο στο στόμα και ένα τραγούδι στα μάτια
οι ώρες δύουν
ανάβοντας τ΄άστρα....
στο δρόμο του ουρανού η νύχτα προχωρά σκεδάζοντας ποιήματα
Μετάφραση: basileios
_________________________
οι ώρες προχωρούν και σβήνουν τ' άστρα και
ξημερώνει
στο δρόμο τ' ουρανού το φως σκορπίζει ποιήματα
στη γη σβήνει ένα
κερί ξυπνά
η πόλη
έχοντας ένα τραγούδι στα χείλη
και το θάνατο στα μάτια
και ξημερώνει
ο κόσμος προχωρά
σε δολοφονίες ονείρων
κοιτώ το δρόμο όπου άντρες
δυνατοί σκάβουν ψωμί
βλέπω στυγνά τα πρόσωπα
των ανθρώπων ευχαριστημένα αποκρουστικά απεγνωσμένα σκληρά ευτυχισμένα
και ήρθε η μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν άντρα
ασθενικό
ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και ήρθε το
σούρουπο στη γη
ανάβει ένα κερί
κι είναι σκοτάδι.
οι άνθρωποι στα σπίτια τους
ο ασθενικός άντρας στο κρεβάτι
η πόλη
κοιμάται με το θάνατο στα χείλη κι ένα τραγούδι στα μάτια
οι ώρες προχωρούν,
ανάβοντας τ' αστέρια
στο δρόμο τ' ουρανού η νύχτα σκορπίζει ποιήματα
Μετάφραση: Mauve All
_________________________
οι ώρες ξυπνούν παραμερίζοντας τα αστέρια και είναι
χάραμα
στο δρόμο του ουρανού το φως περπατεί σκορπίζοντας ποιήματα
στη γη ένα κερί
σβήνει η πόλη
ξυπνάει
με ένα τραγούδι στα
χείλη της έχοντας το θάνατο στα μάτια της
και είναι χάραμα
ο κόσμος
ξεκινά να σκοτώνει τα όνειρα…
βλέπω στο δρόμο όπου δυνατοί
άντρες σκάβουν (για το) ψωμί
και βλέπω τα άγρια πρόσωπα των
ανθρώπων ικανοποιημένα φοβερά ανέλπιδα βάναυσα χαρούμενα
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω ένα εύθραυστο
άνδρα
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στη γη
ένα κερί ανάβει
και είναι σκοτάδι.
οι άνθρωποι είναι στα σπίτια τους
ο εύθραυστος άνδρας στο κρεββάτι του
η πόλη
κοιμάται με το θάνατο στα χείλη της έχοντας ένα τραγούδι στο μάτι της
οι ώρες κατηφορίζουν,
βάζοντας αστέρια…
στο δρόμο του ουρανού η νύχτα περπατεί σκορπίζοντας ποιήματα
Μετάφραση: An-Lu
_________________________
βγαίνουν οι ώρες σβήνοντας αστέρια και είναι
αυγή
στο δρόμο του ουρανού βαδίζει το φως σκορπίζοντας ποιήματα
στη γη σβήνει ένα
κερί ξυπνάει
η πόλη
μ' ένα τραγούδι στα
χείλια στα μάτια της ο θάνατος
και είναι αυγή
ο κόσμος
βάζει μπρος να σφάξει όνειρα....
βλέπω στο δρόμο που άντρες
γεροί σκάβουν βγάζουν ψωμί
και βλέπω τα βάναυσα τα πρόσωπα ανθρώπων
ικανοποιημένων απαίσιων απελπισμένων άσπλαχνων ευτυχισμένων
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν
άντρα λεπτό
να ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα στον καθρέφτη
και
είναι σούρουπο στη γη
ανάβει ένα κερί
και είναι βράδυ.
στα σπίτια τους οι άνθρωποι
στο κρεβάτι του ο λεπτός ο άντρας
κοιμάται η πόλη
με το θάνατο στα χείλια στα μάτια της ένα τραγούδι
πέφτουν οι ώρες,
ανάβοντας αστέρια....
στο δρόμο του ουρανού βαδίζει η νύχτα σκορπίζοντας ποιήματα
Μετάφραση: Π
_________________________
UPDATE 21/12/07:
ξυπνησαν οι ωρες σβηνουν τα αστερια και ειναι
αυγη
στο δρομο του ουρανου κατηφοριζει το φως σκορπιζοντας ποιηματα
στη γη ενα κερι
σβηνει η πολη
σηκωνεται μ ενα τραγουδι
στα χειλια εχοντας το θανατο στα ματια
και ειναι αυγη
ο κοσμος
τρεχει να σφαξει ονειρα
βλεπω στο δρομο ρωμαλεους αντρες που σκαβουν βγαζουν ψωμι
και βλεπω τα σκληρα τα προσωπα ανθρωπων
ικανοποιημενων ασχημων απελπισμενων ασπλαχνων
ευτυχισμενων
και ειναι μερα
βλεπω στον καθρεφτη
εναν αντρα ευαλωτο
να ονειρευεται
ονειρα στον καθρεφτη
ονειρα...
και ειναι σουρουπο στη γη
αναβει ενα κερι
και ειναι βραδυ
Οι ανθρωποι στα σπιτια τους
ο ευαλωτος αντρας στο κρεβατι του
η πολη κοιμαται με το θανατο στα χειλια
και στα ματια της ενα τραγουδι
φεύγουν οι ωρες σβηνουν τα αστερια
στο δρομο του ουρανου ανηφοριζει η νυχτα σκορπιζοντας ποιηματα
Μετάφραση: χριστινα
20 comments:
Ας αρχίσω εγώ τα σχόλια, με μιά παρατήρηση που έχει σχέση με το προηγούμενο ποστ μου: ας μας βρουν οι κομπάζοντες για την υπεροχή της ελληνικής γλώσσας ένα κατάλληλο αντίστοιχο του frail, που να ταιριάζει για άνθρωπο και να περιλαμβάνει ΟΛΕΣ τις αποχρώσεις του (θετικές και αρνητικές). Μετά να μας βρουν κι ένα ελληνικό ρήμα για το wade out του επομένου ποιήματος να μην παιδευόμαστε...
Ωραίο το ποίημα. Εμένα μου αρέσει περισσότερο ένας άλλος στίχος που άκουσα προχθές: " Με τα τρακτέρ ξανά στην Εθνική Οδό ΘΑ ΚΩΛΟΤΡΙΒΕΣΤΕ για κάνα ψίχουλο". Νίκος Καρβέλας.
Ομολογώ ότι κι εγώ ακόμα παιδεύομαι με το wade out αλλά ευελπιστώ να βρω την άκρη στις γιορτές...
Όσο για το frail, γιαυτό το λόγο το απέδωσα ως "εύθραυστο" και όχι "ευαίσθητο" ή "αδύνατο"...και με "δ" το άνδρας, σε αντιδιαστολή με "ντ" τους άντρες πιο πάνω.
Είμαι κι εγώ πολύ περίεργη για το επόμενο ποίημα... Έχω την αίσθηση πως θα πέσει πολύ γέλιο! Είναι κι από μόνο του "κάπως"...
Παραθέτω και τις μεταφράσεις που έχουν εκδοθεί:
(Χάρης Βλαβιανός:)
οι ώρες ανατέλλουν σβήνοντας τ' αστέρια και
ξημέρωσε
στον δρόμο τ΄ουρανού το φως βαδίζει σκορπώντας ποιήματα
στη γη ένα κερί
σβήνει η πόλη
ξυπνά
μ΄ ένα τραγούδι στα
χείλη της με τον θάνατο στα μάτια της
και ξημέρωσε
και ο κόσμος
ετοιμάζεται να δολοφονήσει όνειρα....
κοιτάζω στον δρόμο όπου δυνατοί
άντρες σκάβουν ψωμί
και βλέπω τα κτηνώδη πρόσωπα των
ανθρώπων ικανοποιημένα αποτρόπαια απελπισμένα βάναυσα ευτυχισμένα
και είναι μέρα,
στον καθρέφτη
βλέπω έναν αδύναμο
άνθρωπο
που ονειρεύεται
όνειρα
όνειρα μες στον καθρέφτη
και είναι
σούρουπο στη γη
ένα κερί ανάβει
και είναι σκοτάδι.
οι άνθρωποι είναι στα σπίτια τους
ο αδύναμος άνθρωπος είναι στο κρεβάτι του
η πόλη
κοιμάται με τον θάνατο στα χείλη της μ' ένα τραγούδι στα μάτια της
οι ώρες κατεβαίνουν
ανάβοντας τ' αστέρια....
στον δρόμο τ΄ ουρανού η νύχτα βαδίζει σκορπώντας ποιήματα
(Σωκράτης Σκάρτσης):
οι ωρες υψωνονται βγαζοντας τ αστρα κι ειναι
αυγη
μεσα στο δρομο τ ουρανου το φως περπαταει σκορπιζοντας ποιηματα
πανω στη γη ενα κερι εχει
σβηστει η πολη
ξυπναει
μ ενα τραγουδι πανω στο
στομα της εχοντας θανατο στα ματια της
κι ειναι αυγη
ο κοσμος
προχωραει να δολοφονησει τα ονειρα....
βλεπω στο δρομο οπου δυνατοι
αντρες σκαβουνε ψωμι
και βλεπουν τα κτηνωδη προσωπα
ανθρωπων ευχαριστημενων βδελυρων απελπισμενων σκληρων ευτυχισμενων
κι ειναι μερα,
στον καθρεφτη
βλεπω ενα ντελικατο
αντρα
να ονειρευεται
ονειρα
ονειρα στον καθρεφτη
και
ειναι σουρουπο πανω στη γη
αναβει ενα κερι
κι ειναι σκοταδι,
οι ανθρωποι ειναι στα σπιτια τους
ο ντελικατος αντρας ειναι στο κρεβατι του
η πολη
κοιμαται με το θανατο στο στομα της εχοντας ενα τραγουδι στα ματια της
οι ωρες κατεβαινουν
βαζοντας αστρα....
στο δρομο τ ουρανου η νυχτα περπαταει σκορπιζοντας ποιηματα
Π, οι κομπάζοντες για την υπεροχή της ελληνικής γλώσσας δεν αγαπούν την ελληνική γλώσσα -- ούτε και τη γλώσσα γενικότερα. (Και μάλλον ούτε και το ψάρι...) Όποιος έχει ασχοληθεί έστω και περιστασιακά με τη μετάφραση μπορεί να επιβεβαιώσει τα όσα λες.
Σάκη, είναι θλιβερά τα φαινόμενα...
An-Lu, δυστυχώς, όποια λέξη και να προτιμήσαμε, η λιτότητα και η πολυσημία του "frail" δεν προσεγγίζεται...
synas, είναι αλήθεια ότι το πρώτο ποίημα είναι πολύ πιο "εύκολο" από τα υπόλοιπα. Αλλά γιατί "γέλιο";
Ε... έτσι μου φαίνεται... εκεί με τα δάχτυλα...
Ααααα... εκεί το πας...
;-)
Μου άρεσαν οι μεταφράσεις πολύ, ειδικά του Βασίλειου και της synas.
Έχω μια μικρή αντίρρηση για το "βάναυσα πρόσωπα" που είδα σε κάποιες απόπειρες )))
Cyrus, πολύ ωραία στιγμή το
"κι είναι ξημέρωμα
ο κόσμος
βγαίνει να σκοτώσει τα όνειρα...."
Π! Γιατί "αδύνατος";!
Από τις ήδη δημοσιευμένες, νομίζω του Σκαρτσή μου αρέσει καλύτερα...
Cyrus,
Οντως δύσκολα προσεγγίζεται η πολυσημία του “frail”. Ισως επειδή η συγκεκριμένη λέξη συνέλεξε σημασίες και αποχρώσεις ανά τους αιώνες.
Από το λατινικό “fragilis” κατέληξε στο γαλλικό “frêle” και στο αγγλικό “frail”, περνώντας από τις μορφές “frale”, “frele” (Old French) και “fraile” (Anglo-French).
[Merriam-Webster OnLine, http://www.m-w.com/dictionary/frail]
Η φράση του Αμλετ "Frailty, thy name is woman!” (Hamlet, Act I, Sc. II), πώς έχει άραγε αποδοθεί στα ελληνικά;
Επειδή δεν διαθέτω τις μεταφράσεις του Αμλετ, θα σέ παρακαλούσα, αν τις έχεις, να αναρτήσεις τις ελληνικές αποδόσεις του "frailty".
Ευχαριστώ,
FS
Mauve_All:
Στης synas και στου Βασίλειου μου χτυπάνε άσχημα τα εξεζητημένα "ολβίων" και "σκεδάζοντας", αντιστοίχως. Για άλλο σημείο, ψηφίζω το αυθαίρετο αλλά ωραίο και φυσιολογικό "κατηφοριζει" και "ανηφοριζει" της χριστίνας.
Στον Σκάρτση δεν ξέρω τι σου αρέσει - το μόνο ενδιαφέρον που του βρίσκω είναι ότι σκέφτεται το puting on/putting off ως ενδύονται/απεκδύονται. Όμως:
- Έχει γενικά πρόβλημα με τους χρόνους (όπως θα δούμε και στη μετάφραση του etcetera): το "a candle is extinguished" είναι ενεστώς, δεν είναι «εχει σβηστει».
- Το «σκαβουνε ψωμι» (το ίδιο και ο Βλαβιανός και εσύ) ακούγεται σαν να σκάβουν ΤΟ ψωμί αντί ΓΙΑ ψωμί.
- «Ντελικατος» άντρας μου φαίνεται γελοίο.
Αλλά θα συμφωνήσω κατά το ότι ο Βλαβιανός έχει περισσότερα περίεργα φαινόμενα:
- Τα "it is day", "it is dusk" τα λέει "είναι μέρα", "είναι σούρουπο", αλλά το "it is dawn" το έχει αδίκως διαφορετικά: «ξημέρωσε».
- Λέει «μ΄ ένα τραγούδι στα χείλη της με τον θάνατο στα μάτια της», ενώ ο Cummings έχει διαφορετική φράση για το δεύτερο.
- Το goes forth δεν είναι «ετοιμάζεται».
- Τα contented κτλ θεωρεί ότι αναφέρονται στο faces αντί στο people.
Αν έχεις αντίρρηση για το "βάναυσα πρόσωπα" να μας πεις ποιά είναι αυτή. (Πάντως μου αρέσει πολύ το δικό σου "στυγνά".)
Και όσον αφορά εμένα, κάτι μπέρδεψες: δεν έχω βάλει "αδύνατος" - έχω βάλει "λεπτός", που είναι εξ ίσου ...χειρότερο! (Και δεν είναι παρά δήλωση αδυναμίας να βρω αυτό που θα έπρεπε.)
Filboid Studge:
Πολύ μου άρεσε η ερώτησή σου. Ατυχώς εγώ έχω μόνο την αισχρή μετάφραση του κατά τα άλλα αγαπημένου μου Χειμωνά, που λέει "προδοσία, είσαι γυναίκα". Δεν έχω τον Ρώτα (που δεν μου αρέσει): τον έχει μια φίλη μου, με την οποία πριν από λίγες μέρες τα συζητούσαμε, η οποία όμως μόλις έφυγε για διακοπές γμτ. Αλλά υπάρχουν πολλές μεταφράσεις του Άμλετ (Βικέλας, Πολυλάς, Κακογιάννης...) - περισσότερα ίσως αύριο.
Η μετάφραση του Ρώτα είναι: "Αδυναμία, το όνομά σου είναι γυναίκα".
***
Για τα υπόλοιπα επανέρχομαι )))
Θα είχε ενδιαφέρον μια επίσκεψη σε βιβλιοπωλείο προς αναζήτηση των μεταφράσεων του Άμλετ. Εγώ δυστυχώς έχω ασχοληθεί στο παρελθόν μόνο με το αγγλικό κείμενο, κι έτσι δεν έχω καμιά μετάφραση.
Ίσως αυτές τις μέρες...
Στη Synas και στο Βασίλειο μ’άρεσε πολύ η εντύπωση του πρώτου στίχου, με τη μετοχή και το άρθρο «σβήνοντας τ’ άστρα». Κατά τη γνώμη μου είναι ο καλύτερος τρόπος για να το πει κανείς, εισάγει κατευθείαν ένα ρυθμό. Για την υπερβολή του «ολβίων» θα συμφωνήσω, όχι όμως για το «σκεδάζοντας»! Επιτέλους, ο στίχος απαλλάχτηκε από το απαίσιο ρο του «σκορπίζοντας»! Επίσης, μου άρεσε η «ατραπός» της Synas.
Η αντίρρησή μου για τα «βάναυσα πρόσωπα» είναι ότι η βαναυσότητα εκφράζει συμπεριφορά και τα πρόσωπα δεν συμπεριφέρονται. Λέμε ότι είναι βάναυσος μαζί μου, ή η βάναυση συμπεριφορά του είχε ως αποτέλεσμα … δεν ξέρω όμως κατά πόσο ένα πρόσωπο μπορεί να είναι βάνασυο, δεδομένου ότι δεν δρα, δε συμπεριφέρεται. Α! Μιλάω για το πρόσωπο όπως στο «τα πρόσωπα των ανδρών» όχι όπως στο «μαζευτήκαμε πολλά πρόσωπα»!
Η μετάφραση του Σκάρτση είναι αλήθεια ότι ξεκινά κάπως άτσαλα κι έχει κι άλλα σημεία ..περίεργα. Συμφωνω μαζί σου για το «ντελικάτος», είναι γελοίο. Είναι όμως προτιμότερο, κατά τη γνώμη μου από το «αδύναμος» του Βλαβιανού που είναι μάλλον αφοριστικό. Θα μου πεις και το δικό μου το «ασθενικός» καλύτερο είναι; Χμμ… Το «αδύναμος» μου κάνει μόνο αντιστικτικά με τους «δυνατούς άντρες» του προηγούμενου στίχου (όπως το έκανε και ο Βασίλειος)…
Πάντως, το «σκάβουν ψωμί» το άφησα επίτηδες έτσι (δεν είχα υπ όψη τις δημοσιευμένες μεταφράσεις). Μου έκανε πολύ …ποιητικό, μου άρεσε, έτσι αφαιρετικό.
Με το δικό σου, Π, φυσικά τα μπέρδεψα, αυτά παθαίνω κανείς όταν δεν τυπώνω για να διαβάσω μεγάλα ποστ. Πάω πάνω-κάτω και μπερδεύομαι. Αλλά, ναι, το «λεπτός» δεν λειτουργεί… Σκέφτομαι τώρα αν οι άντρες του προηγούμενου στίχου δεν ήταν «δυνατοί» αλλά «γεροδεμένοι» τι θα λειτουργούσε καλύτερα;
Πολύ ωραία η ιδέα της διιστολικής ή διαμπλογκικής μετάφρασης! Και πραγματικά πολύ ενδιαφέρων ο σχετικός με την απόδοση "λέξεων εν κειμένω" προβληματισμός. Η ελληνική δεν υπερέχει καμμιάς άλλης γλώσσας, αλλά και καμμιά άλλη γλώσσα δεν υπερέχει της ελληνικής. Και τούτο επειδή οι γλώσσες δεν μπορούν να συγκριθούν μεταξύ τους - δεν υπάρχει κοινό αποδεκτό μέτρο συγκρίσεως! Οι ιδρυόμενες μεταξύ των γλωσσών σχέσεις είναι ως επί το πλείστον ασύμμετρες, και έτσι -για να το πω εντελώς περιγραφικά- κάπου κάποια γλώσσα θα είναι "πλουσιότερη" από κάποιαν άλλη και κάπου αλλού "φτωχότερη". Αίφνης η ελληνική "υπερέχει" όλων των γλωσσών ως προς το λέξημα "φουστανέλλα" (που, παραταύτα, είναι ξενικής καταγωγής!) και υστερεί ως προς το "erotic / erotique / erotisch" κλ.π., που επ' ουδενί σημαίνουν στα ελληνικά "ερωτικός" (χωρίς να αμφισβητείται, παρά ταύτα, ουδόλως η ελληνική καταγωγή της λέξης). Συγχαρητήρια από καρδιάς σε όλους.
ΥΓ. Υπάρχει κια η μετάφραση του Άμλετ από τον Ιάκωβο Πολυλά, τον ακάματο σκαπανέα των νεοελληνικών μεταφράσεων.
Καλωσήρθατε κ. Κεντρωτή και ευχαριστούμε. Όπως τα λέτε είναι, φυσικά. Το αρχικό σχόλιό μου αναφερόταν στην ενόχληση ορισμένων ελληνολατρών (επιπέδου 'όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες οι άλλοι έτρωγαν βαλανίδια') που αμφισβητήσαμε την αδιαμφισβήτητον κατά τα πάντα υπεροχήν και μοναδικότηταν του ημετέρου Έθνους...
Στη μετάφραση του Πολυλά (και άλλες) αναφέρθηκα και εγώ - αλλά δεν τις έχω στα χέρια μου αυτή τη στιγμή. Αύριο θα μπορέσω να βάλω αντιπαραβολή.
(Χμμ, καλύτερα κάποια στιγμή χωριστό εκτενέστερο ποστ!)
Mauve_All:
"Η αντίρρησή μου για τα «βάναυσα πρόσωπα»" κτλ: now you're talking!
Το frail φυσικά είναι σε αντιδιαστολή με το strong. Παρά ταύτα, τα αρνητικά «αδύναμος» και «ασθενικός» δεν είναι κατάλληλα - το "εύθραυστος" της An-Lu και της synas είναι πολύ πιο κοντά στην πρόθεση του Cummings (αν και εύθραστος, properly speaking, είναι fragile, όχι frail). Aυτό μας φέρνει στην παρατήρηση που έκανε ο Dynx στο ποστ με τα 5 ποιήματα, ότι καλό είναι να υπάρχει αρκετή γνωριμία με το έργο ενός ποιητή. Το frail και παράγωγά του (frailty, frailly) εμφανίζεται 46 φορές στον Cummings, τις περισσότερες με θετική χροιά, με μεγάλη συμπάθεια. Ο Cummings το συναρτά συχνά με λουλούδια ή γυναίκες -ή και όνειρα-, εννοεί δηλαδή συνήθως το λεπτεπίλεπτο, το ευαίσθητο, το τρυφερό, το ανάλαφρο, το ανάερο, το ανεπαίσθητο, το φευγαλέο, το όχι στέρεο... Μερικά δείγματα (βλ. και το 4ο από τα προς μετάφραση):
Light as a buoyant cloudlet's feathery froth,
Frail as a lily's face,soft as a silver moth.
the pansy's purple patience and the grave
frailty of daises
O small intimate
gently primeval hands,frivolous feet
divine!O singular and breathless pearl!
O indefinable frail ultimate pose!
O visible beatitude sweet sweet
intolerable!silence immaculate
of god's evasive audible great rose!
the warm long flower of unchastity,
imperial Cytherea,from frail foam
sprung with irrevocable nakedness
but a rain frailly raging
whose hand my folded soul shall know
while on faint hills do frailly go
The peaceful terrors of the snow,
my lady's very singular
and slenderest hands moreover are
(which as lilies smile and quail)
of all things perfect the most frail.
with her lips' most frail parting
my body hears the cry of Spring,
and with their frailest syllable
its leaves go crisp with miracle.
this is the garden:colours come and go,
frail azures fluttering from night's outer wing
strong silent greens serenely lingering,
round the hurt heart which do so frailly cling....
my love is building a building
around you,a frail slippery
house,a strong fragile house
this very frail enormous star
in your most frail gesture are things which enclose me
you are like the snow only
purer fleeter,like the rain
only sweeter frailer you
Λοιπόν, Filboid Studge: Είπαμε Χειμωνάς προδοσία, Ρώτας αδυναμία. Προσθέτω:
Πολυλάς: "Αδυναμία! τ' όνομά σου είναι γυναίκα!"
Μπελιές: "Αδυναμία! το κανονικό σου όνομα είναι Γυναίκα!"
Κακογιάννης: "Αστάθεια, έπρεπε να σε λεν γυναίκα."
Θα κάνω ποστ με μεγαλύτερα συγκριτικά για τον Άμλετ - σε ευχαριστώ για την ερώτηση και την ιδέα που μου έδωσες!
---------------
Όσοι ενδιαφέρεστε για Σαίξπηρ, γρήγορα στο blog του Filboid Studge, όπου στα δύο τελευταία του ποστ μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο τον Ληρ και τον Μάκβεθ!
Π,
ευχαριστώ για το link!
Καλά Χριστούγεννα σε όλες/όλους!
Post a Comment