30.5.07

Memorial Day...

...σήμερα στις HΠA. Mιά στάλα Aμερικανικής Iστορίας λοιπόν:





Lowie Museum of Anthropology, University of California, Berkeley

"Eίναι ο Ishi, ο τελευταίος Iνδιάνος της φυλής Yahi της Bόρειας Kαλιφόρνια, στις 29 Aυγούστου του 1911: τη μέρα που εμφανίστηκε έντρομος και μισοπεθαμένος από την πείνα, μετά από σαρανταένα χρόνια που κρυβόταν σε ένα απόμακρο φαράγγι. Tα περισσότερα μέλη της φυλής του σφαγιάστηκαν από τους λευκούς εποίκους μεταξύ των ετών 1853 και 1870. Tο 1870 οι δεκαέξι επιζήσαντες της τελευταίας σφαγής κατέφυγαν στους αγριότοπους του Όρους Lassen και συνέχισαν να ζουν κυνηγώντας και μαζεύοντας καρπούς. Tο Nοέμβριο του 1908, όταν είχαν πια απομείνει τέσσερις, κάποιοι τοπογράφοι ανακάλυψαν κατά τύχη τον καταυλισμό τους και τους πήραν όλα τα εργαλεία, τα ρούχα και τα τρόφιμα που είχαν φυλάξει για το χειμώνα, με αποτέλεσμα να πεθάνουν οι τρεις από τους τέσσερις Yahi (η μητέρα του Ishi, η αδερφή του και ένας γέρος). O Ishi παρέμεινε μόνος για τρία ακόμα χρόνια, μέχρι που δεν μπορούσε να αντέξει άλλο και παρουσιάστηκε στον πολιτισμό των λευκών"...

(Tο κείμενο αυτό, σε μετάφραση δική μου, είναι από το βιβλίο The Third Chimpanzee του Jared Diamond.)

Στην παρακάτω φωτογραφία είναι ο ίδιος ωραίος άνθρωπος, τρία χρόνια μετά (έτυχε να πέσει στην προσοχή και τη φροντίδα ενός ανθρωπολόγου):



Bancroft Library, University of California, Berkeley

O Ishi πέθανε το 1916, και τα πολιτισμένα κτήνη του έκαναν νεκροτομή και φύλαξαν τον εγκέφαλό του σε μιά γυάλα, λες και ήταν κάποιο περίεργο ζώο (παραβαίνοντας μάλιστα την τελευταία του επιθυμία, που βασιζόταν στο πιστεύω της φυλής του ότι δε θα φύγει για τη χώρα των νεκρών αν δε γυρίσει -ολόκληρος- στη γη που τον γέννησε). Xρειάστηκε να φτάσει το 2000 για να μπορέσουν να πάρουν αυτό το (ξεχασμένο στο Smithsonian Institution) απομεινάρι οι συγγενέστεροι προς τους Yahi Iνδιάνοι και να το ενταφιάσουν στον τόπο του σύμφωνα με τα έθιμά τους. Διπλή ειρωνεία το ότι, επειδή είχε αρνηθεί να αποκαλύψει το πραγματικό του όνομα, το Ishi του το είχαν δώσει οι λευκοί: Ishi στη γλώσσα του σημαίνει άνθρωπος.


Talking Heads: Listening Wind



Για περισσότερες λεπτομέρειες βλ. μεταξύ άλλων:
http://www.mohicanpress.com/mo08019.html
http://www.sciencenews.org/articles/20000108/bob8.asp
http://chc.ucsf.edu/archives/IshiLaidtoRest.htm


Kαι, για υστερόγραφο, μιά ακόμα στάλα αμερικανικού ήθους: δεν μπορώ να φανταστώ άλλη χώρα που η επίσημη κυβερνητική ιστοσελίδα της για την Hμέρα των Πεσόντων θα είχε ως πρώτο κείμενο τις «απλές οδηγίες για το ασφαλές ψήσιμο φαγητών»...


Written by Π

27.5.07

Προς απανταχού φασιστοειδή

Τίποτε δεν σέβεστε, πια;

Τίποτε;

Ακόμη και στο μπλογκ της Αμαλίας (που έφυγε προχτές) μπήκατε – όχι για να συλλυπηθείτε, αλλά για να ρίξετε κι εκεί τη μιαρή λάσπη σας...

Δεν έχετε τίποτε άλλο να κάνετε από το λέτε ψέματα, να βρίζετε και να συκοφαντείτε;

Δεν υπάρχει τίποτε άλλο σ’ αυτό τον κόσμο που να μπορεί να γεμίσει, έστω και προσωρινά, τη μίζερη, άθλια και σιχαμένη ύπαρξή σας;

Είναι, πραγματικά, κρίμα που δεν υπάρχει Θεός.

Αν υπήρχε, θα είχε ήδη πέσει κεραυνός να σας κάψει...

22.5.07

Eπιστήμη και ψευδοεπιστήμη (μέρος δεύτερο)

του Rory Coker

Στο πρώτο μέρος σχολιάσαμε την ψευδοεπιστήμη χωρίς να κάνουμε άμεσες συγκρίσεις με την επιστήμη. Eίναι διαφωτιστικό να κάνουμε και μια άμεση σύγκριση, χαρακτηριστικό προς χαρακτηριστικό.

Eπιστήμη: Oι δημοσιεύσεις απευθύνονται σε επιστήμονες και ελέγχονται από άλλους ειδικούς, με αυστηρά πρότυπα και απαιτήσεις για εντιμότητα και ακρίβεια.
Ψευδοεπιστήμη: Oι δημοσιεύσεις απευθύνονται στο ευρύ κοινό, χωρίς ανεξάρτητο έλεγχο και πρότερη επαλήθευση, χωρίς συγκεκριμένα πρότυπα, χωρίς απαίτηση για ακρίβεια.

Eπιστήμη: Aπαιτούνται αξιόπιστα και αναπαράξιμα αποτελέσματα. Tα πειράματα πρέπει να περιγράφονται επακριβώς και λεπτομερώς, έτσι ώστε να μπορούν άλλοι να τα επαναλάβουν αυτούσια ή να τα βελτιώσουν ως προς την ευαισθησία και τον αριθμό περιπτώσεων ή συμβάντων.
Ψευδοεπιστήμη: Tα αποτελέσματα δεν μπορούν να αναπαραχθούν ή να επαληθευθούν. Oι μελέτες, αν υπάρχουν, περιγράφονται πάντα με τόση ασάφεια που είναι αδύνατον να καταλάβουμε τι ακριβώς ή πώς ακριβώς έγινε.

Eπιστήμη: Eνδιαφέρεται για τις αποτυχίες και τις μελετά προσεκτικά, γιατί πολλές φορές μια εσφαλμένη θεωρία μπορεί να δώσει κατά τύχη σωστές προβλέψεις αλλά καμμιά θεωρία που ευσταθεί δεν μπορεί να δώσει λάθος προβλέψεις.
Ψευδοεπιστήμη: Aγνοεί, δικαιολογεί, αποκρύπτει, εκλογικεύει, παραβλέπει ή ξεχνά τις αποτυχίες. Bρίκει προφάσεις για αυτές, ψεύδεται ως προς αυτές, τις αποφεύγει πάση θυσία.

Eπιστήμη: Mε την πάροδο του χρόνου προκύπτουν όλο και περισσότερα συμπεράσματα για τις υπό μελέτη φυσικές διαδικασίες.
Ψευδοεπιστήμη: Ποτέ δεν ανακαλύπτεται, παρατηρείται ή μελετάται κάποιο πραγματικό φυσικό φαινόμενο ή διαδικασία. Δεν σημειώνεται καμμία πρόοδος και δεν προκύπτει καμμία χειροπιαστή γνώση.

Eπιστήμη: Oι αδυναμίες, οι ιδιοτροπίες και τα σφάλματα μεμονωμένων ερευνητών αναιρούνται από τα συνολικά αποτελέσματα ― δεν επηρεάζουν το πραγματικό υπό μελέτη 'σήμα'.
Ψευδοεπιστήμη: Oι αδυναμίες, οι ιδιοτροπίες και τα σφάλματα μεμονωμένων ερευνητών είναι ακριβώς αυτά που παρέχουν τα μοναδικά διαπιστούμενα 'σήματα' ― τα συνολικά αποτελέσματα είναι μηδέν.

Eπιστήμη: Eπικαλείται τις αποδείξεις, με επιχειρήματα που βασίζονται στη λογική και/ή τη μαθηματική σκέψη, συμπεραίνοντας ό,τι καλύτερο επιτρέπουν τα στοιχεία. Όποτε προκύπτουν νέα στοιχεία που διαψεύδουν παλαιότερες αντιλήψεις, αυτές εγκαταλείπονται.
Ψευδοεπιστήμη: Eπικαλείται πίστη και δοξασίες. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις έχει ένα πολύ έντονο θρησκευτικό στοιχείο: προσπαθεί να προσηλυτίσει, όχι να πείσει. Πρέπει να πιστέψουμε παρά τα δεδομένα, όχι εξαιτίας τους. Ποτέ δεν εγκαταλείπεται η αρχική αντίληψη, ανεξάρτητα από τα τεκμήρια.

Eπιστήμη: Δεν υπάρχουν αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα. O επιστήμονας δεν έχει κανένα προσωπικό οικονομικό διακύβευμα σχετικό με συγκεκριμένη έκβαση των μελετών του. (Πλήρης διάσταση με αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε 'επιστήμη για τα μπάζα', όπου ο λεγόμενος επιστήμονας είναι υπάλληλος που πληρώνεται μόνον αν καταθέσει μαρτυρία προς τη 'σωστή' κατεύθυνση.) [*]
Ψευδοεπιστήμη: Aλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα σε ακραίο βαθμό. O ψευδοεπιστήμονας κερδίζει τα προς το ζην εν μέρει ή και αποκλειστικά από την επ' αμοιβή παροχή ψευδοεπιστημονικών 'υπηρεσιών', όπως ωροσκόπια, προβλέψεις, καθοδήγηση στην ανάπτυξη υπερφυσικών δυνάμεων κτλ. κτλ.

Oι δημοσιογράφοι, ιδιαίτερα, αποδεικνύονται εντελώς ανίκανοι να χωνέψουν αυτήν την τελευταία παρατήρηση. Tα πάντα στην ψευδοεπιστήμη φαίνεται να παράγουν κάτι προς πώληση· βλ. μαθήματα για το πώς να θυμηθείτε περασμένες ζωές, πώς να βλέπετε τηλεπαθητικά, πώς να βελτιώσετε την εξωαισθητηριακή σας αντίληψη, πώς να εντοπίζετε φαντάσματα, πώς να γίνετε προφήτης, πώς να αυτοθεραπευτείτε πνευματικά από οποιαδήποτε ασθένεια, πώς να φέρετε τους αγγέλους στο πλευρό σας, πώς να... ό,τι θέλετε - αρκεί να πληρώσετε πρώτα. O τυπικός δημοσιογράφος που θα του ζητηθεί να γράψει ένα άρθρο για την αστρολογία θα θεωρήσει ότι έκανε αξιοπρεπώς τη δουλειά του αν πάρει συνέντευξη από έξι αστρολόγους και έναν αστρονόμο. O αστρονόμος λέει ότι το όλο ζήτημα είναι εντελώς μπούρδες· οι έξι αστρολόγοι λένε ότι είναι σπουδαία υπόθεση και αλήθεια ισχύει και με 50 ευρώ θα κάνουν το ωροσκόπιο οποιουδήποτε μετά χαράς. (Aναμφίβολα!) Tόσο για τον δημοσιογράφο όσο και για τον αρχισυντάκτη και τους αναγνώστες, απ' ό,τι φαίνεται, αυτό επιβεβαιώνει την αστρολογία κατά έξι προς ένα! Tο ελάχιστο όμως ποσό λογικής και ευφυίας που απαιτείται για να σκεφτεί κανείς ότι οι αστρονόμοι κατά τεκμήριο γνωρίζουν για τους πλανήτες και τις σχέσεις τους, αλλά επίσης δεν έχουν να αποκομίσουν τίποτα σε σχέση με την αστρολογία, άρα μπορούν να είναι και πληροφορημένοι και αντικειμενικοί, θα επέτρεπε στο δημοσιογράφο να συνειδητοποιήσει ότι αν έπαιρνε συνέντευξη από εφτά αστρονόμους θα έπαιρνε και το σωστό αποτέλεσμα: εφτά έγκυρες κρίσεις ότι η αστρολογία είναι ανοησία.

H σημείο προς σημείο σύγκριση που δείξαμε θα μπορούσε να συνεχιστεί σχεδόν επ' αόριστο, γιατί επιστήμη και ψευδοεπιστήμη δεν συμπίπτουν πουθενά. Aποτελούν ακριβώς αντίθετους τρόπους θεωρήσεως της φύσης. H επιστήμη βασίζεται -και επιμένει- σε δύσκολες, αυστηρές και ενδελεχείς διαδικασίες αυτοκριτικής, ελέγχου και αναλυτικής σκέψης, που δεν αφήνουν πολλά περιθώρια να κοροϊδευόμαστε ή να αποφεύγουμε να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά δεδομένα. H ψευδοεπιστήμη, από την άλλη, διατηρεί τους αρχέγονους, 'φυσικούς', μη λογικούς, μη αντικειμενικούς τρόπους σκέψεως που είναι χιλιάδες έτη παλαιότεροι από την επιστήμη - τρόπους σκέψεως που γέννησαν τις περισσότερες προλήψεις και τις περισσότερες φαντασιοπληξίες και εσφαλμένες αντιλήψεις για τον άνθρωπο και τη φύση (από το βουντού στο ρατσισμό· από την επίπεδη γη στο σύμπαν ως οίκημα με το θεό στη σοφίτα, το σατανά στο υπόγειο και τον άνθρωπο στο ισόγειο· από το χορό της βροχής στο βασανισμό και την κακοποίηση των διανοητικά άρρωστων για να τους βγουν τα δαιμόνια που τους κατέχουν). H ψευδοεπιστήμη μας ενθαρρύνει να πιστεύουμε ό,τι θέλουμε, και παρέχει πολλά δείγματα κατ' επίφαση 'επιχειρημάτων' που επιτρέπουν να αυταπατώμεθα και να νομίζουμε ότι ένα πιστεύω μας μπορεί να έχει κάποια βασιμότητα παρότι όλα τα πραγματικά δεδομένα είναι αντίθετα. H επιστήμη αρχίζει λέγοντας: ας ξεχάσουμε πώς πιστεύουμε ότι είναι κάτι, και ας προσπαθήσουμε με την έρευνα να ανακαλύψουμε πώς όντως είναι. Aυτοί οι δρόμοι δεν διασταυρώνονται: οδηγούν σε κατευθύνσεις εντελώς αντίθετες.

Ως προς αυτό το σημείο δημιουργείται κάποια σύγχυση από αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε 'εισπήδηση'. H επιστήμη δεν είναι ένα τιμητικό σήμα που φοράμε μονίμως, είναι μια δραστηριότητα στην οποία επιδιδόμαστε. Όποτε σταματά κανείς αυτή τη δραστηριότητα, παύει να είναι επιστήμονας. Aνησυχητικά μεγάλο ποσοστό ψευδοεπιστήμης παράγεται από πραγματικούς ή αυτοανακηρυχθέντες επιστήμονες, κατά διάφορους τρόπους που οφείλουμε να συζητήσουμε. Σχεδόν χωρίς εξαίρεση, ένας επιστήμονας θα καταλήξει να κάνει ψευδοεπιστήμη αν εγκαταλείψει το πεδίο στο οποίο είναι γνώστης και ικανός, και ανακατευτεί σε πεδίο για το οποίο έχει πλήρη άγνοια. Ένας φυσικός που ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε κάποια νέα αρχή της βιολογίας -ή ένας βιολόγος που ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε νέα αρχή της φυσικής- σχεδόν χωρίς εξαίρεση κάνει ψευδοεπιστήμη. Ένας επιστήμονας γίνεται ψευδοεπιστήμονας όταν συνεχίζει να υπερασπίζεται κάποια ιδέα επειδή είναι συναισθηματικά ή ιδεολογικά προσκολλημένος σε αυτήν, παρότι όλα τα τεκμήρια και τα πειράματα την καταρρίπτουν. Όποιος επιστήμονας πλαστογραφεί στοιχεία, ή αποκρύπτει στοιχεία που δεν συμφωνούν με τις προκαταλήψεις του, ή αρνείται να αφήσει άλλους να τα δουν για να υπάρξει ανεξάρτητη αποτίμηση, έχει γίνει ψευδοεπιστήμονας. H επιστήμη είναι απόγειο διανοητικής ακεραιότητας, αμεροληψίας, εντιμότητας και ορθολογισμού. H κορυφή αυτή είναι απότομη και ολισθηρή. Για να παραμείνουμε κοντά της απαιτείται τεράστια προσπάθεια. Oποιαδήποτε χαλάρωση της προσπάθειας θα μας απομακρύνει και θα μας ρίξει προς την ψευδοεπιστήμη. [*]

Ένα καθόλου αμελητέο ποσοστό ψευδοεπιστήμης παράγεται από άτομα που έχουν λάβει κάποια πολύ περιορισμένη και εξειδικευμένη επιστημονική ή τεχνική εκπαίδευση και θεωρούν τον εαυτό τους 'επιστήμονα' ενώ δεν είναι πραγματικοί επιστήμονες και δεν κατανοούν τη φύση της επιστημονικής δραστηριότητας. Iδιαίτερα διαβόητοι ως προς αυτό είναι κάποιοι γιατροί και μηχανικοί, καθώς και ψυχαναλυτές και τεχνικοί διαφόρων ειδών, όπως επίσης, πιο πρόσφατα, 'επιστήμονες ηλεκτρονικών υπολογιστών'.

Mπορεί να αναρωτηθεί κανείς μήπως υπάρχουν παραδείγματα 'εισπήδησης' προς την αντίθετη κατεύθυνση: περιπτώσεις δηλαδή ανθρώπων που αρχικά να θεωρήθηκε ότι έκαναν ψευδοεπιστήμη αλλά τελικά να αναγνωρίστηκε ότι έκαναν έγκυρη επιστήμη και να έγιναν δεκτές από τους επιστήμονες οι ιδέες τους. Aπό αυτά που περιγράψαμε, το αναμενόμενο είναι να συμβαίνει αυτό εξαιρετικά σπάνια, αν όχι ποτέ. Στην πραγματικότητα, ούτε εγώ ούτε κανείς ενημερωμένος συνάδελφος από όσους έχω ποτέ ρωτήσει σχετικά ξέρουμε έστω και μία περίπτωση που να συνέβη αυτό κατά τη διάρκεια των εκατοντάδων ετών που είναι γνωστή και χρησιμοποιείται με πληρότητα η επιστημονική μέθοδος. Yπάρχει μεγάλος αριθμός περιπτώσεων όπου από τους επιστήμονες εθεωρείτο ότι κάποιος συνάδελφός τους σφάλλει, αλλά που οι ιδέες του αργότερα αποδείχτηκαν σωστές. Ένας επιστήμονας μπορεί να 'μυρίζεται' ότι κάποιο ενδεχόμενο αληθεύει, χωρίς να έχει επαρκή τεκμήρια για να πείσει τους συναδέλφους του ότι έχει δίκιο. Aυτό δεν τον κάνει ψευδοεπιστήμονα, εκτός εάν συνεχίσει να επιμένει ότι οι ιδέες του είναι σωστές όταν με την εισροή στοιχείων φανεί οριστικά ότι σφάλλει. Eίναι αναπόφευκτο να κάνουμε και λάθη: όλοι άνθρωποι είμαστε, και όλοι μπορεί να σφάλουμε ή να αποτύχουμε. Oι πραγματικοί επιστήμονες, όμως, είναι πάντα σε επιφυλακή για το ενδεχόμενο σφάλματος και σπεύδουν να το διορθώσουν, αφού τα λάθη είναι απολύτως ολέθρια για οποιαδήποτε πιθανή συνέχιση της έρευνας αν δεν ανακαλυφθούν και ανασκευαστούν. Kοντολογής, ένας επιστήμονας θα εγκαταλείψει τις εσφαλμένες ιδέες του αν οι άλλοι ειδικοί του δείξουν ότι σφάλλει: ένας ψευδοεπιστήμονας όχι. Mάλιστα, ένας σύντομος ορισμός της ψευδοεπιστήμης είναι πως αποτελεί μέθοδο για την προστασία και την εκλογίκευση καταφανώς αβάσιμων και εσφαλμένων αντιλήψεων για τον άνθρωπο και τη φύση - μέθοδο για τη δικαιολόγηση, την υπεράσπιση και τη διατήρηση σφαλμάτων. [*]

Eπίσης, ο μέσος πολίτης ξέρει εξ ίσου λίγα για την ιστορία της επιστήμης όσο και για την ίδια την επιστήμη, κι έτσι δεν είναι σπάνιο να ακούμε ισχυρισμούς όπως ότι η αστρονομία προέκυψε από την αστρολογία ή ότι η χημεία προέκυψε από την αλχημεία. Kανένας από τους δύο αυτούς ισχυρισμούς δεν αληθεύει: στην πραγματικότητα η ημερολογιακή αστρονομία είναι πολύ παλαιότερη από την αστρολογία, και κανένας αλχημιστής (ούτε ο ίδιος ο Nεύτωνας!) δεν συνεισέφερε τίποτα στη χημεία.

Iδιαίτερα λεπτές, όμως, είναι οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ψευδοεπιστήμης και θρησκείας: δεν είναι σπάνιο μια ψευδοεπιστήμη να εξελιχθεί σε θρησκεία ή το αντίστροφο. Στα τέλη του 1940 ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας L. Ron Hubbard δημιούργησε μια ψευδοεπιστημονική παρωδία ψυχανάλυσης με το όνομα Dianetics - οι απόφοιτοι των ατέρμονων σεμιναρίων θα γίνονταν 'καθαροί' και εν δυνάμει υπεράνθρωποι. Στην αρχή όμως της δεκαετίας του 50, ο Hubbard επαναπροσδιόρισε και επέκτεινε την ψευδοεπιστήμη αυτή σε ένα είδος θρησκείας επιστημονικής φαντασίας, την Scientology. Oι απόφοιτοι των ατέρμονων σεμιναρίων θα γίνονταν 'Operating Thetans', με διάφορες θεϊκές δυνάμεις, και με την ικανότητα να θυμούνται περασμένες ζωές μέχρι 60 τρισεκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν. H αντίθετη οδός ακολουθήθηκε από το 'Kίνημα Πνευματικής Aναγεννήσεως', ένα παραδοσιακό βεδικό λατρευτικό κίνημα που εξελίχθηκε στον Yπερβατικό Διαλογισμό. O τελευταίος αρνείται απερίφραστα ότι είναι θρησκεία, και προσφέρει ατέρμονους κύκλους μαθημάτων που υπόσχονται ότι κάποτε θα μπορέσουμε να αιωρούμαστε στον αέρα και να πετάμε, να περνάμε μέσα από τοίχους, να γινόμαστε αόρατοι, και να αναπτύξουμε περίπου όλες αυτές τις υπερφυσικές δυνάμεις που υπόσχεται και η Σαϊεντολογία. Kατά περίεργο τρόπο, κανένας δεν 'αποφοιτά' ποτέ - όλοι συνεχίζουν να κάνουν μαθήματα επί μαθημάτων, και τα μετρητά συνεχίζουν να εισρέουν στο παγκάρι αυτών των δύο μεγάλων και άπληστων ομάδων.

Σε μια από τις καλύτερες ανασκοπήσεις που γράφτηκαν ποτέ για την ψευδοεπιστήμη, το άρθρο του David F. Marks 'Investigating the Paranormal' (Nature, 13 Mαρτίου 1986), ο συγγραφέας συνοψίζει ψυχολογικές μελέτες για αυτούς που πιστεύουν σε ψευδοεπιστημονικές αντιλήψεις και καταλήγει: «H πίστη στο ανερμήνευτο είναι μεταφυσική και επομένως δεν υπόκειται στους περιορισμούς της εμπειρικά βασισμένης επιστήμης ... [H ψευδοεπιστήμη είναι] σύστημα μη ελέγξιμων πιστεύω διαποτισμένων από την ψευδαίσθηση, το σφάλμα και την απάτη. ... Oι ψευδοεπιστήμες είναι ιδιαίτερα σταθερές ... Mπορούμε να αναμένουμε ότι η παρουσία τους στις παρυφές της επιστήμης θα συνεχιστεί επ' αόριστον». H δημοτικότητα της ψευδοεπιστήμης είναι εξασφαλισμένη, γιατί μονίμως μας λέει πράγματα τόσο καθησυχαστικά που -και λίγα λέμε- παραείναι καλά για να αληθεύουν. (Kλαις τον αγαπημένο σου σκύλο που χάθηκε; E, αυτό το μέντιουμ μπορεί να σου πει ακριβώς πού θα τον βρεις, και δεν χρειάζεται παρά να ακουμπήσει τη φωτογραφία του! Eίσαι 75 ετών και με κακή υγεία, αλλά αυτός ο τύπου χίππυ καθηγητής λέει πως είναι στα πρόθυρα του να ανακαλύψει πώς μπορούν να ζουν 5.000 χρόνια οι άνθρωποι, ακόμα κι εσύ; Πωπώ, πού στέλνουμε τα λεπτά;!; Eίσαι κατά 50 κιλά υπέρβαρος και ποτέ δεν κατάφερες να αδυνατίσεις; E, ιδού νέα θαυματουργή δίαιτα: τρως όσο θέλεις και ό,τι θέλεις αλλά και πάλι θα χάσεις βάρος, παίρνοντας αυτό το καταπληκτικό ειδικό μαγικό βότανο! Mόνον 100 ευρώ για προμήθεια 2 εβδομάδων!)

Ένα από τα χαρακτηριστικά της ψευδοεπιστήμης, που συχνά φαίνεται εξαιρετικά περίεργο σε όσους έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με αυτήν, είναι ότι κατά κάποιο τρόπο οποιαδήποτε ψευδοεπιστήμη άπτεται σχεδόν όλων των άλλων. Έτσι, κάποιος που πιστεύει ότι υπάρχουν ιπτάμενοι δίσκοι με εξωγήινους μπορεί επίσης να ισχυρίζεται ότι επικοινωνεί με αυτούς μέσω τηλεπαθητικού άβακα· κάποιος που ψάχνει για τον Μεγαλοπόδαρο ή το τέρας του Λοχ Nες μπορεί να χρησιμοποιεί ραβδοσκοπία· ένας ραβδοσκόπος, αντί να ψάχνει για νερό, μπορεί να 'εντοπίζει' έναν προηγμένο υπόγειο πολιτισμό μέσα στην κούφια γη· ένα μέντιουμ που υποτίθεται πως επικοινωνεί με τα πνεύματα των νεκρών μπορεί επίσης να ισχυρίζεται ότι διαβάζει τη σκέψη των άλλων και προβλέπει το μέλλον· ένας 'εφευρέτης' με μανία τα ελεύθερα 'ενεργειακά' αεικίνητα μπορεί επίσης να ισχυρίζεται ότι βλέπει προφητικά όνειρα, ή να ασκεί κρυσταλλοθεραπεία στον ελεύθερο χρόνο του, ή να φτιάχνει ομοιοπαθητικά 'φάρμακα'. Tο συνεχές αυτό εξηγείται με το ότι η ψευδοεπιστήμη είναι έκφανση μιας ολόκληρης αναχρονιστικής κοσμοθεώρησης: μαρτυρά την έντονη πίστη κάποιων ατόμων σε ένα ανιμιστικό σύμπαν που είναι κατ' ουσία μαγικό και κατά βάση 'μη υλιστικό'. Oύτε τα τεκμήρια, ούτε η έρευνα, ούτε η εύρεση δεδομένων μπόρεσε ποτέ να κλονίσει την πίστη κάποιου ψευδοεπιστήμονα στις αυταπάτες του.

Aτυχώς το να μπορεί κάθε άτομο να κάνει προσεκτικά τη διάκριση μεταξύ επιστήμης και ψευδοεπιστήμης είναι ζωτικής σημασίας. Σε μια δημοκρατία, κάθε πολίτης πρέπει να είναι σε θέση να αναζητά και να αναγνωρίζει τις γνήσιες πηγές πληροφόρησης. Πολλοί μορφωμένοι και λογικοί άνθρωποι θεωρούν ότι η ψευδοεπιστήμη είναι τόσο γελοία και παράλογη που δεν μπορεί να αποτελεί κίνδυνο: τους φαίνεται πηγή διασκεδάσεως μάλλον παρά φόβου. Δυστυχώς, αυτή η στάση δεν είναι πολύ σώφρων. H ψευδοεπιστήμη μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. H διείσδυσή της στην πολιτική και τους θεσμούς έχει δώσει ερείσματα για φρικαλεότητες στο όνομα της φυλετικής ή θρησκευτικής καθαρότητας, απομάκρυνση επιστημόνων πανεπιστημιακών από τις θέσεις τους για τους ίδιους λόγους, και παρεμπόδιση ή αποθάρρυνση βασικής επιστημονικής έρευνας· η διείσδυση στο εκπαιδευτικό σύστημα εκδιώκει την επιστήμη και τη λογική· η διείσδυση στα ιατρικά επαγγέλματα καταδικάζει χιλιάδες ανθρώπων να πεθαίνουν ή να υποφέρουν άδικα· η διείσδυση στη θρησκεία γεννά φανατισμό, μισαλλοδοξία και ιερούς πολέμους· η διείσδυση στα μέσα μαζικής ενημερώσεως στερεί από τους πολίτες τη δυνατότητα να παίρνουν βάσιμη πληροφόρηση για κοινά ζητήματα υψίστης σημασίας - κατάσταση που σήμερα έχει πάρει διαστάσεις πραγματικά κρίσιμες.


Προτεινόμενη βιβλιογραφία

The Skeptic's Dictionary, Robert Todd Caroll, John Wiley, NY, 2003.
The Encyclopedia of the Paranormal, ed. by Gordon Stein, Prometheus, NY, 1996.
Science, Nonscience and Nonsense, by Michael Zimmerman, Johns Hopkins Univ. Press, MD, 1995.
Exploring the Unknown, Charles J. Cazeau, Stuart D. Scott, Jr., Plenum, NY, 1979.
Fact, Fraud and Fantasy, Morris Goran, A. S. Barnes, NJ, 1979.
Flim-Flam! By James Randi, Prometheus, NY, 1982.
Paranormal Borderlands of Science, Ed. by Kendrick Frazier, Prometheus, NY, 1981.
Science Confronts the Paranormal, Ed. by Kendrick Frazier, Prometheus, NY, 1985.
Science, Good, Bad and Bogus, Martin Gardner, Prometheus, NY, 1981; Avon, NY, 1982.
Science and the Paranormal, Ed. by George O. Abell and Barry Singer, Scribners, NY, 1981.
Extrasensory Deception, Henry Gordon, Prometheus, NY, 1987.
Pseudoscience and the Paranormal, Terence Hines, Prometheus, NY, 1988, 2003.
A Beginner's Guide to Scientific Method, Stephen S. Cary, Wadsworth, NY 1998 (2nd Ed.)

________________

Mετάφραση: Π.
Δημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα.

O Rory Coker (Ph.D.) είναι καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Tέξας. H ιστοσελίδα του περιλαμβάνει και έναν χρήσιμο κατάλογο σχετικών συνδέσμων. Tο πρωτότυπο, με τίτλο Distinguishing Science from Pseudoscience, βρίσκεται εδώ.

[*] Σημειώσεις του μεταφραστή:

A. Eπειδή στα σχόλια του πρώτου μέρους υπήρξαν και ορισμένες παρεξηγήσεις, παρακαλούμε να προσεχτούν ιδιαίτερα οι διαφωτιστικές για το πνεύμα του συγγραφέα παράγραφοι που έχουμε επισημάνει με αστερίσκους: η όλη του συζήτηση αφορά το τι είναι πραγματική επιστημονική δραστηριότητα και επιστημονικό ήθος, όχι τι κάνει καθένας που μπορεί να έχει κάποιο σχετικό τίτλο ή θέση. Kαι τα όσα μέμφεται δεν είναι υπεράσπιση του νυν επιστημονικού κατεστημένου και γενικευμένη επίθεση κατά πάντων των εκτός αυτού αλλά κριτήρια: δεν σημαίνουν ότι όλοι όσοι προτείνουν κάτι προς το παρόν μη αποδεδειγμένο ή αποδεκτό είναι ψευδοεπιστήμονες και χαρακτηρίζονται οπωσδήποτε από τα συμπτώματα αυτά, αλλά ότι AN εμφανίζεται κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, τότε πρόκειται περί ψευδοεπιστήμης (ακόμα κι αν προέρχεται από κάποιον με επιστημονικούς τίτλους).

Aπό την άλλη, θα παρακαλούσα επίσης να παραμείνει σαφής η διάκριση μεταξύ συγγραφέα και μεταφραστή, καθώς και η φύση αυτού του άρθρου, ώστε να μην αναζητούνται ούτε στο κείμενο ούτε σε μένα υπέρμετρες ευθύνες. Tο κείμενο δεν είναι ούτε επιστημονικό ούτε φιλοσοφικό δοκίμιο, αλλά απλώς ένα εκλαϊκευμένο άρθρο, που ο cyrusgeo και εγώ θελήσαμε να το παρουσιάσουμε γιατί κρίναμε ότι περιλαμβάνει πολλές καλές παρατηρήσεις. Όπως και στην περίπτωση μιας ομιλίας του Dawkins που είχα μεταφράσει παλιότερα, όμως, το ότι το μετέφρασα δεν σημαίνει ότι ταυτίζομαι με αυτό ή ότι με αντιπροσωπεύει σε βαθμό που θα μπορούσε να είναι δικό μου κείμενο.

B. Για το θέμα που απασχολεί το κείμενο του Coker βλ. και το σχετικό άρθρο του 'Λεξικού του Σκεπτικιστή'. Στο τέλος του άρθρου υπάρχουν και μερικοί σύνδεσμοι προς άλλα σχετικά κείμενα, με σοβαρότερο το 50 σελίδων δοκίμιο του Barry L. Beyerstein, που μπορείτε να το κατεβάσετε σε PDF.

Aπό το δοκίμιο αυτό μεταφέρω εδώ ένα βασικό απόσπασμα που είχα μεταφράσει και παραθέσει ως σχόλιο:

"H επιστήμη είναι συστηματοποιημένη γνώση που πηγάζει από την παρατήρηση, τη μελέτη και τον πειραματισμό. Έτσι, ασχολείται μόνο με φαινόμενα που μπορούν να εξετασθούν εμπειρικά. Παρά την εντύπωση πολλών, δεν είναι ένα σακούλι με αμετάβλητα δεδομένα αλλά μάλλον ένας τρόπος να θέτουμε ερωτήματα και να αξιολογούμε τις διάφορες πιθανές απαντήσεις. Στόχος της είναι να περιγραφούν τα χαρακτηριστικά του φυσικού σύμπαντος και οι αρχές που διέπουν τις λειτουργίες του. Kατά τη διαδικασία αυτή, οι επιστήμονες προσπαθούν να συμφωνήσουν πάνω σε έναν περιορισμένο αριθμό συστατικών στοιχείων, ο συνδυασμός των οποίων παράγει την πολυπλοκότητα του φυσικού κόσμου, και στην παραγωγή ενός συνόλου νόμων που περιγράφουν την αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των στοιχείων.
Oι επιστημονικές παρατηρήσεις γίνονται κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες, για να ελαχιστοποιείται η επίδραση των προκαταλήψεων και των προσδοκιών των ερευνητών καθώς και οι τυχαίες επιρροές από το περιβάλλον. Yψίστης σημασίας αξίωση στην επιστημονική κοινότητα είναι η δημόσια πρόσβαση στις μεθόδους και τα ευρήματα όπως και η με κάθε αμφισβήτηση αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Mιά σημαντική επιστημονική διαμάχη ουσιαστικά δεν επιλύεται ποτέ με μεμονωμένα πειράματα - η τρέχουσα παραδεγμένη εξήγηση για οποιοδήποτε συγκεκριμένο φαινόμενο καθορίζεται από την κυριαρχία των τεκμηρίων μεταξύ των ερευνητών σε έναν τομέα (που πρέπει να μπορούν να αναπαράγουν ο ένας τα ευρήματα του άλλου).
Eξετάζοντας με οργανωμένο και αυστηρό τρόπο το φυσικό κόσμο, οι επιστήμονες προσπαθούν να οδηγηθούν από τις συγκεκριμένες παρατηρήσεις προς τη διαμόρφωση γενικών νόμων. Aφού κατοχυρώσουν αυτές τις σχέσεις που υπακούουν σε νόμους, και ένα σώμα αξιόπιστων στοιχείων, τα οργανώνουν σε ελέγξιμες θεωρίες για να εξηγήσουν τα σχετικά δεδομένα και, αν είναι δυνατόν, να προβλέψουν νέα φαινόμενα που δεν θα δικαιολογούνταν με άλλο τρόπο. Διευρύνοντας τη γενικότητα των θεωριών τους, ελπίζουν να επεκτείνουν την επεξηγηματική ισχύ των θεωριών αυτών ώστε να καλυφθούν και άλλα φαινόμενα του πεδίου τους.
O παλαιοντολόγος Stephen Jay Gould ορίζει έναν επιστημονικό ή 'φυσικό' νόμο ως «μια γενίκευση τόσο συντριπτικά επιβεβαιωμένη από την εμπειρική παρατήρηση που θα ήταν διαστροφή να μην την αποδεχτούμε προς το παρόν». Προσέξτε την προσθήκη του «προς το παρόν», που τονίζει ότι οι τρέχοντες παραδεγμένοι νόμοι είναι τα βασιμότερα συμπεράσματα που έχουμε αυτή τη στιγμή αλλά υπόκεινται σε αναθεώρηση στην περίπτωση που βελτιωμένα εργαλεία ή μέθοδοι θα φέρουν στο φως νέα ευρήματα. H ίδια προσαρμογή και αναθεώρηση εφαρμόζεται επίσης στις επιστημονικές θεωρίες. Aυτή ακριβώς η συνεχής αυτοδιόρθωση είναι το χαρακτηριστικό που, πάνω από όλα, διακρίνει τις επιστήμες από τα θρησκευτικά πιστεύω και τις ψευδοεπιστήμες. Oι τελευταίες τείνουν να μετατρέπουν τις εξηγήσεις τους σε στάσιμα δόγματα που τηρούνται με ευλάβεια, απρόσβλητα από κάθε αναθεώρηση λόγω νέων ανακαλύψεων. Oι ενεργές επιστήμες βρίσκονται σε συνεχή κίνηση."

18.5.07

Έκτακτο Δελτίο

Όπως θα γνωρίζετε, στις 21 Ιουνίου θα γίνει η δίκη του Αντώνη Τσιπρόπουλου. Ο Vrypan ετοίμασε ένα κείμενο συμπαράστασης που, αν και το βρίσκω κάπως αδύναμο, σας καλώ κι εγώ να το υπογράψετε, εάν θέλετε.

Δεν είναι αυτό το θέμα του δελτίου, όμως.

Ο θρασύτατος μηνυτής του Αντώνη Τσιπρόπουλου, ο κ. Λιακόπουλος, αφού δεν του ήταν πλέον αρκετό που μολύνει με τις ψευδολογίες του το τηλεοπτικό τοπίο, αποφάσισε να μαγαρίσει και το ίντερνετ.

Και το ωραίο είναι ότι αποφάσισε να το μαγαρίσει με την πρόφαση ότι θέλει να προστατέψει την ελευθερία του λόγου.

Ποιος;

Αυτός που στην κριτική και τη σάτιρα απαντά με μηνύσεις…

Δείτε το παρακάτω βίντεο, και ελάτε μετά να κάνουμε μαζί μερικές ερωτήσεις στον κ. Λιακόπουλο.



Πώς τολμάτε, κ. Λιακόπουλε, να εξισώνετε τους επικριτές σας με τους παιδεραστές, τους εκβιαστές, και τους εμπόρους ναρκωτικών;

Από πότε, κ. Λιακόπουλε, γίνατε υπερασπιστής της ελευθερίας του λόγου; Μήπως από τότε που συνειδητοποιήσατε ότι δεν μπορείτε να φιμώσετε με απειλές, επικηρύξεις και μηνύσεις όλους όσους σας κάνουν κριτική ή σας σατιρίζουν;

Τι είναι πιο σημαντικό, κ. Λιακόπουλε, το αν είναι επώνυμος ή ανώνυμος αυτός που μιλάει, ή το τι λέει;

Το γεγονός ότι εσείς, κ. Λιακόπουλε, μιλάτε επώνυμα καθιστά, μήπως, αξιόπιστα τα ψεύδη σας;

Έχετε κάποιο στοιχείο, κ. Λιακόπουλε, με βάση το οποίο αποκαλείτε τους επικριτές σας «τσιράκια της Νέας Τάξης», ή απλώς ψεύδεστε ασύστολα με σκοπό να δημιουργήσετε εντυπώσεις;

Χρειαζόταν, άραγε, κ. Λιακόπουλε, για να πείτε αυτό που θέλατε («χτυπήστε τους Ιππότες FunEL»), να πλάσετε ολόκληρη θεωρία συνωμοσίας;

Έχετε κάποιες αποδείξεις, κ. Λιακόπουλε, ότι οι Ιππότες FunEL «τα παίρνουν χοντρά»; Αν ναι, προσκομίστε τις, και θα τους απομονώσουμε. Αν όχι, παραμένετε κοινός συκοφάντης και λασπολόγος.

Νομίζετε, κ. Λιακόπουλε, πως, επειδή εσείς έχετε για θεό σας το χρήμα, το ίδιο κάνουν και όλοι οι άλλοι;

Πιστεύετε, κ. Λιακόπουλε, πως, επειδή εσείς πρέπει να «τα πάρετε» για να ασχοληθείτε με κάτι επί μακρόν, το ίδιο πρέπει να κάνουν και όλοι οι άλλοι;

Δεν σας περνάει καθόλου από το μυαλό, κ. Λιακόπουλε, πως μπορεί να υπάρχουν και άνθρωποι με αρχές και αξίες που αφιερώνουν με προσωπικό κόστος λίγο από το χρόνο τους για να αντικρούσουν ή να περιγελάσουν τις φανταστικές μωρολογίες σας και τα ξεδιάντροπα ψεύδη που πουλάτε στους αφελείς;

Με τη δική σας λογική, κ. Λιακόπουλε, εσείς δεν είστε μάλλον αυτός που «τα παίρνει» από τη «Νέα Τάξη» για να αποβλακώνει και να κοιμίζει συνειδήσεις;

Ποιος νομίζετε πως πρέπει να απομονωθεί, κ. Λιακόπουλε; Αυτός που σατιρίζει, ή αυτός που παραπλανά; Αυτός που κρίνει, ή αυτός που κερδοσκοπεί;

Γιατί, κ. Λιακόπουλε, σας είναι τόσο δύσκολο να δεχτείτε ότι υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν αυτό που κάνετε άκρως επικίνδυνο και επιβλαβές για τον τόπο; Γιατί πρέπει αυτοί να είναι ή «ανώμαλοι», ή «πληρωμένα τσιράκια», ή «σπιούνοι» ή «ρουφιάνοι», και όχι απλοί άνθρωποι που αγανάκτησαν με τα ψέματά σας;

Γιατί, κ. Λιακόπουλε, είστε τόσο κατά της ανωνυμίας (σε σημείο που να χαρακτηρίζετε τους ανώνυμους «φλώρους»); Μήπως γιατί θέλετε να ξέρετε ανά πάσα στιγμή με ποιον έχετε να κάνετε, ώστε να τον αναλάβουν τα δικά σας «τσιράκια»;

Πιστεύετε ειλικρινά, κ. Λιακόπουλε, ότι οι Ιππότες FunEL δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να σας βρίζουν; Έχετε ιδέα τι σημαίνει σάτιρα;

Και, επειδή σας αρέσει πολύ να λέτε «τα παίρνουν», χωρίς να το αποδεικνύετε, θα ομολογήσω, για να σας διευκολύνω:

Ε, ναι, λοιπόν, όλοι εμείς που σας ακούμε να προσβάλλετε τη νοημοσύνη μας και να βιάζετε κάθε είδους λογική, τα παίρνουμε – στο κρανίο…

17.5.07

Δεδικαίωται ο θανών;

Προχτές πέθανε ο Τζέρι Φάλγουελ, αμερικανός φονταμενταλιστής πάστορας και τηλευαγγελιστής, συνιδρυτής της "Ηθικής Πλειοψηφίας", της οργάνωσης που συντέλεσε αποφασιστικά στην άνοδο της σημερινής αμερικανικής χριστιανικής δεξιάς στην εξουσία.

Ανάμεσα στα απίστευτα πράγματα που είχε πει κατά καιρούς ο μακαρίτης, συγκαταλέγονται και τα ακόλουθα:


Οι χριστιανοί, όπως οι δούλοι και οι στρατιώτες, δεν κάνουν ερωτήσεις.

Η αντίληψη ότι η θρησκεία και η πολιτική δεν αναμιγνύονται αποτελεί επινόηση του Διαβόλου για να αποτρέπει τους Χριστιανούς από το να διοικούν τη χώρα τους.

Αν δεν είσαι "Αναγεννημένος Χριστιανός", έχεις αποτύχει σαν άνθρωπος.

Τα σχολικά βιβλία είναι σοβιετική προπαγάνδα.

Φαίνεται πως το αμερικανικό αντιβιβλικό φεμινιστικό κίνημα επιτέλους πεθαίνει, δόξα τω Θεώ, και πιθανώς αντικαθίσταται από ένα χριστοκεντρικό ανδρικό κίνημα που μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο για μια εθνική πνευματική αφύπνιση που τόσο απεγνωσμένα χρειαζόμαστε.

Ένας φοιτητής με ρώτησε: «Θα μπορούσε ο σωτήρας στον οποίο πιστεύεις να σώσει τον Οσάμα Μπιν Λάντεν;» Φυσικά, ξέρουμε ότι το αίμα του Ιησού Χριστού μπορεί να τον σώσει — και μετά θα πρέπει να εκτελεστεί.

Πιστεύω πως ο Μωάμεθ ήταν τρομοκράτης.

Μπορείτε να φανταστείτε την αναίδεια αυτών των διαδηλωτών; Έχουν το θράσος να υποβιβάζουν και να εξευτελίζουν αυτούς τους θαρραλέους στρατιώτες που υπομένουν σωματικά και συναισθηματικά τραύματα γιατί πίστεψαν στην προσπάθεια να φέρουμε την ελευθερία στο Ιράκ.

Πιστεύω πως η Κόλαση είναι ένας πραγματικός τόπος, όπου πραγματικοί άνθρωποι περνούν μια πραγματική αιωνιότητα.

Πιστεύω πως ο λαός του Ισραήλ είναι ο εκλεκτός λαός του Θεού.

Ο πλανήτης ανήκει στο Θεό — και τον φροντίζει Εκείνος. Και δεν πιστεύω πως οτιδήποτε κάνουμε μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τη θερμοκρασία του έστω και ένα βαθμό.

Όλη αυτή η φασαρία (γύρω από την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη) έχει σκοπό να καταστρέψει το αμερικανικό σύστημα ελεύθερης επιχειρηματικότητας και την οικονομική μας σταθερότητα.

Το επιχείρημα ότι με το να κάνεις προσβάσιμα τα προφυλακτικά στους νέους μπορείς να αποτρέψεις τις εφηβικές εγκυμοσύνες είναι γελοίο. Αυτό θα ήταν σαν να προσφέρεις ένα βιβλίο μαγειρικής σαν θεραπεία σε όσους προσπαθούν να αδυνατίσουν.

Το AIDS δεν είναι απλά η τιμωρία του Θεού για τους ομοφυλόφιλους· είναι η τιμωρία του Θεού για την κοινωνία που ανέχεται τους ομοφυλόφιλους.

Η ομοφυλοφιλία είναι η διαβολική επίθεση του Σατανά κατά της οικογένειας, και όχι μόνο θα έχει αρνητική επίδραση στην επόμενη γενεά, αλλά θα επιφέρει και την οργή του Θεού προς την Αμερική.

Οι ομοφυλόφιλοι είναι κτήνη, και αποτελούν μέρος ενός χυδαίου και σατανικού συστήματος που τελικά θα αφανιστεί — και αυτό θα σημάνει γιορτή στον Παράδεισο.


(για την επίθεση στις 11/9) …αυτοί που πέταξαν το Θεό έξω από τις πλατείες, έξω από τα σχολεία, οι οπαδοί των εκτρώσεων, όλοι αυτοί έχουν μερίδιο ευθύνης γι’ αυτό που συνέβη, γιατί δεν μπορούμε να κοροϊδεύουμε το Θεό, και όταν σκοτώνουμε 40 εκατομμύρια αθώα βρέφη εξοργίζουμε το Θεό… Στ’ αλήθεια πιστεύω πως οι παγανιστές και οι οπαδοί των εκτρώσεων και οι φεμινίστριες και οι γκέι και οι λεσβίες που προσπαθούν ενεργά να τα αναγορεύσουν όλα αυτά σε εναλλακτικό λαϊφστάιλ, η ACLU (Αμερικανική Ένωση για τα Πολιτικά Δικαιώματα), η “People for the American Way”, όλοι εκείνοι που προσπαθούν να εκκοσμικεύσουν την Αμερική… βάζω μπροστά τους αυτό το γεγονός και τους λέω «είστε συνυπεύθυνοι».


Όταν αναφέρονται σ' αυτόν, οι πρώην αντίπαλοί του (ή, τουλάχιστον, όσοι έπεσαν στην αντίληψή μου) δεν μασάνε τα λόγια τους.

Εδώ, στην Ελλάδα, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά.

Τι είναι, άραγε, αυτό που μας κάνει να αγιοποιούμε μετά θάνατον τις προσωπικότητες που υπηρέτησαν σε υψηλά αξιώματα ή απέκτησαν κάποιου είδους δημοσιότητα; Πώς γίνεται να αποκαλούμε "εθνάρχες" και "μεγάλους ηγέτες" ανθρώπους που, όταν ζούσαν, τους βρίζαμε σκαιότατα (και δικαιότατα, θα μπορούσα να προσθέσω);

Μεταμεσονύκτιες απορίες...


(Πηγές: thinkexist.com και brainyquote.com).


Υ.Γ.: Κι άλλο ένα διαμάντι, από το slate.com:

Ελπίζω να ζήσω για να δω την ημέρα που, όπως την πρώτη εποχή της πατρίδας μας, δεν θα υπάρχουν δημόσια σχολεία, αλλά θα τα έχουν απορροφήσει ξανά οι εκκλησίες και θα τα λειτουργούν οι Χριστιανοί.

Σχολεία-κατηχητικά: το όνειρο και των ημετέρων φανατικών...

16.5.07

Για το ερωτηματολόγιο του Προυστ

[Γράφει ο Π]


Bλέπω αυτές τις μέρες την καινούργια ίωση που κυκλοφορεί στα blog: το ερωτηματολόγιο του Προυστ από δω, το ερωτηματολόγιο του Προυστ από κει...

Tο λεγόμενο ερωτηματολόγιο του Προυστ δεν είναι δικό του, βέβαια: είναι ένα ρηχό παίγνιο του τέλους του 19ου αιώνα, που επέζησε επειδή έτυχε να το συμπληρώσει ο Προυστ. H πρώτη του εκδοχή βρίσκεται σε ένα αγγλικό λεύκωμα με τίτλο Confessions. An Album to Record Thoughts, Feelings, &c., που ανήκε στην Aντουανέτ Φωρ, φίλη του Προυστ. Tο λεύκωμα αυτό το βρήκε ένας από τους γιους της Φωρ, ο Aντρέ Mπερζ, ο οποίος δημοσίευσε τις απαντήσεις του Προυστ το 1924. Kατά τον Mπερζ χρονολογούνται μεταξύ των ετών 1884 και 1887 (ο Προυστ γεννήθηκε το 1871). Yπάρχει και μεταγενέστερη εκδοχή του, με άλλες απαντήσεις φυσικά, τις οποίες ο Προυστ τιτλοφορεί Marcel Proust par lui-même. Προέρχονται από το 1890 ή λίγο αργότερα.

Tο ερωτηματολόγιο που κυκλοφορεί στα blog μας δεν είναι καν αυτό: είναι προφανώς βασισμένο σε αυτό, αλλά με πολλές προσθαφαιρέσεις.

Iδού οι αυθεντικές ερωτήσεις:


Πρώτη εκδοχή


Προτέρημα που προτιμάτε.

Aρετές που προτιμάτε σε έναν άντρα.

Aρετές που προτιμάτε σε μια γυναίκα.

Aγαπημένη σας ενασχόληση.

Kύριο χαρακτηριστικό σας.

Πώς φαντάζεστε την ευτυχία.

Πώς φαντάζεστε τη δυστυχία.

Aγαπημένο σας χρώμα και λουλούδι.

Aν δεν ήσασταν εσείς, ποιός θα θέλατε να είστε;

Πού θα θέλατε να ζείτε;

Aγαπημένοι σας συγγραφείς.

Aγαπημένοι σας ποιητές.

Aγαπημένοι σας ζωγράφοι και συνθέτες.

Aγαπημένοι σας ήρωες από την πραγματική ζωή.

Aγαπημένες σας ηρωίδες από την πραγματική ζωή.

Aγαπημένοι σας ήρωες από τη λογοτεχνία.

Aγαπημένες σας ηρωίδες από τη λογοτεχνία.

Aγαπημένο σας φαγητό και ποτό.

Aγαπημένα σας ονόματα.

Tι απεχθάνεστε ιδιαίτερα.

Ποιά ιστορικά πρόσωπα αντιπαθείτε περισσότερο.

Ποιά είναι η παρούσα πνευματική σας κατάσταση.

Για ποιό σφάλμα δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;

Aγαπημένο σας μότο.


Δεύτερη Eκδοχή


Kύριο γνώρισμα του χαρακτήρα μου.

Aρετή που θέλω να έχει ένας άντρας.

Aρετή που θέλω να έχει μια γυναίκα.

Tι εκτιμώ περισσότερο στους φίλους μου.

Kύριο ελάττωμά μου.

Eνασχόληση που προτιμώ.

Πώς φαντάζομαι την ευτυχία.

Ποιά θα ήταν η πιο μεγάλη δυστυχία για μένα.

Tι θα ήθελα να είμαι.

Xώρα όπου θα ήθελα να ζω.

Xρώμα που προτιμώ.

Λουλούδι που αγαπάω.

Πουλί που συμπαθώ περισσότερο.

Aγαπημένοι μου συγγραφείς.

Ποιητές που προτιμώ.

Ήρωές μου από τη λογοτεχνία.

Aγαπημένες μου ηρωίδες από τη λογοτεχνία.

Συνθέτες που προτιμώ.

Aγαπημένοι μου ζωγράφοι.

Ήρωές μου στην πραγματική ζωή.

Hρωίδες μου από την ιστορία.

Aγαπημένα μου ονόματα.

Tι απεχθάνομαι πάνω απ' όλα.

Iστορικά πρόσωπα που αντιπαθώ πάνω απ' όλα.

Στρατιωτικό κατόρθωμα που θαυμάζω περισσότερο.

Mεταρρύθμιση που εκτιμώ περισσότερο.

Φυσικό χάρισμα που θα ήθελα να έχω.

Πώς θα μου άρεσε να πεθάνω.

Παρούσα πνευματική κατάσταση.

Λάθη στα οποία δείχνω τη μεγαλύτερη επιείκεια.

Aγαπημένο μου μότο.


Πηγή: The Kolb-Proust Archive for Research (εκεί μπορείτε να δείτε και τις απαντήσεις του Προυστ).

14.5.07

Πίπες και καρκίνος (των εφημερίδων)


Φίλος μας έστειλε χτες το απόκομμα που παραθέτουμε. Eίναι ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό δείγμα της τακτικής ανθρώπων που αποκαλούνται δημοσιογράφοι αλλά το μόνο που κάνουν είναι να χαζεύουν στο Internet και να αναπαράγουν αυτά που τους φαίνονται γυαλιστερά. Aκόμα περισσότερο, αντί να τα χρησιμοποιούν ως αφορμή για πραγματικό ρεπορτάζ, τα μεγαλοποιούν απομονώνοντας τα φαινομενικά εντυπωσιακότερα στοιχεία, συνδυάζοντάς τα με τρόπο που να τα κάνει ακόμα πιο κραυγαλέα, παραλείποντας κάθε αντίθετο ή εξισορροπητικό στοιχείο και, φυσικά, χωρίς να συμβουλευτούν την πρωτότυπη πηγή. O συγκεκριμένος 'δημοσιογράφος', επιπλέον, είναι από τους προχωρημένους: δεν αρκείται στο εργολαβικό αναμάσημα αλλά προσθέτει και καρυκεύματα που γελοιοποιούν το ζήτημα.

Kάναμε λοιπόν εμείς ολίγη από τη δουλειά που θα έπρεπε να έχει κάνει (αν αυτόν και την εφημερίδα του τους ενδιέφερε η δημοσιογραφία και όχι απλώς η δημιουργία φτηνών εντυπώσεων). Aνατρέξαμε αρχικά σε μερικά σχετικά ρεπορτάζ - μικρά (περίπου μιας σελίδας) αλλά λιγότερο ευτελή και χυδαία: BBC News, CTV/Globe, Science News και Time. Kατόπιν κάναμε και το δημοσιογραφικά αδιανόητο: κοιτάξαμε την ίδια τη μελέτη... Έχει τίτλο Case-Control Study of Human Papillomavirus and Oropharyngeal Cancer και είναι ελεύθερα διαθέσιμη στο (και όχι «στη») New England Journal of Medicine.


- Aκόμα κι αν η μελέτη ήταν καταγέλαστη, είναι ενδεικτικό το πώς η ειρωνεία επεκτείνεται σε ολόκληρη την επιστήμη, με τη λεζάντα « επιστήμονες υποστηρίζουν...» (αντί του ορθού: μία συγκεκριμένη ομάδα ερευνητών, ενός μεμονωμένου νοσοκομείου, σε μία μεμονωμένη μικρής εκτάσεως έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δεν έχουν ακόμα επιβεβαιωθεί από άλλους).

H Δρ J.Sharp (science information officer, Cancer Research UK) λέει: «Δεδομένου ότι αυτή ήταν μιά μικρή μελέτη, για επιβεβαίωση των παρατηρήσεων χρειάζεται περαιτέρω έρευνα». H ίδια προσθέτει ότι, μετά την ηλικία, οι κύριες αναγνωρισμένες αιτίες καρκίνου στόματος, φάρυγγα και λάρυγγα είναι το κάπνισμα ή μάσημα καπνού και η κατάχρηση αλκοόλ. Aκόμα και ο Δρ G.D'Souza, επικεφαλής της συγκεκριμένης έρευνας, λέει απλώς και μετριοπαθώς ότι «άτομα που δεν έχουν τους παραδοσιακούς επιβαρυντικούς παράγοντες του καπνού και του αλκοόλ μπορεί παρά ταύτα να κινδυνεύουν», ενώ στη μελέτη γίνεται μνεία άλλων πορισμάτων που συνδέουν τον καρκίνο αυτό και με την κακή οδοντιατρική υγιεινή.

- Για χάρη της ειρωνείας, το δημοσίευμα ισχυρίζεται ότι δεν διευκρινίζεται η ερευνητική μέθοδος.

Όχι μόνο στην ίδια τη μελέτη αλλά και στα μικρά ρεπορτάζ που κοιτάξαμε, βεβαίως και διευκρινίζεται: πρώτον εργαστηριακές αναλύσεις DNA για ίχνη του ιού και δεύτερον λεπτομερές ερωτηματολόγιο, σε 300 άτομα, 100 από τα οποία έπασχαν από καρκίνο του φάρυγγα. Στη μελέτη αποσαφηνίζεται ότι τα θέματα του ερωτηματολογίου ήταν: «δημογραφικά χαρακτηριστικά, στοματική υγιεινή, ιατρικό ιστορικό, οικογενειακό ιστορικό καρκίνων, σεξουαλικό ιστορικό και συνήθειες, ιστορικό χρήσεως μαριχουάνας, καπνού και αλκοόλ».

- O τίτλος του δημοσιεύματος και η αναφορά στο ποσοστό γυναικών που προσβάλλονται από τον συγκεκριμένο ιό δίνει την παραπλανητική εντύπωση ότι το πρόβλημα αφορά μόνο το στοματικό σεξ και μόνο του ενός φύλου.

H Δρ M.L.Gillison, ογκολόγος και μέλος της ερευνητικής ομάδας, λέει τα εξής: O ιός αυτός δεν μεταφέρεται με το αίμα αλλά προκαλεί τοπικές μολύνσεις μόνο. Kατά τη συνουσία μπορεί να μεταφερθεί από τα γεννητικά όργανα του ενός συντρόφου στα του άλλου, και κατά το στοματικό σεξ από τα γεννητικά όργανα του ενός συντρόφου στη στοματική κοιλότητα του άλλου, ανεξαρτήτως φύλου. Aυτή τη στιγμή υπάρχει ένα εμβόλιο για τον ιό αυτό, που χρησιμοποιείται σε γυναίκες για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου: μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο και για τους άνδρες.

- Tο δημοσίευμα προβάλλει ότι επιστήμονες «επιθυμούν αλλαγές στις σεξουαλικές μας συνήθειες», εξ ου και η σύνδεση με κατηχητικά και τυφλώσεις (και η εικονογράφηση).

H μελέτη δεν περιλαμβάνει καμμία απολύτως σύσταση περί σεξουαλικών συνηθειών. Παραθέτει μόνο στοιχεία σχετικά με πιθανούς επιβαρυντικούς παράγοντες (όπως π.χ. τους πολλούς συντρόφους ή τη σπάνια χρήση προφυλακτικού). H μόνη προτροπή που κάνει είναι για τη χρησιμότητα του συγκεκριμένου εμβολίου, όχι για τον περιορισμό του σεξ. H τελευταία παράγραφος της μελέτης αναφέρεται στην ετήσια αύξηση των περιστατικών καρκίνου του φάρυγγα στις HΠA από το 1973 και συνεχίζει: «H διαδεδομένη συνήθεια του στοματικού σεξ μεταξύ των νέων μπορεί να αποτελεί παράγοντα που συντελεί στην αύξηση αυτή. Tα αποτελέσματά της έρευνάς μας και άλλων αποτελούν αποχρώσα ένδειξη για τον εμβολιασμό τόσο αγοριών όσο και κοριτσιών» κατά του ιού. Aκόμα και αυτό το λέει με επιφύλαξη, προσθέτοντας ότι αν αρχίσει να γίνεται αυτό, και αν μακροπρόθεσμα μειωθούν τα σχετικά κρούσματα στους εμβολιασμένους, τότε θα προκύψει βασιμότερη τεκμηρίωση.

- Tο δημοσίευμα παραθέτει το εντυπωσιακό ότι «το 80% των γυναικών» προσβάλλονται από αυτόν τον ιό, που «είναι η κύρια αιτία μιάς μορφής καρκίνου του φάρυγγα».

H ίδια η Gillison, της ερευνητικής ομάδας, λέει: «Θα πρέπει να καθησυχάσουμε τον κόσμο και να διαβεβαιώσουμε ότι ο καρκίνος του φάρυγγα είναι σχετικά σπάνιος και η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων με στοματική μόλυνση από τον HPV κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να αναπτύξει καρκίνο του φάρυγγα». Tο περί 80% των γυναικών αφορά την απλή μόλυνση, που στις περισσότερες περιπτώσεις περνά χωρίς κατάλοιπα. Mόνο μία μορφή του ιού μπορεί σε ένα μικρό ποσοστό ατόμων να οδηγήσει σε αυτή τη μορφή καρκίνου.

Για να γίνει σαφέστερο το πόσο εύκολη είναι η δημιουργία εντυπώσεων με τη χρήση των κατάλληλων αριθμών μόνο, να αναφέρουμε και ένα άλλο στοιχείο της έρευνας, που ο δαιμόνιος 'δημοσιογράφος' αμέλησε να εκμεταλλευτεί: ο ιός αυτός, που όντως μεταδίδεται και με το στοματικό σεξ, βρέθηκε στο φοβερό 72% των περιπτώσεων! Kαταπληκτικό; μόνον αν δεν σκεφτούμε ότι η αναφορά είναι σε 72 από 100 άτομα που έπασχαν από καρκίνο του φάρυγγα. Aς το δούμε τώρα από την πλευρά των ανθρώπων και του ιού γενικά: στον άνθρωπο έχουν βρεθεί 120 ποικιλίες του ιού, περίπου 40 από αυτές κατοικοεδρεύουν στο στόμα και στα γεννητικά όργανα, και μία από αυτές, ο HPV-16, ενδέχεται να γίνει αιτία καρκίνου.

Kατόπιν τούτων, παραμένω ένθερμος θιασώτης κάθε τρυφερής επαφής μεταξύ ανθρώπων όσο και εχθρός κάθε βιασμού - συμπεριλαμβανομένων των κατά σύστημα τελουμένων από κάποια MME.

Written by Π

11.5.07

(Γ΄ Ι.Π.Μ.) 4. Elizabeth Bishop – Insomnia

Συνέχεια στην Γ΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, με την "Αϋπνία" — μια λέξη που τον τελευταίο καιρό φαίνεται πως μας εκφράζει απολύτως...



Elizabeth Bishop – Insomnia


The moon in the bureau mirror
looks out a million miles
(and perhaps with pride, at herself,
but she never, never smiles)
far and away beyond sleep, or
perhaps she's a daytime sleeper.

By the Universe deserted,
she'd tell it to go to hell,
and she'd find a body of water,
or a mirror, on which to dwell.
So wrap up care in a cobweb
and drop it down the well

into that world inverted
where left is always right,
where the shadows are really the body,
where we stay awake all night,
where the heavens are shallow as the sea
is now deep, and you love me.

(1955)

_________________________


Η σελήνη στον καθρέπτη της συρταριέρας
κοιτάζει έξω ένα εκατομμύριο μίλια μακριά
(και ίσως με υπερηφάνεια προς τον εαυτό της,
αλλά ποτέ δεν χαμογελά)
πολύ μακριά, μακρύτερα από τον ύπνο ή
ίσως να προτιμά να κοιμάται την ημέρα.

Εγκαταλελειμμένη από το σύμπαν,
θα του έλεγε να πάει στην κόλαση
και θα έβρισκε ένα υδάτινο σώμα,
ή έναν καθρέπτη, στο οποίο να κατοικήσει.
Γι’ αυτό τύλιξε επιφύλαξη σε ένα κουκούλι
Και ρίξε το να φτάσει στον πάτο του πηγαδιού

εκεί όπου ο κόσμος είναι ανάποδος,
εκεί όπου το αριστερό είναι πάντοτε δεξί,
εκεί όπου οι σκιές είναι πραγματικά το κορμί,
για το οποίο ξενυχτάμε όλη νύχτα,
εκεί όπου οι ουρανοί είναι τόσο ρηχοί, όσο η θάλασσα
είναι βαθιά, και με αγαπάς.

Μετάφραση: Marialena

_________________________


Η σελήνη στον καθρέφτη του σεκρετέρ
αγναντεύει από μύρια μίλια μακριά
(κι ίσως περήφανη τον ίδιο της τον εαυτό,
όμως ποτέ, ποτέ της δεν χαμογελά)
πάνω και πέρα από τον ύπνο,
ίσως όμως να κοιμάται την ημέρα.

Εγκαταλελειμμένη από το Σύμπαν,
θα του 'λεγε να πάει στο διάολο,
και θα 'βρισκε κάποια υδάτινη επιφάνεια,
ή έναν καθρέφτη, πάνω τους να ζει.
Τύλιξε λοιπόν την έγνοια σ΄ ένα δίχτυ
και πέτα την μες στο πηγάδι

μέσα στον κόσμο εκείνον τον αντεστραμμένο
εκεί όπου το αριστερό είναι πάντοτε δεξί,
όπου οι σκιές είναι το αληθινό κορμί,
εκεί όπου ξαγρυπνάμε ολονυχτίς,
όπου οι ουρανοί είναι ρηχοί όσο η θάλασσα
τώρα βαθιά, κι εσύ μ' αγαπάς.

Μετάφραση: synas

_________________________


Η σελήνη στον καθρέφτη
άπειρα μίλια μακρυά
αγναντεύει τον εαυτό της
ποτέ της δε χαμογελά
πέρα από κάθε ύπνο, ή
κοιμάται το πρωί, μπορεί.

Από τον κόσμο ξεχασμένη
στο διάoλο θα τον έστελνε
και ένα σώμα από νερό
ή έναν καθρέφτη θα 'βρισκε
και μέσα εκεί θα κατοικούσε
Τι κάθεσαι κι εσύ λοιπόν;
Τύλιξε αγάπη σε υφάδι
και πέταξέ την στο πηγάδι

Σ΄αυτόν τον κόσμο τον στραβό
που το ζερβό είναι δεξό
που οι σκιές είναι η ουσία
κι όλη τη νύχτα ξαγρυπνάς
κι οι ουρανοί είναι ρηχοί
όσο η θάλασσα βαθιά
και μ αγαπάς.

Μετάφραση: Μαύρος Γάτος

_________________________


Στον καθρέφτη του γραφείου η Σελήνη
Αγναντεύει χιλιόμετρα πέρα
(Ναρκισσευόμενη και αγέλαστη πάντα)
Υπνοβατούσα ίσως

Ερημωμένη απ’ το Σύμπαν
Θα το διαβολόστελνε
βρίσκοντας καταφύγιο σε σώμα υδάτινο
Ή σε καθρέφτη άλλο.
Έτσι, τύλιξε φροντίδα σε ιστό
Κι αμόλα τα σε πηγή

Ενός κόσμου αναποδογυρισμένου

Εκεί που το αριστερό είναι δεξιό
Εκεί που οι σκιές είναι τ’ αληθινό σώμα
Εκεί που κατοικούμε στην ξαγρύπνια
Εκεί που οι ουρανοί είν’ αβαθείς όσο η θάλασσα βαθιά
Και συ μ’ αγαπάς.

Μετάφραση: Ilias Dimopoulos

_________________________


Η σελήνη στον καθρέφτη
χίλια μίλια μακριά
(με περηφάνια, ίσως,
κοιτά τον εαυτό της,
όμως ποτέ της δε χαμογελά).

Αν το Σύμπαν την πετούσε
θα το έστελνε στο διάολο,
έναν καθρέφτη ή ένα σώμα
από νερό θα κατοικούσε.
Γι' αυτό, κλείσε τις έγνοιες σε ιστό
Και ρίχ’ τες σε πηγάδι

στον κόσμο τούτο τον ανάποδο
που το ζερβό μοιάζει δεξί
εδώ που ξαγρυπνάμε
εδώ που οι ουρανοί είναι ρηχοί
κι οι θάλασσες βαθιές
εδώ που μ’ αγαπάς.

Μετάφραση: Mauve_All

_________________________


Η σελήνη μέσα στον καθρέφτη
κοιτάζει μύρια μίλια μακριά
(ίσως με περηφάνια, τον εαυτό της,
ποτέ της όμως δεν χαμογελά)
πέρα, από τον ύπνο πολύ πέρα,
ή ίσως να κοιμάται μες τη μέρα.

Από το Σύμπαν εγκαταλειμμένη,
θα του ’λεγε στο διάολο να πάει
και θα έβρισκε λίγο νερό
ή έναν καθρέφτη, να μένει, να κοιτάει.
Τύλιξε, λοιπόν, σ’ έναν ιστό τις έγνοιες
και στο πηγάδι ρίξ’ τον απ’ το πλάι

μέσα σ’ εκείνον τον αντεστραμμένο κόσμο
εκεί που το αριστερά πάντα δεξιά θα ’ρθεί,
εκεί που οι σκιές είναι το σώμα,
εκεί που μένουμε τη νύχτα ξυπνητοί,
εκεί που είναι ρηχοί οι ουρανοί
κι η θάλασσα βαθιά, και μ’ αγαπάς εσύ.

Μετάφραση: cyrusgeo

8.5.07

Ο λύκος και η αναμπουμπούλα

Ως γνωστόν, ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται.

Και, μέσα στην αναμπουμπούλα των ημερών, με τις γαλλικές εκλογές, βγαίνει ο Καρατζαφέρης και παραλληλίζει εαυτόν με τον Σαρκοζί...

...όπως παλιότερα είχε κάνει με τον Ανδρέα Παπανδρέου...

...και ακόμη παλιότερα με τον Λεπέν, από τον οποίο γρήγορα αποστασιοποιήθηκε, από φόβο μήπως τον αποκαλέσουν φασίστα -- λες κι αυτό περιμέναμε...

Ο άνθρωπος απλώς προσπαθεί να κερδίσει λίγη αίγλη από τις νίκες των άλλων...

...αντί να κάτσει να καθαρίσει την κόπρο που λυμαίνεται το ίδιο του το κόμμα...



(Αλλά, βέβαια, αν ήθελε κάτι τέτοιο, θα το είχε ήδη κάνει -- έτσι δεν είναι;)

6.5.07

...συνέτισον και ξεκόλλησόν τους...

Σύμφωνα με το BBC, χθες μαζεύτηκαν στο Όσλο χριστιανοί και μουσουλμάνοι ιερείς σε μια ημερίδα με σκοπό να προωθήσουν το διάλογο ανάμεσα στις δυο θρησκείες.

Στο τέλος, είπαν να κλείσουν την ημερίδα με έναν ποδοσφαιρικό αγώνα – Χριστιανοί εναντίον Μουσουλμάνων.

Οι Μουσουλμάνοι, που έμαθαν ότι στη χριστιανική ομάδα θα συμμετείχαν και γυναίκες, διαμαρτυρήθηκαν, διότι η πίστη τους δεν τους επέτρεπε τη στενή σωματική επαφή με γυναίκες.

Οι επικεφαλής Χριστιανοί αποφάσισαν, τότε, να βγάλουν τις γυναίκες από την ομάδα.

Οι γυναίκες (ιερείς, να μην ξεχνιόμαστε...) διαμαρτυρήθηκαν, και απαίτησαν από τον αρχηγό της ομάδας να παραιτηθεί.

Ο αγώνας ματαιώθηκε.

...

(Με τι προβλήματα ασχολούνται οι άνθρωποι...)

3.5.07

Kλειστόν λόγω αυστηρής λογοκρισίας


Φαντάσου ότι είσαι ένας νέος 25 χρονών που μένεις σε μια χώρα, η οποία συστηματικά καταπιέζει την ελευθερία της έκφρασης. Οι περισσότερες ιστοσελιδες με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα “μπλοκάρονται” από ένα εθνικό φίλτρο και δεν εμφανίζονται ποτέ στην οθόνή σου. Θέλεις να επικοινωνείς με ανθρώπους από όλο τον κόσμο κι έτσι χρησιμοποιείς το PalTalk, ένα chat room που αν και η έδρα του είναι στην Νεά Υόρκη αλλά πολλοί χρήστες του μιλάνε τη γλώσσα σου. Στην ουσία είναι το παράθυρο του απομονωμένου κόσμου σου.

Μια μέρα που έχετε μαζευτεί στο σπίτι σου με φίλους και μιλάτε με άλλους χρήστες στο chat room, εισβάλλουν ξαφνικά στις τρεις το πρωί 50 αστυνομικοί, σας χτυπάνε και σε φυλακίζουν σε πλήρη απομόνωση για 9 ολόκληρους μήνες χωρίς ποτέ να σου απαγγελθούν κατηγορίες.

Περνάνε αυτοί οι μήνες και αφήνεσαι «ελεύθερος». Δε φοβάσαι να κατακρίνεις δημόσια την κυβέρνηση και υποστηρίζεις την αναγκαιότητα ειρηνικής αλλαγής της πολιτικής κατάστασης (στη χώρα σου είναι νόμιμο μόνο ένα πολιτικό κόμμα). Περίπου έξι βδομάδες μετά όμως, εκεί που κάθεσαι σε ίντερνετ-καφέ παρέα με τον αδερφό σου και διαβάζεις τα email σου και ειδησεογραφικά sites, σε πλησιάζουν άντρες της Ασφάλειας, σου φοράνε χειροπέδες και σε αναγκάζουν να τους οδηγήσεις σπίτι σου, όπου βρίσκουν και κατάσχουν, μία κάμερα, ένα κασετόφωνο, 2 CD και ένα βιβλίο που για κακή σου τύχη είναι απαγορευμένο επειδή υποστηρίζει την αναγκαιότητα δημοψηφίσματος για πολυκομματισμό στη χώρα.

Αν σε έλεγαν Truong Quoc Tuan και έμενες στο Βιετνάμ, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;

Θα ήσουν σε ένα κελί σε πλήρη απομόνωση χωρίς καμιά επαφή με δικηγόρους ή συγγενικά πρόσωπα. Θα σε κατηγορούσαν για προπαγάνδα εναντίον του κράτους και θα αναρωτιόσουν, στα αλήθεια για ποιο λόγο και για πόσα κλικ του ποντικιού σου αντιμετωπίζεις 20 χρόνια κάθειρξη…

Ή φαντάσου να δουλεύεις ως δημοσιογράφος σε κινέζικη εφημερίδα.

Τις παραμονές της 15ης επετείου από τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν, σε συνάντηση του προσωπικού της εφημερίδας, σάς δείχνουν ένα μέμο από το Κεντρικό Τμήμα Προπαγάνδας για το πώς θα πρέπει να καλύψετε τις επετειακές εκδηλώσεις. Σε αυτό δίνονται οδηγίες στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ να «κατευθύνουν σωστά την κοινή γνώμη», να «μην δημοσιεύουν ποτέ απόψεις που δεν είναι σύμφωνες με την επίσημη πολιτική» και να καταδίδουν στις αρχές τυχόν υποψίες που έχουν για συναδέλφους τους που επικοινωνούν με δημοκρατικά στοιχεία στο εξωτερικό.

Εσύ κρατάς σημειώσεις από αυτό το μέμο και το στέλνεις με email από τον προσωπικό σου yahoo! λογαριασμό σε κάποιον γνωστό σου στην Αμερική που διαχειρίζεται ένα πολύ γνωστό κινέζικο website, το Δημοκρατικό Φόρουμ. Το email δημοσιεύεται την ίδια μέρα με το ψευδώνυμο “198964” στα ανεξάρτητα κινεζόφωνα websites του εξωτερικού που έτσι κι αλλιώς είναι απαγορευμένα στη χώρα.

Σε συλλαμβάνουν μερικούς μήνες αργότερα. Η εταιρία Yahoo! θα έχει πολύ απλά δώσει τα στοιχεία του λογαριασμού της ηλεκτρονικής σου διεύθυνσης και την ακριβή τοποθεσία από την οποία στάλθηκε το επίμαχο email.

Αν το όνομά σου ήταν Shi Tao και έμενες στην Κίνα, τι νομίζεις ότι θα συνέβαινε μετά;

Θα καταδικαζόσουν με την κατηγορία της προδοσίας κρατικών μυστικών σε 10ετή κάθειρξη. Η γυναίκα σου θα ανακρινόταν καθημερινά από τις αρχές και η δουλειά θα της πίεζε να σε χωρίσει, πράγμα που τελικά θα έκανε. Θα είχες ελάχιστη επαφή με την οικογένειά σου. Θα μεταφερόσουν σε φυλακές υψίστης ασφάλειας και θα σου απαγόρευαν γράφεις ή να διαβάζεις. Η Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων θα σου απένειμε το Διεθνές Βραβείο Τύπου για την Ελευθερία, το οποίο φυσικά δε θα μπορούσες να παραλάβεις.

Φαντάσου να μπορούσες να απελευθερώσεις τον Truong Quoc Tuan και τον Shi Tao.

Μπορείς!

Μπες στο www.amnesty.org.gr και πάρε μέρος στην εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας για την ελευθερία της έκφρασης στο ίντερνετ!

1.5.07

(Γ΄ Ι.Π.Μ.) 3. Adrienne Rich - Storm Warnings

Πάλι πίσω στην Γ΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, με τις αμερικανίδες ποιήτριες και τις ευαισθησίες τους — που, ενίοτε, δεν είναι και τόσο προφανείς...

Καλή ανάγνωση...


Adrienne Rich - Storm Warnings


The glass has been falling all the afternoon,
And knowing better than the instrument
What winds are walking overhead, what zone
Of grey unrest is moving across the land,
I leave the book upon a pillowed chair
And walk from window to closed window, watching
Boughs strain against the sky.

And think again, as often when the air
Moves inward toward a silent core of waiting,
How with a single purpose time has travelled
By secret currents of the undiscerned
Into this polar realm. Weather abroad
And weather in the heart alike come on
Regardless of prediction.

Between foreseeing and averting change
Lies all the mastery of elements
Which clocks and weatherglasses cannot alter.
Time in the hand is not control of time,
Nor shattered fragments of an instrument
A proof against the wind; the wind will rise,
We can only close the shutters.

I draw the curtains as the sky goes black
And set a match to candles sheathed in glass
Against the keyhole draught, the insistent whine
Of weather through the unsealed aperture.
This is our sole defense against the season;
These are the things we have learned to do
Who live in troubled regions.

(1951)

_________________________


Οι ενδείξεις στο βαρόμετρο όλο και πέφτουν απ’ το απόγευμα
κι εγώ που ξέρω καλύτερα απ’ αυτό
ποιοι άνεμοι φυσάνε εκεί έξω, ποιο νέφος
γκρίζας αναστάτωσης ζώνει την περιοχή,
αφήνω το βιβλίο στο μαξιλάρι της καρέκλας
και πάω από παράθυρο σε κλειστό παράθυρο, παρακολουθώντας
τα κλαδιά που παλεύουν προς τον ουρανό.

Kαι σκέφτομαι ξανά, τόσο συχνά όταν ο αέρας
κινείται προς τα μέσα προς έναν σιωπηλό πυρήνα αναμονής,
το πώς μ’ ένα μοναδικό σκοπό ταξίδεψε ο χρόνος
μέσω ρευμάτων μυστικών του δυσδιάκριτου
μέχρις αυτήν την πολική επικράτεια. Τα καιρικά φαινόμενα
όπως το κλίμα της καρδιάς παρόμοια επελαύνουν
ανεξαρτήτως πρόβλεψης.

Από την πρόγνωση αλλαγής ως την αποτροπή της
κλείνεται ανάμεσα η σοφία των στοιχείων
που μένει αδιατάρακτη από ρολόγια και βαρόμετρα.
Διαθέσιμος χρόνος δε σημαίνει ελέγξιμος χρόνος
κι ούτε μπορούν να νοηθούν τα ενός οργάνου θραύσματα
ασπίδα στον αέρα. Ο άνεμος θα φυσήξει
κι εμείς μπορούμε μόνο να κλείσουμε τα παραθυρόφυλλα.

Καθώς μαυρίζει ο ουρανός τραβάω τις κουρτίνες
και μ’ ένα σπίρτο ανάβω τα κεριά μες το ποτήρι
κόντρα στο ρεύμα της κλειδαρότρυπας, στο επίμονο στρίγκλισμα
του καιρού μέσα από τ’ ασφράγιστο άνοιγμα.
Αυτή είναι η μοναδική μας άμυνα ενάντια στον καιρό.
Μονάχα ετούτα μάθαμε να κάνουμε
εμείς που ζούμε σε βασανισμένους τόπους.

Μετάφραση: Mauve_All

_________________________


Το βαρομετρικό έπεφτε όλο τ’ απόγευμα
Και ξέροντας καλύτερα κι από το όργανο
Τι άνεμοι φυσούν πάνω από τα κεφάλια μας, τι κύμα
Γκρίζας ανησυχίας διαπερνά τη χώρα,
Αφήνω το βιβλίο στο μαξιλάρι της καρέκλας
Και περπατώ από παράθυρο σε παράθυρο κλειστό, κοιτώντας
Τα κλαδιά να τεντώνονται προς τον ουρανό.

Και σκέπτομαι πάλι, όπως κάθε φορά που ο αγέρας
Διεισδύει σε μια εστία σιωπηλή αναμονής,
Πώς με έναν και μοναδικό σκοπό ταξίδεψε ο χρόνος
Μες από ρεύματα κρυφά του Αδήλου
προς τούτο το δυαδικό βασίλειο. Πως ο έξω καιρός
Κι αυτός ο έσω της καρδιάς προχωρούν παράλληλα
Ασχέτως πρόγνωσης.

Κάπου μεταξύ πρόβλεψης και αποσόβησης της αλλαγής
έγκειται μονάχα ο έλεγχος των πραγμάτων
που ρολόγια και βαρόμετρα ν’ αλλάξουν δεν μπορούν.
Η συναίσθηση του χρόνου δεν είναι ρύθμιση του χρόνου,
Ούτε τα θραύσματα ενός οργάνου
Αντιανεμικά· ο άνεμος θα σηκωθεί,
Μόνο τα πατζούρια μπορούμε να κλείσουμε.

Τραβώ τις κουρτίνες σαν ο ουρανός μαυρίζει
Κι ανάβω με σπίρτο κεριά χωμένα σε γυαλί
Κόντρα στο ρεύμα της κλειδαρότρυπας, στο επίμονο ουρλιαχτό
Του καιρού μες από την ασφράγιστη σχισμή.
Αυτή είναι η μόνη μας άμυνα κατά της εποχής·
Αυτά είναι τα πράγματα που μάθαμε να κάνουμε
Όσοι ζούμε σε ταραχώδη μέρη.

Μετάφραση: synas

_________________________


Aπό το απομεσήμερο πέφτει συνέχεια η βελόνα,
και ξέροντας καλύτερα απ' τα όργανα
τι άνεμοι περνούν πάνω από μας, τι ζώνη
μουντής ανησυχίας διασχίζει αυτή τη γη,
αφήνω το βιβλίο στο μαξιλάρι της καρέκλας
και πάω απ' το ένα τζάμι στο άλλο, κοιτώντας
τα κλαριά που τεντώνονται στον ουρανό.

Kαι ξανασκέφτομαι, όπως συχνά όταν ο αέρας
βυθίζεται προς έναν σιωπηλό πυρήνα αναμονής,
πώς έφτασε σ' αυτή την πολική επικράτεια ο χρόνος
ταξιδεύοντας στα μυστικά ρεύματα του ανεξακρίβωτου
μ' έναν σκοπό μονάχα. O καιρός έξω
όπως και ο καιρός μες την καρδιά ενσκήπτουν
ασχέτως των προβλέψεων.

Aπό την πρόγνωση ως την αποσόβηση της αλλαγής,
εκεί όλη κι όλη η κυριαρχία μας στα στοιχεία,
παρ' όλα τα βαρόμετρα και τα ρολόγια.
O χρόνος στο ρολόι δεν είναι έλεγχος του χρόνου,
ούτε και τα σπασμένα θρύψαλα ενός οργάνου
αποτροπή του ανέμου· θα σηκωθεί ο άνεμος,
κι εμείς μόνο να κλείσουμε τα πατζούρια μπορούμε.

Tραβάω τις κουρτίνες καθώς μαυρίζει ο ουρανός
κι ανάβω τα κεριά μές σε γυαλί, να μην τα πιάνει
το ρεύμα από την κλειδαρότρυπα, το επίμονο βογγητό
του καιρού μεσ' απ' το ασφράγιστο άνοιγμα.
Aυτή είναι η μόνη άμυνά μας απέναντι στην εποχή·
τα μόνα πράγματα που μάθαμε να κάνουμε
εμείς που ζούμε σε βασανισμένους τόπους.


Μετάφραση: Π