18.12.06

(Β΄ Ι.Π.Μ.) 4. W. H. Auden — Funeral Blues

Συνέχεια στην Β΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης, με το ποίημα του Auden, που ακούγεται και στην ταινία "Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία". Το ηχητικό απόσπασμα από την ταινία θα το βρείτε στο τέλος του ποστ. Ο ηθοποιός που ακούγεται είναι ο John Hannah.

Καλή ανάγνωση -- και ακρόαση.


W. H. Auden — Funeral Blues (1936)

Stop all the clocks, cut off the telephone.
Prevent the dog from barking with a juicy bone.
Silence the pianos and with muffled drum
Bring out the coffin, let the mourners come.

Let aeroplanes circle moaning overhead
Scribbling on the sky the message He Is Dead.
Put crêpe bows round the white necks of the public doves,
Let the traffic policemen wear black cotton gloves.

He was my North, my South, my East and West,
My working week and my Sunday rest,
My noon, my midnight, my talk, my song;
I thought that love would last forever: I was wrong.

The stars are not wanted now: put out every one;
Pack up the moon and dismantle the sun;
Pour away the ocean and sweep up the wood;
For nothing now can ever come to any good.

___________________________________


Τα ρολόγια πάψτε, το τηλέφωνο κόψτε,
Στο σκύλο μη γαβγίσει ένα κόκαλο δώστε.
Σωπάστε τα πιάνα και με τύμπανο πνιχτό
Βγάλτε την κάσα, οι πενθούντες εδώ.

Αεροπλάνα ας κυκλώσουν τον ουρανό
Να γράψουν παντού Εκείνος Είν' Νεκρός.
Φιόγκους μαύρους να βάλουν στα περιστέρια,
Οι τροχονόμοι ας φορέσουν μαύρα γάντια στα χέρια.

Ήταν ο Βορράς μου, η Νοτιάς, η Δύση, η Ανατολή,
Οι εργάσιμες μέρες, ξεκούραστη Κυριακή,
Το μεσημέρι μου, μεσάνυχτα, η κουβέντα, το τραγούδι μου.
Έκανα λάθος: νόμιζα πώς θα ζούσε για πάντα η αγάπη μου.

Ποιός θέλει πιά τ'αστέρια: ένα-ένα να σβήσουν.
Να μαζέψουν το φεγγάρι, τον ήλιο να διαλύσουν.
Χύστε τον ωκεανό, το δάσος σκουπίστε.
Ποιό το όφελος πιά, τίποτα μην αφήστε.

Μετάφραση: Ιφιμέδεια

___________________________________


Σταματήστε τα ρολόγια, τα τηλέφωνα κλείστε
το σκυλί να γαυγίζει ζωηρά εμποδίστε
σωπάστε το πιάνο, μόνο ένα τύμπανο να ηχεί
φέρτε το φέρετρο, κι ας έρθουν οι δικοί

Τ’ αεροπλάνα να γράψουν με καπνό
στον ουρανό, «πέθανε εκείνος που αγαπώ»
πένθιμα κρέπια φορέστε στα λευκά περιστέρια
και μαύρα γάντια, στων τροχονόμων τα χέρια

Ήταν ανατολή και δύση, βορράς και νότος μου
η εβδομάδα ολόκληρη κι οι Κυριακές μου
το μεσημέρι, το μεσονύχτι μου, το τραγούδι μου, η φωνή
έπεσα έξω: νόμιζα η αγάπη μας θα κρατούσε μιά ζωή

Σβήστε τ’ αστέρια, δεν τ’ αντέχω πιά
διώξτε το φεγγάρι και τον ήλιο διαλύστε
αδειάστε τον ωκεανό κι όλα τα δάση ξυρίστε
γιατί τίποτα καλό δεν θα έρθει ξανά.

Μετάφραση: Μαύρος Γάτος

___________________________________


Τα ρολόγια σταματήστε, τα τηλέφωνα κόψτε
Αυτό το γάβγισμα για ένα κόκαλο φιμώστε
Τα πιάνα σιγήστε, τα τύμπανα πνίξτε
Βγάλτε έξω το φέρετρο, ας έρθουν οι πενθούντες

Στον ουρανό σε κύκλους ας δείξει ο οδυρμός
Ας γράψουν τ’ αεροπλάνα τη φράση «Είναι νεκρός»
Σ’ άσπρους λαιμούς περιστεριών τυλίξτε κρεπ κορδέλες
Τα μαύρα γάντια από κοτόν οι τροχονόμοι ας βάλουν

Βοράς μου ήταν, νότος μου, ανατολή και δύση
Ανάπαυση της Κυριακής, της κάθε μέρας ζήση
Το μεσημέρι, η νύχτα μου, κουβέντα και τραγούδι
Λάθος μου ήταν να θαρρώ αιώνια την αγάπη.

Δεν τα θέλω πια τ’ αστέρια, όλα να τα σβήσετε
Κρύψτε το φεγγάρι, τον ήλιο να διαλύσετε
Τις θάλασσες αδειάστε, τα δάση ν’ αφανίσετε
Γιατί τίποτα σε τίποτα δε χρησιμεύει πια.

Μετάφραση: Mauve_All

___________________________________


Σταμάτα τους δείκτες, βγάλε το τηλέφωνο
Κάνε το σκυλί να πάψει μ'ένα ζουμερό κόκκαλο
Σίγησε τα πιάνα και με τα τύμπανα
Φέρε το φέρετρο, φέρε τους μοιρολογητές.

Ας κανουν θρηνητικούς κύκλους απο πάνω μας τα αεροπλάνα
Χαράζοντας στον ουρανο το μηνυμα Ειναι Νεκρος
Δέσε πένθιμους φιόγκους στους άσπρους λαιμούς των περιστεριών
Ας φορέσουν μαύρα βαμβακερά γάντια οι τροχονόμοι.

Ήταν ο Βορράς, ο Νότος, η Ανατολή και η Δύση μου
οι εργάσιμες και οι Κυριακές μου
η μέρα, η νύχτα, η κουβέντα, το τραγούδι μου
Νόμιζα οτι η αγάπη κρατάει για πάντα. Γελάστηκα.

Τα αστέρια μου είναι άχρηστα τώρα: σβήστα όλα
Πακετάρισε το φεγγάρι και ξεμόνταρε τον ήλιο
Άδειασε τον ωκεανό και σάρωσε τα δάση
Γιατί τίποτα καλό δε μπορεί να προκύψει πια.

Μετάφραση: cp

___________________________________


Σταματήστε τα ρολόγια, το τηλέφωνο κόψτε.
Στο σκύλο μη γαβγίσει ζουμερό κόκκαλο δώστε.
Να σιγάσουν τα πιάνα και με τυμπανοκρουσία πνιχτή
Το φέρετρο βγάλτε, να'ρθει ο κόσμος που θρηνεί.

Αεροπλάνα από πάνω μας κύκλους βοερούς στείλτε να κάνουν
Στον ουρανό το μήνυμα Είναι Νεκρος να γράψουν.
Τυλίξτε πένθιμες κορδέλες στο λευκό λαιμό απ' τα περιστέρια,
Γάντια απο μαύρο βαμβάκι βάλτε στων τροχονόμων τα χέρια.

Ήταν ο Νότος μου, ο Βορράς, η Δύση μου, η Ανατολή,
Η εργάσιμη βδομάδα μου, η ανάπαυση την Κυριακή,
Μέση μέρας και νύχτας μου, ο λογος, το τραγούδι μου.
Η αγάπη αιώνια πως κρατά, νόμιζα: ήταν λάθος μου.

Τ' αστέρια τώρα ειν' άχρηστα. Ως και το τελευταίο σβήστε.
Μαζέψτε το φεγγάρι και τον ήλιο γκρεμίστε.
Σκορπίστε τον ωκεανό και σαρώστε τη γη.
Γιατί τίποτα σε καλό ποτέ πια δε θα βγει.

Μετάφραση: Aurelia Aurita

___________________________________


Σταματήστε όλα τα ρολόγια, κόψτε τα τηλέφωνα
δώστε στο αλυχτόσκυλο κόκκαλο με μεδούλι.
Σιγήστε τα πιάνα και με πένθιμες τυμπανοκρουσίες
σηκώστε το φέρετρο, φέρτε την τεθλιμμένη ακολουθία.

Να στενάξουν σε κύκλους από καπνούς τα αεροπλάνα
που βιαστικά στον ουρανό θα χαράξουν το μήνυμα: Είναι νεκρός!
Στους άσπρους λαιμούς των περιστεριών κρεμάστε κορδέλες
και βαμβακερά μαύρα γάντια στους τροχονόμους να φορεθούν.

Αυτός ήταν ο Βοράς μου, ο Νότος μου, η Ανατολή και η Δύση μου
Η εργάσιμη βδομάδα και της Κυριακής η ξεκούρασή μου,
το μεσημέρι, τα μεσάνυχτα, το μιλητό μου, το τραγούδι μου
Πίστευα πως θα κρατούσε παντοτινά η αγάπη: μα έσφαλλα.

Τα αστέρια δεν τα θέλω πια: ας σβηστούν ένα ένα
κρύψτε το φεγγάρι και σβήστε τον ήλιο
αδειάστε τις θάλασσες και τα δάση αποψιλώστε,
γιατί τώρα πια, τίποτε καλό δεν υπάρχει.

Μετάφραση: JustAnotherGoneOff

___________________________________


Σταματήστε τα ρολόγια, κόψτε τα τηλέφωνα.
Pίξτε ένα κόκκαλο να μη γαβγίζει ο σκύλος.
Πάψτε τα πιάνα, και με πνιχτά τα τύμπανα
βγάλτε το φέρετρο, να αρχίσει τώρα ο θρήνος.

Πάνω από μας αεροπλάνα να βογγούν
σκαλίζοντας στον ουρανό το μήνυμα Πέθανε.
Bάλτε κορδέλλες πένθιμες στα άσπρα περιστέρια,
κι οι τροχονόμοι να φοράνε γάντια μαύρα.

Ήταν βορράς και νότος μου, ανατολή και δύση,
ήταν οι μέρες της δουλειάς, και η Kυριακή μου,
μεσημέρι μου, μεσάνυχτα, φωνή μου και τραγούδι·
αγάπη νόμιζα παντοτινή: μα έκανα λάθος.

T' αστέρια τώρα είναι άχρηστα: σβήστε τα όλα·
μαζέψτε το φεγγάρι και ξεκρεμάστε τον ήλιο·
αδειάστε τον ωκεανό και ξεριζώστε το δάσος·
γιατί ποτέ πια τίποτα δε θά'βγει σε καλό.

Μετάφραση: Π

___________________________________




Μουσική συνοδεία: Samuel Barber, Adagio for Strings (1936).




Four Weddings and a Funeral.




UPDATE

Ο μουσικολογιώτατος Π μου έστειλε και το εμβατήριο από την μουσική που έγραψε ο Henry Purcell για την κηδεία της Βασίλισσας Μαίρης το 1695. Ταιριάζει με το θέμα, και είναι και συνταρακτικό.

54 comments:

Μαύρος Γάτος said...

Καλησπέρα. Ζωή σε λόγου μας...

Σ:))))))

(μα όλοι για ψώνια έχουν πάει;;;;)

cyrus said...

Ναι, καλά τον θρηνήσαμε τον μακαρίτη...

Νομίζω πως θα κάνω δημοψήφισμα:

"Πότε θέλετε να γίνει η επόμενη Ιστοσυνάντηση;"

cyrus said...

Θέλω να ζητήσω δημόσια συγγνώμη (χίλια συγγνώμη) από την Mauve_All, διότι, ενώ μου είχε στείλει από καιρό τη μετάφρασή της, ξέχασα (!!!!!!!!) να τη βάλω όταν ανέβασα το ποστ. Ευτυχώς, είχε την καλή προαίρεση να μου το θυμίσει (και ευγενικά, μάλιστα) μέσω e-mail, κι έτσι τώρα θα έχετε τη χαρά να τη διαβάσετε.

Ξέρετε τι λένε:

Ένα μυαλό, χειμώνα-καλοκαίρι...

cyrus said...

Reactor, να ενσωματώσω τη μετάφραση στο ποστ;

cyrus said...

Το καφενείο είναι γκουρμέ, και το μενού το έχει αναλάβει ο Αθήναιος (αφού δεν έκατσε να κάνει καμιά μετάφραση...).

Όσο για αισιοδοξία, πού να τη βρει κανείς; Τώρα πήρε το μάτι μου τον Τριανταφυλλόπουλο, και μου 'ρθε να σπάσω την οθόνη. Αυτή η χώρα δεν έχει πια καμιά ελπίδα...

Μαύρος Γάτος said...

Τί ξεσκέπασε πάλι ο "δημοσιγράφος";;;;

Κι όλο λέω να την κόψω την τιβή, με δαιμονίζεις Κύρε

Σ:((

Μ
"
^
ο

cyrus said...

Δεν υπάρχει, όμως, καπνός χωρίς φωτιά!

Δεν ξέρω -- ρώτα το Λιακόπουλο, που είναι και φυσικός... :ΡΡΡΡΡ

cyrus said...

Reactor, για να προσπαθήσω να σου εξηγήσω τη θέση μου, αντιγράφω από απάντησή μου σε σχόλιο της Mauve_All στο ποστ για το σονέτο του Σαίξπηρ:

Η (δεδηλωμένη) άποψή μου για τη μετάφραση της ποίησης είναι ότι η ποίηση δεν μεταφράζεται. Ο μεταφραστής βασίζεται στο (ή παίρνει αφορμή από) το πρωτότυπο ποίημα για να φτιάξει ένα νέο ποίημα. Το πόσο θα απομακρυνθεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες — ένας από τους οποίους είναι το στοιχείο της μορφής.

Ο μεταφραστής πρέπει να επιλέξει εξαρχής ποιο δρόμο θα ακολουθήσει. Είναι πρακτικά αδύνατο να μεταφέρεις σε μιαν άλλη γλώσσα άθικτα και το νόημα και τη μορφή του πρωτοτύπου. Στην περίπτωση των έμμετρων ομοιοκατάληκτων στίχων, αυτό καταντά σχεδόν δίπολο. Και, όσο μικρότεροι (σε μήκος) οι στίχοι, τόσο δυσκολότερο να χτίσεις στίχο στην ελληνική γλώσσα. Στην αρχή ξεκίνησα να κάνω ένα εξάμετρο ή επτάμετρο, αλλά δεν μου έβγαινε όπως ήθελα. Είπα, λοιπόν, να δοκιμάσω το ρυθμό του πρωτοτύπου, το πεντάμετρο. Από τη στιγμή που έκανα αυτή την επιλογή, ήταν δεδομένο ότι η ακρίβεια θα πήγαινε περίπατο. Η πληθώρα μονοσύλλαβων λέξεων της αγγλικής γλώσσας δεν σου αφήνει περιθώριο να εκφράσεις στα Ελληνικά τα ίδια πράγματα με τον ίδιο αριθμό συλλαβών. Σκληρόν, μα αληθές. Γι' αυτό και οι περισσότεροι (επαγγελματίες) μεταφραστές αφήνουν σε δεύτερη (ή και τρίτη) μοίρα τη μορφή, προκειμένου να μη χάσουν κάτι από το νοηματικό περιεχόμενο του πρωτοτύπου. Και τους καταλαβαίνω.

Το μόνο "μορφολογικό" στοιχείο που δεν μπορεί, όμως, σε καμία περίπτωση να λείπει από το τελικό προϊόν είναι η ποιητικότητα. Μπορείς να μεταφράσεις μια μπαλάντα σε εντελώς ελεύθερο στίχο, και η ποιητικότητά σου να είναι εφάμιλλη των "πεζών" του Ελύτη (λέμε, τώρα...).


Μπορείς, επίσης, να πας σε ένα παλιότερο ποστ (το προοίμιο μιας κριτικής που δεν έγινε ποτέ, διότι δεν βρήκα τα άλλα, αντίστοιχα, βιβλία που ήθελα).

Artanis said...

Reactor rulez!!!!

Η μαζορέτα σας.

Ιφιμέδεια said...

Πάλι εκπρόσθεσμη και καταϊδρωμένη και απ'όλα!

Το μόνο καλό είναι ότι σας στέλνω μαζί και την Atwood (μου φάνηκε ευκολώτερη διότι δεν παιδεύτηκα με ρίμες!)

Σας χαιρετώ και εξακολουθώ να σας θαυμάζω!

Anonymous said...

Επιτρέψτε μου μια παρωδία, ρίψεις σάπιων λαχανικών δεκτές

Το Πένθος ταιριάζει στη Ροκ

Σπάστε τα ρολόγια, κόψτε τα τηλέφωνα
ρίξτε φόλα στο σκυλί να σκάσει
τα πιάνα πετάξτε, φέρτε τα ντραμς
φέρτε το φέρετρο, ας έρθουν οι Lordi

Τους ουρανούς κάψτε με φωτιές αλύπητα
ας ρίξουν τα αεροπλάνα ναπάλμ: "είστε νεκροί!"
πνίξτε τα άσπρα περιστέρια με περιβραχιόνια
με γάντια τροχονόμου διαπράξτε εγκλήματα

Σε βορά και νότο, ανατολή και δύση
ρημάξτε τις Κυριακές, τον πόνο καθιερώστε
Το μεσημέρι, τη νύχτα, στη κουβέντα και τα τραγούδια σας
νομίζατε πως η αγάπη υπάρχει, μα γελιέστε οικτρά

Τα αστέρια μου τα ρίχνω σε σκότος βαρύ
το φεγγάρι σβήνω, τον ήλιο παγώνω
τις θάλλασες εξατμίζω και τα δάση αποψιλώνω
Γιατί, το καλό δεν θέλω να προκόβει πια.

cyrus said...

Ιφιμέδεια, το μέιλ σου δεν ήταν αναγνώσιμο. Μπορείς να το ξαναστείλεις, με άλλη κωδικοποίηση, ή σαν HTML, ή συνημμένο;

cyrus said...

JAGO, ο κατάλληλος τίτλος για τη μετά(παρά)φρασή σου θα ήταν "Η Μπαλάντα τού 666"...

Anonymous said...

Λοιπόν, επειδή κάτι δεν μου πήγαινε καλά με το στίχο "Silence the pianos and with muffled drum" το έψαξα καλά. Έλεγα και πριν στην Mauve All για πνιχτούς χτύπους των ταμπούρλων σε κηδείες, εξάλλου στην ορολογία των ντραμίστων υπάρχει το muffled drum, τελικά έκανα λάθος. Muffled Drum στην πιανιστική ορολογία μάλλον εννοεί το μηχανισμό που ενεργοποιείται από το μεσαίο ποδόπληκτρο, που είναι αυτός που ρίχνει ανάμεσα στα σφυριά του πιάνου και τις χορδές ένα πανί για να παράγεται πνιχτός ήχος.

Ενδεικτικά, από το διαδίκτυο αντιγράφω.

Με αφορμή μια ηχογράφηση της σονάτας νο 17 του Μπετόβεν, το BBC - radio 3 σχολιάζει μεταξύ άλλων για τον ερμηνευτή:

Although in a major key (B flat), the slow movement carries on the sombre mood, with fragmentary melodic ideas broken up by a muffled drum-like ostinato in the bass.

Στο Classic Today, σε μια κυκλοφορία του Boris Berman σε έργα John Cage, διαβάζουμε:

By contrast, Boris Berman's latest recording on Naxos suggests a smaller, muffled drum, and more rounded right-hand interjections.

Κι επειδή το ποίημα του Ώντεν είναι παλιό, προφανώς σε αυτό το στίχο εννοεί τον πνιχτό ήχο του πιάνου που παράγεται από το μεσαίο ποδόπληκτρο.

Ελπίζω να σας διαφώτισα.

Anonymous said...

Πάλι από το BBC radio 3 για το πασίγνωστο θέμα του Φρέρε Ζακ στο τρίτο μέρος της 1ης συμφωνίας του Μάλερ:

The huntsman's funeral is evoked by a bleak, minor-key version of the children's round ‘Frère Jacques', first played by a solo double bass above muffled drum-beats.

Τρόπο παιξίματος, σαν τη σουρντίνα, είναι τελικά το muffled drum στο ποίημα του Ώντεν.

Anonymous said...

Το τελευταίο σχόλιο ήταν φάουλ. Ξεχάστε το, μείνετε στο προηγούμενο.

ο δείμος του πολίτη said...

Μου πήρε καιρό να μελετήσω τα ποιήματα. Δεν ξέρω τι μεταφραστικά μπορέι να βγάλει ένα ειδικός επιστήμων, αλλά μου άρεσαν πολύ. Δεν ήξερα ότι υπάρχουν τέτοιες γραφές. Ευχαρστώ για την πληροφόρηση.

cyrus said...

JAGO, όχι, δεν έκανες λάθος. Πρόκειται όντως για "φιμωμένα" τύμπανα, όπως φαίνεται, π.χ., εδώ.

Στην πιανιστική ορολογία, δεν υπάρχει ο όρος "muffled drum". Στα δύο παραδείγματα που αναφέρεις, χρησιμοποιείται σαν επιθετικός προσδιορισμός.

cyrus said...

Δείμε, είσαι πάντοτε ευπρόσδεκτος -- κι αν έχεις το κέφι να καταθέσεις τη δική σου πρόταση, θα χαρούμε πολύ να τη διαβάσουμε.

Anonymous said...

Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να "φιμώσεις" τα τύμπανα, πχ έχω δει/ακούσει με τις μπαγκέτες ανάποδα προς το κέντρο του ταμπούρλου, να βάζουν (προκειμένου για τύμπανα ορχήστρας) κάποιους τάκους επάνω στη μεμβράνη για απόσβεση κλπ.

Αλλά με τόσες μεταφορές στο ποίημα, σκέφτομαι ότι πιθανότερο είναι όντως ο στίχος να λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός.

Δεν ξέρω, άποψή μου είναι βέβαια.

Π said...

JustAnotherGoneOff: Σωστά λες για «πνιχτούς χτύπους των ταμπούρλων σε κηδείες» και σωστά λες ότι muffled drum είναι ορολογία των κρουστών. Muffling, γενικά, σημαίνει να κάνεις τον ήχο ενός οργάνου πιο σιγανό ή/και μουντό με κάποιο μαλακό αντικείμενο (π.χ. ένα μαξιλάρι στην μπότα της ντραμς ή ένα μαντήλι στο στόμιο ενός φαγκότου). Όμως, ενώ το πανί που λες είναι τέτοιο muffling, υπάρχει μόνο στα όρθια πιάνα (που είναι σχεδιασμένα για οικιακή χρήση), για να μην ενοχλούνται πολύ οι συγκάτοικοι: δεν θα το ακούσεις ποτέ σε ηχογράφηση ούτε από τον πιανίστα του BBC ούτε από κανέναν άλλον, γιατί όλοι χρησιμοποιούν πάντα πιάνο με ουρά (στα πιάνα της εποχής του Mozart και του Beethoven υπήρχε τέτοιο πανί, αλλά λέγεται moderator). Kαι τότε και τώρα στα κανονικά πιάνα, δηλαδή τα πιάνα με ουρά, υπάρχει το πεντάλ που λέγεται una corda και κάνει τον ήχο πιο αδύναμο (όχι πνιχτό), μετακινώντας πλάγια όλο το πληκτρολόγιο έτσι ώστε τα σφυριά να χτυπούν μόνο τη μία από τις δύο ή τρεις χορδές που αντιστοιχούν σε κάθε πλήκτρο. Στο αργό μέρος της 17 του Beethoven «a muffled drum-like ostinato in the bass» σημαίνει «ένα επαναλαμβανόμενο σχήμα στο μπάσο που θυμίζει υπόκωφο τύμπανο». Tο μοτίβο αυτό απλώς αναπαριστά τύμπανο: παίζεται κανονικά, όχι με κάποιο πανί. Tα έργα του Cage είναι για 'προετοιμασμένο' πιάνο, δηλαδή με βίδες, γομολάστιχες και άλλα μικρά αντικείμενα σε συγκεκριμένα σημεία συγκεκριμένων χορδών, επινόηση που παράγει πολύ διαφορετικούς ήχους και αρχικά έγινε για να υποκαταστήσει σύνολο κρουστών. Στέλνω στον cyrusgeo το Eμβατήριο από τη Mουσική για την Kηδεία της Bασίλισσας Mary (1695) του Purcell, με muffled drums, και φωτογραφία ενός muffled drum όπως χρησιμοποιείται σε επικήδειες πομπές.

Anonymous said...

wow! Μένω έκθαμβος.Θέλω να επιχειρήσω κι' εγώ μια μετάφραση. Επιτρέπεται ή τίς παραγγέλνεις εσύ cyrusgeo; (Εγώ θ' αρχίσω την προσπάθεια κι' αμα τα καταφέρω θα στο στείλω).

cyrus said...

Έλαβον, και ανήρτησον. Πολλή μουσική έπεσε σ' αυτό το ποστ -- ωραία...

Anonymous said...

Οκ, με πείσατε, απλά όσο σκεφτόμουν το στίχο, περισσότερο περίεργη μου φάνηκε η διατύπωση.

Αυτό του Πέρσελ το θέλω. Να μας πεις και με ποιους συντελεστές είναι.

cyrus said...

Αγαπητέ "πρόσωπα", το παρόν μπλογκ είναι γενικώς ανοιχτό. Ως προς την Ιστοσυνάντηση, ειδικότερα, συμβαίνει το εξής:

Κάθε 4 μήνες, περίπου, επιλέγουμε (μαζί με τον "συγκάτοικο" Π) μερικά ποιήματα (στα Αγγλικά), και τα προτείνουμε για μετάφραση (δεχόμαστε και προτάσεις, αλλά εκ των προτέρων). Όποιος θέλει, στέλνει τις μεταφράσεις του, και μετά από λίγο καιρό αρχίζει η ανάρτηση των σχετικών ποστ. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο τέταρτο από τα πέντε ποιήματα αυτής της Ιστοσυνάντησης. Τα ποιήματα θα τα βρεις στο λινκ στην αρχή του ποστ.

Στείλε και τον Auden, αν θέλεις, αλλά θα με ενδιέφερε πολύ η άποψή σου για την Atwood (το τελευταίο ποίημα), που θα την ανεβάσω την Παρασκευή.

Άλλωστε, κάτι ξέρεις κι εσύ από ποίηση... ;-)

Anonymous said...

Οπότε, το:

Silence the pianos and with muffled drum
Bring out the coffin, let the mourners come

μπορεί να γίνει:

Σιγήστε τα πιάνα και με πένθιμες τυμπανοκρουσίες
σηκώστε το φέρετρο, φέρτε την τεθλιμμένη ακολουθία


Πως και δεν προτείνατε το "come" να το κάνετε "ακολουθία";

Τελικά βλακεία μου που δεν ασχολήθηκα με το ποίημα.

Anonymous said...

Π

Η εκτέλεση του Πέρσελ είναι άπαιχτη, θέλουμε στοιχεία. Κάνας Τρέβορ Πίνοκ είναι;

Π said...

JustAnotherGoneOff: Nα γιατί επέμενα να βάλει και αυτό το κομμάτι ο cyrus! 'Purcell: Music for the Funeral of Queen Mary - and other great works' (1996). Διευθύνει ο Gardiner. Περιλαμβάνει πολύ καλοδιαλεγμένα και πολύ καλά παιγμένα/τραγουδισμένα αποσπάσματα έργων του Purcell. O δίσκος είναι το soundtrack της ταινίας England, my England, και το καλό είναι ότι τα κομμάτια ηχογραφήθηκαν ειδικά για την ταινία - δεν χρησιμοποιήθηκαν προϋπάρχουσες ηχογραφήσεις (ο θρήνος της Διδούς, π.χ., είναι πολύ καλύτερος εδώ από ότι στην παλαιότερη ολοκληρωμένη ηχογράφηση του Gardiner). Λόγω της εταιρείας, όμως, είναι μάλλον απίθανο να τον βρεις εδώ. Aν δεν μπορείς ή δεν θέλεις να τον παραγγείλεις, μετά χαράς να σου τον αντιγράψω.

Anonymous said...

Να μου τον αντιγράψεις! Απ' όλους αυτούς τους μουσικούς που ασχολούνται με το μπαρόκ, μου αρέσουν πάρα πολύ ο Πίνοκ και ο Γκάρντινερ.

Anonymous said...

Λοιπόν, ορίστε η δική μου απόδοση. Για κάποια σημεία δεν είμαι ικανοποιημένος αλλά την θέτω εδώ προς κρίση.

Σταματήστε όλα τα ρολόγια, κόψτε τα τηλέφωνα
δώστε στο αλυχτόσκυλο κόκκαλο με μεδούλι.
Σιγήστε τα πιάνα και με πένθιμες τυμπανοκρουσίες
σηκώστε το φέρετρο, φέρτε την τεθλιμμένη ακολουθία.

Να στενάξουν σε κύκλους τα αεροπλάνα με καπνούς
βιαστικά στον ουρανό να χαράξουν: Είναι νεκρός!
Στους άσπρους λαιμούς των περιστεριών κρεμάστε κορδέλες
και βαμβακερά μαύρα γάντια στους τροχονόμους να φορεθούν.

Αυτός ήταν ο Βοράς μου, ο Νότος μου, η Ανατολή και η Δύση μου
Η εργάσιμη βδομάδα και της Κυριακής η ξεκούρασή μου,
το μεσημέρι, τα μεσάνυχτα, το μιλητό μου, το τραγούδι μου
Πίστευα πως θα κρατούσε παντοτινά η αγάπη: μα έσφαλλα.

Τα αστέρια δεν τα θέλω πια: ας σβηστούν ένα ένα
κρύψτε το φεγγάρι και σβήστε τον ήλιο
αδειάστε τις θάλασσες και τα δάση αποψιλώστε,
γιατί τώρα πια, τίποτε καλό δεν υπάρχει.

Anonymous said...

ένα λάθος σε ένα σημείο, αντέγραφα από άλλο notepad, το:

Να στενάξουν σε κύκλους τα αεροπλάνα με καπνούς
βιαστικά στον ουρανό να χαράξουν: Είναι νεκρός!


να γίνει:

Να στενάξουν σε κύκλους από καπνούς τα αεροπλάνα
που βιαστικά στον ουρανό θα χαραχθεί το μήνυμα: Είναι νεκρός!

cyrus said...

JAGO, να ενσωματώσω τη μετάφραση στο ποστ;

(Ο Gardiner είναι εκπληκτικός -- δική του είναι η καλύτερη εκτέλεση του Χριστουγεννιάτικου Ορατόριου που έχω ακούσει...)

Anonymous said...

Βάλτο Κύρο, αλλά με τη διόρθωση που υπέδειξα

cyrus said...

Μα, εννοείται...

:)

Anonymous said...

που βιαστικά στον ουρανό ΘΑ ΧΑΡΑΞΟΥΝ: Είναι νεκρός!

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΙΟΡΘΩΣΗ. ΕΛΕΟΣ!

Anonymous said...

Ρε παιδιά... Τι να κάνω που στην πραγματικότητα δε μ’ αρέσει καμία εκδοχή από όσες δημοσιεύτηκαν εδώ (ούτε η δική μου μέσα στην παρανόησή της, βεβαίως-βεβαίως);

Κάποιες από τις μεταφράσεις έχουν ορισμένες καλές στιγμές αλλά καμία, ούτε μία, δεν υπολείπεται αυτής της κακοεπιλεγμένης λέξης που μου καταστρέφει ολοσχερώς την εντύπωση...

Αχ, Ώντεν, Ώντεν...

cyrus said...

Ποια λέξη εννοείς;

Μαύρος Γάτος said...

Ε αφού γίνεται που γίνεται τέτοιος χαμός, να κάνω κι εγώ μια διόρθωση ο κακομοίρης!

"πένθιμα κρέπια φορέστε στα λευκά περιστέρια
και μαύρα γάντια, στων τροχονόμων τα χέρια"

Mauve, αλήθεια, ποιά λέξη;

(thnx, Cyrus για την κατανόηση.. Σ:0))

Anonymous said...

Σε κάθε εκδοχή, η κακοεπιλεγμένη, κατά την άποψή μου, λέξη είναι διαφορετική:

Μαύρος Γάτος: ξυρίστε
Mauve_All: κοτόν
cp : πακετάρισε, ξεμόνταρε
Aurelia Aurita: σαρώστε
Just Another Gone Off: μιλητό, αποψιλώστε
Π : Κλείστε (τα ρολόγια), σκαλίζοντας, το δάσος (ο ενικός)
Cyrusgeo: γογγυστά, θήκη (του φεγγαριού)


Να πω όμως και κάτι καλό. Μου άρεσε συγκριτικά η μετάφραση της Aurelia αλλά ο στίχος του Just Another Gone Off « δώστε στο αλυχτόσκυλο κόκκαλο με μεδούλι» με άφησε άφωνη! Κα-τα-πλη-κτι-κός!

Anonymous said...

Τελικά, το ποίημα του Ώντεν ήταν εκείνο που μάλλον μας έδωσε την μεγαλύτερη πρόκληση μέχρι στιγμής στην Β' Ι.Π.Μ. Το θεώρησα εξαιρετικά δύσκολο να μεταφερθεί ο δραματικός χαρακτήρας του στην ελληνική γλώσσα αποφεύγοντας τα κλισέ και μια ροπή στο μελό. Κι αυτό γιατί το πρωτότυπο, καθώς έχει συγκρατημένο δυναμισμό στο δραματικό του χαρακτήρα, χρειαζόταν στη μεταφορά του στα καθ' ημάς μια ευφάνταστη όσο και διακριτική "διασκευή" για να γίνει αντιληπτό από τον έλληνα αναγνώστη το οργισμένο κλίμα για το χαμό ενός εραστή του. Σημειώνω εδώ πως ο Ώντεν ήταν ομοφυλόφιλος [ο, τελευταίος προφανώς, εραστής του ήταν ο επίσης ποιητής Chester Kallman, γνωστός από το λιμπρέτο του στο Rake's Progress του Στραβίνσκυ - μου το βρήκε η Mauve All, θενκς βρε] και γι αυτό "τόνισα" το He was my North[...] Οπότε, έχουμε ένα ξεκάθαρα gay ερωτικό ποίημα και γι αυτό η πρόκληση στην αποφυγή του μελό είναι διπλή.

Αν και η ρίμα είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφερθεί, μας το υπενθύμισε με το σχόλιο του στον Μαύρο Γάτο ο Cyrus, το ζήτημα που μένει είναι τι θα κατανοήσει ο έλληνας αναγνώστης με τα δικά του μέτρα που απορρέουν από την εγχώρια τριβή με την παιδεία του και την κοινωνική καλλιέργεια του, εξάλλου αυτό είναι το καίριο στη μετάφραση. Όσο πιο "ακριβής" είναι μια μετάφραση τόσο περισσότερο χάνει. Γι αυτό το λόγο, η μεταφραστική "ελευθερία" είναι πολύ πιο δύσκολη απ' όσο φαντάζει.

Αν εξαιρέσω την πλήρη αποτυχία μου στην πολύ μπελαλίδικη δεύτερη στροφή, δύσκολα θα άλλαζα κάτι στην υπόλοιπη μετάφραση. Ίσως για το αποψιλώστε να έχει δίκιο η Mauve All, αλλά ήθελα να αποφύγω τον επιθετικό τόνο επειδή ο συγκεκριμένος στίχος είναι στο σύνολο μια προσταγή και δεν ήθελα να βαρυφορτώσω το κλίμα του με μια έντονα προστακτική σαν το ξηλώστε, σαρώστε, ξεριζώστε, ήθελα κάτι που ουδέτερο που να μην αναιρεί την ενέργεια του. Ίσως το εκχερσώστε να είναι καλύτερο νοηματικά, αλλά πάσχει αισθητικά από τα πολλά σύμφωνα. Το ξεριζώστε του Π ίσως λειτουργεί καλύτερα τελικά. Το μιλητό το διάλεξα για την οικειότητα του Ώντεν με το νεκρό εραστή του, βρίσκω τα λόγια πολύ ψυχρά ως λέξη. Επίσης, το αλυχτόσκυλο, που ο στίχος του τόσο ενθουσίασε την Mauve All, επιλέχτηκε για λόγους οικονομίας: σκύλος που γαβγίζει είναι υπερβολικά μακριά φράση.

Για τα υπόλοιπα, ας μην το κουράσω με λεπτομέρειες, είναι προφανή από τα όσα είπα μέχρι τώρα.

Anonymous said...

Και να προσθέσω πως για μένα, η πιο κακοεπιλεγμένη έκφραση ήταν το ζουμερό κόκκαλο, το βρήκα λίγο ασυνάρτητο. Εξ ου και η επιλογή μου για το μεδούλι.

cyrus said...

Συγγνώμη που δεν έχω το κουράγιο να αναφερθώ στις μεταφράσεις. Είναι ήδη αργά, πρέπει να ξυπνήσω νωρίς, και ο blogger με (και σας) ταλαιπώρησε λίγο για να με μεταφέρει στη νέα του έκδοση. Και τώρα βλέπω ότι πρέπει να ξαναγράψω κάποια πράγματα στο template, γιατί τα ελληνικά εκεί φαίνονται ...Κλίνγκον...

Αύριο...

Π said...

To ότι ο Auden ήταν ομοφυλόφιλος δεν συνεπάγεται καθόλου ότι «έχουμε ένα ξεκάθαρα gay ερωτικό ποίημα». Πρώτον, οι ποιητές δεν γράφουν μόνο για προσωπικά τους βιώματα, και, αν σε αγγίζει ένα ποίημα που μπορεί να μιλάει για το θάνατο ενός αγαπημένου σου ανθρώπου, τότε δεν έχει καμμία σημασία αν το πρωτότυπο αφορούσε τον εραστή ενός άντρα. Δεύτερον, το περί ομοφυλοφιλίας έχει σχέση με την ταινία Four Weddings and a Funeral (όπου καταφεύγει σε αυτό το ποίημα ο 'Matthew' για να μιλήσει για τον νεκρό αγαπημένο του) και όχι με το ποίημα. Oι πρώτες δύο στροφές του ποιήματος γράφτηκαν για το ειρωνικό θεατρικό έργο 'The Ascent of F6', σε μουσική Benjamin Britten, και αναφέρονται στο θάνατο ενός πολιτικού, οι πρόσθετες στροφές γράφτηκαν για την τραγουδίστρια Hedli Anderson (εκδοχή που στον κατάλογο έργων του Britten αναφέρεται ως cabaret song), ενώ ο τίτλος Funeral Blues δόθηκε από τους εκδότες στην επανέκδοση μερικών ποιημάτων του Auden META την επιτυχία της ταινίας.
Για το juicy bone συμφωνώ: μπορεί να είναι νόστιμο, χορταστικό, που θα του γυαλίσει του σκύλου, αλλά όχι ζουμερό.
«Kλείστε τα ρολόγια»: χι χι χι, πάλι με τσάκωσε η Mauve_All!

Anonymous said...

Εμ έχει δίκιο η Μωβ, τι το κάναμε, on/off έχουν τα ρολόγια;

Το αν οι δύο τελευταίες στροφές γράφτηκαν για την Hedli Anderson, τότε έπρεπε να γράφει She was κι όχι He was.

Μαύρος Γάτος said...

Τώρα που το σκέφτομαι, το "ξηλώστε " είναι καλύτερο από το 'ξυρίστε". Πάντως JAGO εγώ έψαχνα στην περίπτωση αυτή για μια 'επιθετική" προστακτική.

Κατά τα άλλα, δεν ήξερα ότι ο Auden ήταν ομοφυλόγφιλος, αλλα΄αυτό δεν αλλάζει απολύτως τίποτα, το παραμικρό. Το πένθος για έναν αγαπημένο άνθρωπο που χάνεται δεν έχει σχέση με τις σεξουαλικές μας προτιμήσεις....

cyrus said...

Αν κατάλαβα καλά, ο Π εννοεί ότι οι πρόσθετες στροφές γράφτηκαν για να τις τραγουδήσει η Hedli Anderson.

Βαγγέλης Μπέκας said...

Βρε σεις Μπράβο για άλλη μια φορά!!!

cyrus said...

Να 'σαι καλά, Barouak -- ελπίζω να δούμε και δική σου απόπειρα κάποια στιγμή.

Ανέβασα και τη μετάφραση της Ιφιμέδειας (επιτέλους!). Έχασα μισή μέρα, βέβαια, γιατί περίμενα να γίνει η μεταφορά του μπλογκ στο νέο Blogger.

Τη μεταφορά την αποφάσισα λόγω ενός και μόνο χαρακτηριστικού -- των ετικετών. Έτσι, μπορεί κανείς να ομαδοποιήσει τα ποστ -- κάτι που, για μένα, τουλάχιστον, αποτελεί μεγάλη ευκολία. Με ένα κλικ, π.χ., μπορείς να έχεις μπροστά σου όλη τη σειρά "Βίβλος" του Π. Αλλιώς, άντε να ψάχνεις στα αρχεία...

Παράλληλα, βλέπω πως όλες οι διαδικασίες setup και publishing είναι πλέον πολύ πιο γρήγορες.

Αρχή είναι ακόμη, βέβαια, αλλά νομίζω πως άξιζε η μεταφορά...

Μαύρος Γάτος said...

Καλορίζικο Κύρο! Αυτός ( o διαχωρισμός των οστσ se om;adew) είναι και ο μόνος λόγος που ανυπομονώ κι εγώ για το πότε θα με καταδεχτέι ο τέως beta...

Σ;)

Yannis H said...

Τα διάβασα όλα – και τελικά, μένω στην αγγλική εκδοχή.

Δεν θέλω να γίνω κριτικός γιατί δεν ξέρω πως θα ένιωθα αν ήμουν κρινόμενος. Και αν μου έδιναν να μεταφράσω αυτό το ποίημα; Θα έγραφα, κατά πάσα πιθανότητα, κάτι κατώτερο όσων διάβασα.

Αλλά Aurelia Aurita, εξαίρετη φράση: «Η αγάπη αιώνια πως κρατά, νόμιζα: ήταν λάθος μου». Εξαίρετη αν την προσέξεις: χρειάζεται προσοχή στα κόμματα - δεν είναι άνετο!

Και του JustAnotherGoneOff: «Πίστευα πως θα κρατούσε παντοτινά η αγάπη: μα έσφαλλα». Καλύτερο.

Ποιός την έγραψε; Μα δεν είναι λέξη αυτή: «αποψιλώστε!»

Όπως – σόρι – Cyrusgeo: “της Κυριακής μου το λιμάνι”. Δεν πάει.

Όπως είπα, τελικά προτιμώ το αγγλικό. Και όπως είπα πιο πριν, εγώ θα το έγραφα κατώτερο. Όπως όλοι οι κριτικοί, γίνομαι κι εγώ κατώτερος των περιστάσεων. Των κρινόμενων. Κατώτερος των ονείρων μου για το πως θα μπορούσε να γίνει. Ίσως γι’ αυτό (κάποιοι) γίνονται κριτικοί! Προσωπικά, με βρίσκω σε κρυφή αγωνία με τους κρινόμενους. Όχι για την ιεραρχία – αλλά για το απέλπιδο αποτέλεσμα.

Όμως... ευτυχώς, εγώ απλώς σχολιάζω σε ένα μπλογκ.

Χαίρομαι τα σχεδιάσματα!

Κάποιοι θα πουν ότι είναι άσχετο το ότι χαίρομαι και το ουίσκι. Και όμως δεν είναι:

Keep on translating!

Π said...

Yannis H: Δεν έχουμε πρόβλημα με την κριτική, γιατί μας αρέσει η σχετική συζήτηση, και μιά εύστοχη παρατήρηση μπορεί να χρησιμεύσει για να βελτιώσουμε το αποτέλεσμα. Eξ άλλου, από τη στιγμή που δημοσιοποιούμε μιά προσπάθεια νομίζω πως αυτομάτως γινόμαστε κρινόμενοι. Oυίσκυ; Cheers!

Filboid Studge said...

Cyrus,

Δεχθείτε και μια απο-συν-θετική απόπειρα απόδοσης τού

Funeral Blues

Φιμώστε τα τηλέφωνα, και σπάστε τα ρολόγια.
Ρίξτε ένα κόκκαλο να μη γαβγίζει ο σκύλος.
Ολα τα πιάνα ας βουβαθούν· μ’ ήχο πνιχτό τυμπάνου
έξω βγάλτε το φέρετρο, ν’ αρχίσει τώρα ο θρήνος.

Αεροπλάνα με καπνό στενάζοντας να γράψουν
στον ουρανό το μήνυμα: Είναι νεκρός και πάει.
Σ’ άσπρους λαιμούς περιστεριών τυλίξτε κρεπ κορδέλες
κι οι τροχονόμοι ας φορούν στα χέρια μαύρα γάντια.

Ηταν Βορράς και Νότος μου, Δύση κι Ανατολή μου,
της εβδομάδας κάματος, της Κυριακής μου η σχόλη,
η μέρα μου κι η νύχτα μου, φωνή μου και τραγούδι·
λάθος μου ήταν να θαρρώ αιώνια την αγάπη.

Τ’ αστέρια δεν τα θέλω πια, σβήστε τα, δεν τ’ αντέχω
και το φεγγάρι ας μαζευτεί, να ξεστηθεί κι ο ήλιος
τα δάση να ξεριζωθούν, κι η θάλασσα ν’ αδειάσει.
Καλό ξανά δεν θάρθει πια, κι άχρηστα μοιάζουν όλα.

Μετάφραση: Ιφιμέδεια, Μαύρος Γάτος, Mauve All, cp, Aurelia Aurita, JustAnotherGoneOff, Π, cyrusgeo, Reactor69

Αντί-διά-τουρλού-παρά-φραση: Filboid-Studge

cyrus said...

Filboid Studge, σας αναγορεύω επίσημο παραφραστή των Ιστοσυναντήσεων Ποιητικής Μετάφρασης.

Εύγε!

Filboid Studge said...

cyrus,
I'm just a blushing pilgrim. :)