16.10.06

Άλλα βλέπουν τα μάτια μου, κι άλλα ακούν τ' αυτιά μου

Η ασθένεια της μεταγλώττισης εξαπλώνεται σαν τη Μαύρη Πανούκλα.

Στην αρχή, εμφανίστηκαν τα ντοκιμαντέρ και τα παιδικά προγράμματα. Εκεί, η μεταγλώττιση ήταν χρήσιμη, για να μπορούν τα παιδιά να παρακολουθούν απρόσκοπτα – και, σε κάποιες περιπτώσεις (σε ταινίες της Disney, π.χ.), επιτυχημένη.

Μετά, ακολούθησαν οι λατινοαμερικάνικες (κυρίως) καθημερινές αισθηματικές σειρές. Αυτές απευθύνονταν συνήθως σε ένα συγκεκριμένο είδος νοικοκυράς, οπότε κι εκεί η μεταγλώττιση ήταν χρήσιμη – κι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που τις έβλεπαν και παιδιά.

Τώρα, έχουμε ολόκληρο τηλεοπτικό σταθμό αφιερωμένο στην τέχνη της μεταγλώττισης.

Τον Σκάι.

Το πρώτο παράπονό μου, είναι ότι ακούγονται παντού οι ίδιες φωνές· σε ντοκιμαντέρ, σε σειρές, σε προγράμματα μαγειρικής, σε «σόου» – παντού.

Αλλά αυτό είναι απλό πταίσμα – το κακούργημα συντελείται σε σειρές όπως το Mythbusters και το Top Gear. Για όσους δεν γνωρίζουν, το πρώτο είναι μια εκπομπή όπου δυο τύποι που ασχολούνται με ειδικά εφέ προσπαθούν να δουν αν κάποιοι ευρέως διαδεδομένοι μύθοι ευσταθούν ή όχι· το δεύτερο, είναι εκπομπή για το αυτοκίνητο. Και στις δυο σειρές, οι παρουσιαστές μιλούν γρήγορα, γελάνε συχνά, χρησιμοποιούν ιδιότυπες εκφράσεις, επιφωνήματα, κ.τ.λ.. Όλα αυτά χάνονται στη μεταγλώττιση, όσο κι αν προσπαθούν οι εκφωνητές – και, εδώ που τα λέμε, καλύτερα να μην προσπαθούν, γιατί το αποτέλεσμα είναι εντελώς αλλόκοτο.

Ξέρω ότι στη Γερμανία και τη Γαλλία (τουλάχιστον) η μεταγλώττιση είναι κοινή πρακτική, που μάλιστα επεκτείνεται και στον κινηματογράφο. Δεν ξέρω αν εκεί το κάνουν καλύτερα – αλλά και πάλι, η σκέψη να ακούω τον Τζον Γουέιν να «μιλά» γερμανικά, ή τον Κρίστοφερ Λη γαλλικά, μου φαίνεται κάπως…

Και, για να μην ξεχνάμε και τη δουλειά μας, συχνά οι μεταφράσεις που βρίσκονται πίσω από τις μεταγλωττίσεις είναι του ποδαριού. Πριν από λίγο καιρό, κάθησα με ενθουσιασμό να παρακολουθήσω ένα πρόσφατο ντοκιμαντέρ για τον τυφώνα «Κατρίνα» που χτύπησε πέρυσι τη Νέα Ορλεάνη, και κάθε τρεις και λίγο τιναζόμουν από τη θέση μου μ’ αυτά που άκουγα. Ξέρετε, είναι αυτό το αίσθημα που έχεις όταν ακούς κάτι ολοφάνερα λάθος (καλά, δεν διαβάζουν αυτά που γράφουν, και δεν ακούν αυτά που λένε;) και σου έρχεται αμέσως στο μυαλό η αγγλική λέξη ή φράση την οποία παρερμήνευσαν οι μεταφραστές. Θα σημειώσω μόνο ότι η λέξη «massive» δεν σημαίνει πάντοτε «μαζικός» (μπορεί να σημαίνει και «πελώριος», «τεράστιος», «επιβλητικός» ή «ογκώδης», ειδικά όταν μιλάμε για λίμνες ή εκτάσεις), και ότι η λέξη «fail» δεν σημαίνει πάντοτε «αποτυγχάνω» (μπορεί να σημαίνει επίσης, μεταξύ άλλων, «εξασθενώ», «υποχωρώ» ή «χαλάω», ειδικά όταν μιλάμε για μηχανές ή φράγματα).

Και, βέβαια, υπάρχει κι ένα θέμα αισθητικής: θέλω να ακούω τον πρωτότυπο ήχο. Ο ήχος δεν συνοδεύει απλώς την εικόνα· αποτελεί ουσιαστικό μέρος του συνόλου. Στο DVD, έχω τη δυνατότητα να επιλέξω – στην τηλεόραση, όχι.

45 comments:

Anonymous said...

Ευχή και κατάρα δίνω να μη φτάσουμε ποτέ στην κατάντια της Γερμανίας--όπου φαντάζομαι μόνο ταινία με τον Άρνολντ μπορεί κανείς να υπομείνει! Υπάρχουν βέβαια και χειρότερα, πχ στη Ρωσία, αν δεν κάνω λάθος, όπου ακόμη και οι γυναικείοι ρόλοι "ντουμπλάρονται" από άνδρες (τρομερά γελοίο θέαμα, πρέπει να το δεις!). Κατά τη γνώμη μου η μεταγλώττιση είναι απλά καταστροφή του έργου τέχνης που λέγεται "ταινία" και απορώ πως έχει επικρατήσει στις προηγούμενες χώρες!

Πάντως, αγαπητέ, να μη χαϊδεύουμε και τ' "αυτιά" του υποτιτλισμού. Έχουμε δει κι εκεί τέρατα και σημεία!

Π said...

Στις μεσημεριανές αισθηματικές σειρές οι μεταγλωττίσεις γίνονται συχνά εντελώς στο πόδι, με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να ακούν τα αυτιά σου ό,τι ακριβώς είδαν τα μάτια του μεταφραστή σε βαθμό που δεν δικαιολογείται ούτε από τη βιασύνη ή τη χαμηλή αμοιβή. Έχω ακούσει π.χ. το εξής (στην ET1 παρακαλώ):

«Γιατί κάνεις εσύ αυτό σε μένα;»

Έτσι ακριβώς, δηλαδή παιδαριωδώς κατά λέξη από το «Why are you doing this to me?», χωρίς να του καίγεται καρφί ούτε αυτουνού που το γράφει ούτε αυτουνού που το ξεστομίζει...

Durden_Alie: Mην ανησυχείς, για σημεία και τέρατα του υποτιτλισμού έχουμε ήδη κάνει πέντε ή έξι ποστ και έπονται κι άλλα.

Anonymous said...

Με πρόλαβες Κύρο, σκεφτόμουν μέσα στη βδομάδα να κάνω ένα ποστ για την ανούσια πρακτική του Σκάι, ειδικά μετά τις προαναγγελίες βρετανικών σειρών, θα το υλοποιήσω σε άλλη βάση αν το κάνω. Πράγματι, υπάρχουν χίλιοι λόγοι που η μεταγλώτισση δεν είναι ευχή αλλά κατάρα. Κάποτε είχα διαβάσει τη γελοία δικαιολογία από υπεύθυνο της Κρατικής Τηλεόρασης πως η μεταγλώττιση χρειάζεται για τους έχοντες προβλήματα όρασης. Αν τον είχα μπροστά μου θα ΄θελα να του πω, και στο ραδιόφωνο η ακρόασή του είναι πρόβλημα και για τους έχοντες πρόβλημα ακοής.

Πέρα από το καλλιτεχνικό μέρος της υπόθεσης, η τεχνητή αναγκαιότητα της μεταγλώττισης μοιάζει να υπαγορεύεται ίσως και από κάποιες συμφωνίες για την απασχόληση ανέργων αποφοίτων των "δραματικών" σχολών. Διότι, σίγουρα η απασχόληση ηθοποιών για μεταγλώττιση κοστίζει πολύ παραπάνω από την μεταγλώττιση.

Και η δήθεν ευαισθησία που δείχνουν για τα άτομα με προβλήματα όχι μόνο όρασης, αλλά και εκπάιδευσης (κάτι που το υποδεικνύει και η δημολία σαπουνόπερων) άλλο τόσ είναι και η περιφρόνησή τους τόσο για τα άτομα με προβλήματα ακοής (μεγάλη κατάκτηση να προβάλλονται - έστω με κουτσουρεμένο τρόπο - δελτία στη νοηματική) όσο και για ανθρώπους σαν και σένα Κύρο.

Μόνο η απίστευτη γελοιότητα στην ακρόαση μιας εκπομπής με την Όπρα Γουίνφρεντ είναι αρκετή.

Anonymous said...

Και κάτι άλλο: μην τολμήσει ποτέ το Σκάι να αγοράσει/μεταγλωττίσει/προβάλλει Μόντυ Πάυθονς. Και γενικά βρετανική ΚΩΜΩΔΙΑ.

Για τις αμερικάνικες χέστηκα, έτσι κι αλλιώς δεν βλέπονται, ούτε ακούγονται.

αθεόφοβος said...

Ασε που μια φορά επαιζε στην τηλεόραση ιταλική ταινία σε αγγλική κόπια! Ο Σόρντι να μιλά Αγγλικά!

Artanis said...

Και το κακό ξέρετε ποιο είναι;

Ότι ο ΣΚΑΪ θα βάλει ΤΙΣ σειρές!!!!

Μα μιλάμε για ΤΙΣ σειρές, όμως!!!

Είναι απίστευτο...Δεν θ' αντέξω να δω ούτε μία..........

:-(((

vaggelis papavasiliou said...

Μην ξεχνάτε όμως ποιός έχει το σκάι.Ο κοντομηνάς!!!Για όσους δεν ξέρουν ,ο τύπος έχει την παιδεία ταβερνιάρη της εθνικής οδού.

Lion said...

Το να ακούσεις τον John Wayne να μιλά γερμανικά είναι αισθητικό πρόβλημα. Αλλά για μένα οι υπότιτλοι είναι μεγαλύτερο κακό από την μεταγλώττιση. Ξεχνάω τις μεταφράσεις του ποδαριού και συγκρίνω ολόσωστα μεταφρασμένους υπότιτλους με ολόσωστη μεταγλώττιση. Η μεταγλώττιση είναι καλύτερη γιατι:

- οι υπότιτλοι πάντα περιέχουν λιγότερο νόημα από τα λόγια. Σε λίγα δευτερόλεπτα ο πρωταγωνιστής μπορεί να αρθρώσει 10 φράσεις. Αν αυτές οι φράσεις γίνουν υπότιτλοι, θα γεμίσει η οθόνη γράμματα. Και ούτε ο πιό γρήγορος θεατής δεν θα προλάβει να τα διαβάσει. Αρα οι υπότιτλοι είναι πάντα μία "συμπύκνωση" του λόγου.

- Τα επιφωνήματα, κραυγές, ήχοι κλπ. δεν εμφανίζονται στους υπότιτλους (σωστά). Αναγκάζουν λοιπόν τον θεατή να μεταφέρει την προσοχή του από το κάτω μέρος της οθόνης στο πάνω και τούμπαλιν. Αυτό είναι κουραστικό και μειώνει την απόλαυση του έργου.

- οι μεγάλες ηλικίες και οι μικρές ηλικίες αποκλείονται από την απόλαυση του έργου. Δεν είναι μόνο θέμα καλής όρασης, είναι και πρόβλημα συγκέντρωσης. Η αδιάλειπτη ανάγνωση ενός κειμένου επί 2 ώρες (υπότιτλοι) είναι πολύ πιό κουραστικό πράγμα από την παρακολούθηση εικόνων με ήχους. Σ' ένα βιβλίο μπορεί ο αναγνώστης να τραβήξει την προσοχή του απ' το κείμενο, όποτε του υποβάλλει ο εγκέφαλος ότι χρειάζεται διάλειμμα. Στην ταινία η συγκέντρωση στο κείμενο πρέπει να είναι αδιάλειπτη.

Προτιμώ λοιπόν να μιλάει ο Κλαύδιος Ανατολικόξυλος [*] γερμανικά, παρά τους υπότιτλους. Μικρότερο το κακό.
Μην μου πείτε ότι δεν τον ξέρετε ;-)

cyberdustz said...

Θα διαφωνήσω κάθετα με το κείμενο. Στην Γερμανία που αναφέρθηκε, η μεταγλώττιση έχει γίνει τέχνη. Εκεί έχουν φτάσει στο σημείο να «μεταγλωττίζονται» ακόμα και επιγραφές ή άλλα γραπτά κείμενα στις ταινίες. Απορώ γιατί δεν μπορεί να γίνει και εδώ. Όσον αφορά την αισθητική, πρώτον είναι θέμα συνήθειας, και δεύτερον εάν γίνει πιο προσεγμένη δουλειά, λίγοι θα δουν την διαφορά και οι περισσότεροι να την προτιμήσουν. Εμείς απλός έχουμε συνηθίσει στις ξένες φωνές και θα μας ξένιζαν ελληνικές φωνές. Εξάλλου, μη ξεχνάς το προηγούμενο ποστ για την χορηγία στην τέχνη. Τέχνη είναι και ο κινηματογράφος, ακόμα πιο δύσκολη τέχνη είναι η μεταγλώττιση και η σκηνοθεσία της. Σκέψου πόσοι ηθοποιοί είναι άνεργοι ή αλλάζουν επάγγελμα και είναι ταξιτζήδες επειδή τα πρόσωπά τους έχουν φθαρεί από την τηλεόραση. Όλοι αυτοί θα μπορούσαν άνετα να ντουμπλάρουν ξένους ηθοποιούς και να δώσουν μία νέα πνοή στην τέχνη τους. Έτσι ούτε θα ζητιανεύουν κονδύλια από το υπουργείο, και η τέχνη του κινηματογράφου, της ηθοποιίας και σκηνοθεσίας θα προωθείται. Σκέψου τώρα να μεταγλωττίσουν και τις μουσικές στα μιούζικαλ, όπως γίνεται στην Γαλλία. Ακόμα και οι μουσικοί θα είχαν άφθονη δουλειά και δεν θα προλάβαιναν. Όλα είναι θέμα συνήθειας, απλά.

cyberdustz said...

Λέγεται μάλιστα, όταν η ταινία «Ο εξορκιστής» μεταγλωττίστηκε στα Γερμανικά, αυτή η μεταγλώττιση ήταν τόσο πετυχημένη, ώστε οι αμερικάνοι ζήτησαν από τους γερμανούς βοήθεια ώστε να βελτιώσουν μερικά σημεία στα ηχητικά εφφέ και στους διάλογους της πρωτότυπη ταινίας.

Debby said...

Τις μεταγλωτίσεις τις απεχθάνομαι εντελώς. Είναι έτσι και αλλιώς αφύσικες. Οπως πολύ σωστά λες, μόνο στα παιδικά υπάρχει μια κάποια αναγκαιότητα.
Για όλα τα υπόλοιπα δεν καταλαβαίνω την χρησιμότητα!
Η μόνη διαφορά που είχα προσέξει ήταν ότι στις ξένες σαπουνόπερες η γιάγιά μου στην Τόλμη και γοήτεία π.χ. ρωτούσε τι είπανε και τι έγινε, ενώ στις μεταγλωτισμένες είχε προλάβει στο ίδιο διάστημα να εκθέσει την άποψη της επί της πλοκής!!

cyrus said...

Cyberdust, όπως είπα ήδη, δεν ξέρω αν στη Γερμανία γίνεται καλύτερη δουλειά, εδώ πάντως (και στα συγκεκριμένα παραδείγματα που έφερα) δεν γίνεται. Οι άνεργοι ηθοποιοί δεν έχουν σχέση με το θέμα, γιατί αφενός ήδη γίνονται πάρα πολλές μεταγλωττίσεις (στα ντοκιμαντέρ, στα παιδικά και στις σαπουνόπερες) και αφετέρου τις μεταγλωττίσεις στον Σκάι τις κάνει μια εταιρία που χρησιμοποιεί συνεχώς 3-4 ηθοποιούς για τα πάντα -- αν χρησιμοποιούσε διαφορετικό καστ για κάθε σειρά, θα συμφωνούσα μαζί σου ότι θα ήταν ένα πείραμα που ίσως άξιζε να το δούμε -- πέρα από την αισθητική, που σε κάποιες περιπτώσεις θα συνεχίζει να με ενοχλεί.

oldskipper, ίσως εμένα μου αρέσουν οι υπότιτλοι, και δεν τους βρίσκω καθόλου κουραστικούς, γιατί είμαι μανιώδης αναγνώστης από την τρυφερή ηλικία των 3 ετών -- και, σε παρακαλώ, μην το ξαναπείς αυτό για τον Ανατολικόξυλο, γιατί μόνο που το σκέφτομαι με πιάνει σύγκρυο...

cyrus said...

durden alie, δεν ξέρω γιατί το έκαναν στη Γερμανία, πάντως στη Γαλλία πρέπει να είναι αποτέλεσμα του γνωστού σωβινισμού -- μαζί με την αστειότητα τού να υποχρεώνεις τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να παίζουν τουλάχιστον 50% (δεν θυμάμαι το ακριβές ποσοστό) γαλλικά τραγούδια. Όπως σου λέει και ο Π, με τους υπότιτλους έχουμε προηγούμενα...

Π, γιατί εσύ έγραψες αυτό σε μένα; Εγώ δεν το πιστεύω ότι εσύ έκανες τέτοιο πράγμα...

Jago, η εκπομπή της Όπρα δεν μου αρέσει (αν μου άρεσε, θα ανησυχούσα), αλλά με τη μεταγλώττιση γίνεται εξαιρετικά ξενέρωτη. Από την άλλη, βέβαια, είναι το θέμα του κοινού: το εν λόγω "σόου" απευθύνεται στο κοινό της σαπουνόπερας και της Τατιάνας (κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι η τελευταία φρόντισε αμέσως να την αντιγράψει), οπότε ίσως δεν πειράζει.

Τζίμη, η μαγεία είναι το Α καιτο Ω στον κινηματογράφο. Μπορεί να έχει σχέση και η συνήθεια, όπως λέει ο cyberdust, αλλά πάντα το πρωτότυπο θα είναι προτιμότερο. Κι αυτό το λέω εγώ, που είμαι μεταφραστής! Στη μετάφραση, όμως, έχουμε απλώς κείμενο, οπότε η μεταφορά στη μητρική γλώσσα είναι πολύ σημαντική από μόνη της για την κατανόηση. Στη μεταγλώττιση έχουμε κείμενο, επιτονισμό (που συνήθως είναι λάθος), χροιά και εικόνα. Το πράγμα περιπλέκεται.

Αρτάνις μου, κάτσε να τις δούμε τις νέες σειρές (ειδικά το "μάλιστα κ. υπουργέ") -- μάλλον θα χρειαστεί να επανέλθουμε...

Αθεόφοβε, υπάρχουν και κάτι ταινίες καράτε, β΄, γ΄ και ω΄ διαλογής, όπου οι διάλογοι είναι ντουμπλαρισμένοι (αγγλικά πάνω από κινέζικα), και ο συγχρονισμός χειλιών και ήχου βγάζει πολύ γέλιο...

Βαγγέλη, δεν τον ξέρω τον Κοντομηνά, αλλά, κρίνοντας από την γενικότερη ποιότητα των τηλεοπτικών προγραμμάτων, κι οι άλλοι δεν μου φαίνονται καλύτεροι...

Ντέμπι, η χρησιμότητα είναι αυτή ακριβώς: τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Από εκεί και πέρα...

Περαστικός said...

Συμφωνώ απόλυτα με το ποστ. Είναι αφύσικο, καταστρέφουν τον ήχο και κάνουν λάθη που, τουλάχιστον στην περίπτωση των υποτίτλων όταν γνωρίζεις τη γλώσσα μπορείς να τα αγνοήσεις. Σκέτη καταστροφή. Μεταγλωττίζουν κορυφαίες σειρές του BBC όπου μια από τις απολαύσεις είναι να ακούς τις φωνές των ηθοποιών σε αυτές.

basik-ly said...

Στη Γερμανία ο ίδιος ηθοποιός ... σπικάρει τον Robert De Niro και τον Harvey Keitel. Αντιλαμβάνεστε το μπάχαλο στις ταινίες που παίζουν και οι δύο!
Ακόμη, οι θεατές τα χάνουν όταν λ.χ. πεθαίνει "η φωνή" ενός ή μιας ηθοποιού και αναλαμβάνει κάποια άλλη το ντουμπλάρισμα.
Φρίκη!
Ίσως το μόνο θετικό να είναι η ομοιογένεια της προφοράς σε κάποιες ταινίες που πριν αρχίσουν να προσέχουν τα διαφορετικά αξάν στο Χόλιγουντ, γινόταν πανηγύρι.
Αλλά και πάλι... μακριά!

basik-ly said...

Στη Γερμανία από τη στιγμή που τελειώνει κανείς μια σχολή θεάτρου-κιν/φου και μέχρι να βρει δουλειά θεωρείται άνεργος ηθοποιός. ΟΑΕΔ, ταμείο ανεργίας... γιου κνοφ!
Το ντουμπλάρισμα είναι ένας τρόπος καταπολέμησης της ανεργίας του κλάδου!

Anonymous said...

οι πιο νέοι δεν θα το θυμάστε αυτό: όταν πρωτοξεκίνησε η 'δορυφορική' αναμετ΄παδοση στην ελλάδα έδειχναν και έναν ρώσικο κανάλι. Όταν μια φορά την εβδομάδα (ή και πιο σπάνια) έδειχνε μη-ρώσικη ταινία η μεταγλώτισση όλων των ηθοποιών γινόταν από ένα πρόσωπο. Ήταν τόσο αστείο να ακούς τους ρώσικους διαλόγους από έναν φουκαρά, με την υπόκρουση του κανονικού ήχου της ταινίας.

cyrus said...

Και, επειδή τα πρωινά δεν λειτουργώ και πολύ καλά...

Βαγγέλη, ο Κοντομηνάς έχει τον Alpha. Τον Σκάι τον έχει ο Αλαφούζος.

cyrus said...

Περαστικέ, πού να έρθουν και τίποτε κωμικές σειρές (όπως ανέφεραν και άλλοι σχολιαστές) -- εκεί να δεις τι έχει να γίνει...

basik, ο ίδιος ηθοποιός; Και νόμιζα πως τα πρόσεχαν αυτά τα πράγματα.

Κι εμείς έχουμε τα φροντιστήρια για να καταπολεμήσουμε την ανεργία των καθηγητών, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν πάσχει το σύστημα...

Βασίλειε, αυτό πια, είναι απ' τ' Άγραφα (τα γνωστά ρωσικά βουνά...).

Derevirn said...

Άντεξα να δώ μεταγλωττισμένους mythbusters για 2 λεπτά περίπου!

Rayuela said...

Η μεταγλώττιση είναι μια πολύ σύνθετη ιστορία. Κατ' αρχάς υπάρχουν χώρες που έχουν συνηθίσει τη μεταγλώττιση και άλλες τον υποτιτλισμό. Όσο εμάς μας φαίνεται δύσκολο και κυρίως αφύσικο να παρακολουθήσουμε μια ταινία μεταγλωττισμένη, άλλο τόσο ο μέσος Γερμανός, Ισπανός ή Γάλλος κουράζεται να διαβάζει υπότιτλους. Επίσης υπάρχουν πολλοί τρόποι χειρισμού του ζητήματος. Π.χ. πλήρης αντικατάσταση της ηχητικής μπάντας ή δύο επίπεδα ήχου, όπου ακούς το φυσικό ήχο της ταινίας και ταυτόχρονα τους διαλόγους, με το ένα από τα δύο να είναι πιο χαμηλά σε ένταση. Για τους ανθρώπους με προβλήματα ακοής, σε κάποιες χώρες υπάρχουν ενδογλωσσικοί υπότιτλοι, και για εκείνους με προβλήματα όρασης, αντιστοίχως χαμηλής έντασης μεταγλώττιση. Εμένα μου φαίνεται πως όσο κι αν έχει εξελιχθεί η μεταγλώττιση στη Γερμανία ή όπου αλλού, εγώ προτιμώ να ακούω τη φωνή του ηθοποιού και να διαβάζω τη μετάφρασή της. Στα ντοκυμαντέρ νομίζω ότι μια διπλή ηχητική μπάντα θα έκανε μια χαρά τη δουλειά της.
Από την παρατήρηση του cyrusgeo σχετικά με τα λάθη των μεταγλωττίσεων, σκέφτηκα κάτι που μου φαίνεται ενδιαφέρον: δηλαδή ότι μας είναι πιο ανεκτός ένας άκαμπτα μεταφρασμένος υπότιτλος, π.χ. "γιατί κάνεις αυτό εσύ σε μένα;" από έναν άνθρωπο που λέει με ζωντανή φωνή την ίδια φράση.
Όσο για τις ίδιες φωνές που κάνουν όλες τις μεταγλωττίσεις, το έπαθα κι εγώ στην Αργεντινή, χώρα που αντιμετωπίζει μικτά το ζήτημα και όπου αν είχα ανοιχτή την τηλεόραση χωρίς να την κοιτάζω, για μια στιγμή δεν ήμουν σίγουρη αν έπαιζε το "Sex and the City" ή τον "Ντάμπυ το ελεφαντάκι". Νομίζω γενικά πάντως πως πρόκειται για θέμα συνήθειας, όσο κι αν, προφανώς και εξαιτίας αυτής της συνήθειας αλλά και άποψης, μου είναι αδύνατον να παρακολουθήσω μια ταινία μεταγλωττισμένη. Παρ' όλα αυτά παρεμπιπτόντως το προαναφερθέν "Sex and the City", εγώ πια το έχω συνηθίσει και το προτιμώ στην ισπανόφωνη εκδοχή του!

christina said...

Τη σειρα των λεξεων την αλλαζουν για να ταιριαζουν οι κινησεις των χειλιων με τη φωνη που ακουμε. Ισως να αντεχα τα μεταγλωττισμενα, αν οι ηθοποιοι δεν "απαγγελαν" τις ατακες οπως απαγγελουν τα πρωτακια το ποιημα της 25ης Μαρτιου.

Θεωρω οτι η χροια της φωνης και ο τροπος εκφρασης ειναι μερος της τεχνικης του ηθοποιου. Στην εποχη του βωβου κινηματογραφου ισως να μην ειχε σημασια, αλλα στη σημερινη προτιμω τους υποτιτλους. Επισης, η μεταγλωττιση μου στερει και ενα βασικο εργαλειο εξασκησης στις γλωσσες. Αντι να ανεβασουμε το επιπεδο του θεατη, χαμηλωνουμε το επιπεδο της εκπομπης. Μ'αρεσει...

cyrus said...

derevirn, και πολύ άντεξες...

rayuela, ναι, όταν ακούω το λάθος, χτυπάνε περισσότερα καμπανάκι απ' ό,τι όταν το διαβάζω...

cp, οι έλληνες ηθοποιοί έχουν μεγάλο πρόβλημα στον επιτονισμό -- και δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στο πώς διδάσκονται στις σχολές ή στο μέσο της τηλεόρασης, όπου όλα πρέπει να γίνονται με ταχύτητα και χωρίς μεγάλη προετοιμασία. (Έχω και πολύ καιρό να πάω στο θέατρο.)

Και στον κινηματογράφο, πάντως, η κατάσταση δεν είναι και πολύ καλύτερη. Στην "Πολίτικη Κουζίνα" (μια που την αναφέραμε σε πρόσφατο ποστ), π.χ., ενώ η ταινία γενικά μου άρεσε, με ενόχλησαν δύο πράγματα: η πολύ κακή ηχοληψία (σε πολλά σημεία δεν καταλάβαινα τι έλεγαν οι ηθοποιοί) και η μονότονη έως θανάτου (και χωρίς καμία εκφραστικότητα) αφήγηση του πρωταγωνιστή.

basik-ly said...

Όσο καλή και να είναι η γερμανική μεταγλώττιση στο Devil Wears Prada, δίχως τη χροιά της Meryl Streep...
Εγώ πάλι ΔΕΝ βλέπω αμερικάνικες σειρές στην τηλεόραση γιατί δεν αντέχω τις γερμανικές φωνές.
Στις πρώτες μέρες των στερεοφωνικών συσκευών υπήρχε το σύστημα 2-Kanal-Ton. Επέλεγες, δηλαδή, αν ήθελες να ακούσεις την εκπομπή στα γερμανικά ή στην αυθεντική της γλώσσα. Τώρα αντικατέστησαν την αυθεντική γλώσσα με περιγραφές για τους τυφλούς.

Anonymous said...

Σχετικά με τη σειρά των λέξεων, που επισημαίνει ο Π και εξηγεί ο cp, προ καιρού είχα διαβάσει ένα σχετικό σχόλιο στο Language Log.

Όπου ανέφερε πως στην Τουρκία ο χαιρετισμός μερχαμπά τείνει να αντικατασταθεί από το σελάμ. Εξηγώντας πως αυτό συμβαίνει διότι το σελάμ, που είναι αραβικής/θρησκευτικής προέλευσης, χρησιμοποιείται στη μεταγλώττιση του hello επειδή "κουμπώνει" καλύτερα στα χείλη των ηθοποιών.

Ωστόσο, στα καθημάς τώρα, αυτό δεν εξηγεί/δικαιολογεί ότι στο σπικάζ του εξωτερικού δελτίου του star γίνεται "μεταγλώττιση" αντί μετάφρασης.

Δεν ξέρω αν το έχει παρατηρήσει κανείς, αλλά στο star είναι πιθανότερο να ακούσει κανείς:
το θύμα πυροβολήθηκε στο κεφάλι, ο σερίφης είπε.
παρά:
το θύμα πυροβολήθηκε στο κεφάλι, είπε ο σερίφης.

cyrus said...

Ακίνδυνε, δεν το έχω προσέξει -- θα έχω το νου μου...

christina said...

[γκρινια]Θα με κανετε να αλλαξω nick. "Η" cp [/γκρινια]

Η μεταγλωττιση με αποσυντονιζει και δεν παρακολουθω σχεδον τιποτα μεταγλωττισμενο. Οταν εχω τη δυνατοτητα βαζω τους υποτιτλους για οσους εχουν προβληματα ακοης. Ετσι, ουτε ατακες χανω, ουτε κοτσανες στους υποτιτλους διαβαζω.

"Η" cp

Π said...

cp: Tώρα έγραφα κι εγώ το σχόλιό μου, όπου υπολόγιζα να κάνω και τη δέουσα αποκατάσταση, αλλά δεν πρόλαβα! Πολύ μου άρεσε η παρατήρησή σου στο προηγούμενο σχόλιο: εκτός από την ανάγνωση βιβλίων, ο βασικότερος τρόπος για να βελτιώνεις τη γνώση μιάς ξένης γλώσσας είναι να παρακολουθείς ταινίες στη γλώσσα αυτή. Eίναι το καλύτερο υποκατάστατο του να βρίσκεσαι εκεί που τη μιλούν.

Όμως τόσο αυτό, όσο και τα περί ηλικιωμένων κτλ., είναι παράπλευρα επιχειρήματα. Όπως λέει και η cp, η ουσία είναι ότι η φωνή του ηθοποιού είναι ένα από τα βασικά εργαλεία του και η μεταγλώττιση μας στερεί την επαφή με αυτό. Mεταγλωττισμένη ταινία είναι σα βιβλίο με πίνακες ζωγραφικής όπου ορισμένα χρώματα έχουν κατά σύστημα αντικατασταθεί από άλλα.

Cyrusgeo, να σου διορθώσω μιά απροσεξία: έπρεπε να πεις «εγώ δεν πιστεύω ότι εσύ έκανες ENA τέτοιο πράγμα» - όπως μου λένε στην Aegean «να έχετε ένα καλό απόγευμα» ή «σας ευχόμαστε ένα καλό βράδυ» (εγώ θα ήθελα όλα τα βράδυα μου να είναι καλά!). H άκριτη, μηχανική και διαδεδομένη πια κατά λέξη μεταφορά εκφράσεων έχει γεμίσει τη γλώσσα μας με αφύσικα σχήματα - συνήθως αγγλισμούς, φυσικά. Bέβαια, ο πιο διαδεδομένος δεν είναι καν κατά λέξη μεταφορά αλλά παρεξήγηση: η παρεξήγηση να μεταφράζεται το γερούνδιο (που είναι κάτι σαν απαρέμφατο) ως μετοχή, με τoν συνεπακόλουθo πανταχού παρόντα ακκισμό να χρησιμοποιούνται δήθεν ανάλογοι τύποι, κυρίως ως τίτλοι ή σλόγκαν - «Oδηγώντας», «Συνδέοντας πολιτισμούς», «Παρακολουθώντας την ελληνική blog-όσφαιρα» (so sorry, Monitor...).

Anonymous said...

@cp Οοοπς. Αυτά έχουν τα gender-neutral nicks, εμποδίζουν τον άλλο να γράψει «δεν σε είπα και καμπούρη» :)

Να επανέλθω στο θέμα. Στη θεωρία, με την προγραμματισμένη υποχρεωτική μετάβαση στην επίγεια ψηφιακή, η απορία "υποτιτλισμός ή μεταγλώττιση" θα (μπορούσε να) καταστεί ψευδοδίλημμα. Μπορούν εντελώς διάφανα να προσφέρουν στο θεατή και τις δύο επιλογές. Όπως στα dvd.

Στη πράξη, όσο τα "λεφτά" σε ένα κανάλι τα φέρνουν οι "νικολούλη-τριανταφυλλόπουλος-και-σία", μάλλον και σ' αυτούς θα τα επενδύουν.

J. said...

Τα πλεονεκτήματα της μεταγλώτισσης είναι αρκετά:
- δυνατότητα "συμπύκνωσης νοήματος" στη μετάφραση.
- τα γνωστά προβλήματα όρασης ή αυτοσυγκέντρωσης.
- η "καλλιέργεια της γλώσσας"...
- ...και φυσικά ο τζίρος για επιχειρήσεις μεταγλώτισσης, άνεργους ηθοποιούς κ.α.

Προσωπικά προτιμώ τους υπότιτλους για δύο λόγους: την όσο γίνεται μεγαλύτερη φυσικότητα της απόδοσης και την ευκαιρία για practising στις ξένες γλώσσες (άραγε γι αυτό οι Γάλλοι δεν μαθαίνουν με τίποτε αγγλικά;) Πάντως η αλήθεια είναι ότι όπως υπάρχουν κακές μεταγλωττίσεις, έτσι υπάρχουν και εντελώς άρπα-κόλλα υποτιτλισμοί...

Aphrodite said...

Καλά, κάτσε άρρωστος & μόνος σε τούρκικο ξενοδοχείο να βλέπεις Dynasty (τα άλλα να μην βλέπονται καν) και την Κρυστάλλω να μιλάει βαριά Τουρκικήν, και δεν θα ξαναπαραπονεθείς για πταίσματα...
καλομαθημένε! ΛΟΛ!
;)

Rodia said...

Τα παιδικά είναι τραγωδία! Μερικές κυρίες και κύριοι νιανιαρίζουν "παιδικίσια" και αυτό λέγεται μεταγλώττιση...
Διαφθορά από τα γεννοφάσκια λέγεται! Κακοποίηση των παιδιών μας, στον πολιτισμό και τις αξίες του, μέσω της ακοής. Μάλιστα!

..και.. το χιούμορ δεν μεταφέρεται.. ούτε και το χρώμα της φωνής..
(κάτι για την αγγλική σειρά με τον "κ. υπουργό" διάβασα και τρελλάθηκα)

Hungry For Life said...
This comment has been removed by a blog administrator.
Anonymous said...

Ξεκάθαρα είμαι υπέρ των υποτίτλων, ακόμα και στα ντοκυμαντέρ.
Πάντως, δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι από τότε που μεταγλωττίστηκαν οι telenovelas, η ελληνική τηλεόραση είναι γεμάτη από προγράμματα απίστευτου γέλιου. Ίδιες φωνές, χωρίς ιδιαίτερες εκφραστικές ικανότητες, μετάφραση συνήθως επιπέδου allou fun park... γέλιο άφθονο.

cyrus said...

Παιδιά, έχω κολλήσει να βλέπω Lost (1η σαιζόν), γι' αυτό δεν πολυμπαίνω στο δίκτυο.

Τα "κουφά" που συμβαίνουν στη σειρά δεν με αφήνουν να προσέχω πολύ τους υπότιτλους, αλλά ήδη (3ο DVD), έχω προσέξει 2-3 περιπτώσεις όπου οι υπότιτλοι έγραφαν το ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΟ απ' αυτό που έλεγαν οι ηθοποιοί. Άντε να καταλάβεις, μετά, αν δεν ξέρεις λίγα αγγλικούλια...

cyrus said...

Κι ένα καλό μαργαριτάρι από το τελευταίο DVD της σειράς: Λέει ένας τύπος για κάποιον ότι "he didn't have the stones to make that call", δηλαδή δεν είχε τα @@ να πάρει τηλέφωνο -- μάλιστα, στο λεξικό αναφέρεται ότι το "stone" έχει και την έννοια "όρχις", και, άλλωστε, από τη γενικότερη συνομιλία ήταν φανερό πως αυτό εννοούσε. Και στους υπότιτλους έγραφε: "δεν είχε ψιλά να πάρει τηλέφωνο".

Τι να πω, ρε γαμώτο...

cyrus said...

b. good, καλή η σύνοψη -- κάπως έτσι είναι...

αφροδίτη, αυτό ομολογώ πως δεν μου έχει τύχει ακόμη...

ροδιά, έτσι ήκουσα -- αν χρειαστεί, εδώ θα 'μαστε...

juanita, σε ντοκιμαντέρ έχω δει πολλές φορές να χρησιμοποιούνται υπότιτλοι όταν μιλά κάποιος ζωντανά, και μεταγλώττιση στην αφήγηση. Είναι μια λύση που μου αρέσει.

Το γέλιο είναι το καλύτερο γιατρικό...

funEL said...

κ. κυρους.
λόγω του δεδηλωμένου προφίλ μας συμφωνούμε απολύτως με τις μεταγλωτήσεις και αν είναι δυνατόν να καταργηθούν όλες οι γλώσσες εκτός των ΕΛληνικών φυσικά (εννοείται).
Όμως ασχέτου για κάτι άλλο θα αναφερθούμε.
Ρίχτε μια ματιά ακούγεται ενδιαφέρον
http://selid.es/?p=77
mythbusters

+χειμωνιασεκαικανεικρυο+

An-Lu said...

Αχχχχχχ! Πονεμένη ιστορία και διηγώντας την να κλαις....
Απο βρέφος αδυνατούσα να παρακολουθήσω ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ μεταγλωττισμένο, οπότε απλά δεν το έβλεπα. Προτίμησα να μάθω να διαβάζω γρήγορα...
Πάντως και οι υποτιτλισμένες εκπομπές δεν είναι άμοιρες λαθών( πόσες φορές δεν έχουμε δεί το "a couple of days" να μεταφρζσεται "δύο ημέρες" -ακριβώς! όχι συν-πλην, ακριβώς!-)

Βαγγέλης Μπέκας said...

Κάποτε ένας φίλος που σπούδαζε στην Ιταλία, φανατικός των “Doors” είχε πάει να δει το ομώνυμο έργο του Όλιβερ Στόουν. Μόλις όμως άκουσε τον Jim Morrison να μιλά Ιταλικά, έφαγε τέτοιο ξενέρωνα που σηκώθηκε κι έφυγε αμέσως απ το σινεμά…

christina said...

Οταν η μεταγλωττιση ειναι λαθος, ο ηρωας λεει "Δε φτανω το ραφι", εσυ ακους "Αλφρεντο, παμε να φυγουμε" και μενεις κι ευχαριστημενος.
Οι υποτιτλοι εχουν λαθη, πολλα λαθη, αλλα σου δινουν την ευκαιρια να το διαπιστωσεις (και να το συζητας με τους φιλους σου μετα) γιατι ακους το πρωτοτυπο.

Aphrodite said...

Aντε να πούμε και κάτι καλό...

Σε ακριβές παραγωγές παιδικών ταινιών, το επίπεδο είναι πολύ καλό, μην πω σε ορισμένες εφάμιλλο των ξένων ορίτζιναλ, και μιλώ έχοντας υπ'όψιν μου τον Κων/νο Τζούμα, που έκανε τον Αδη στην ταινία Ηρακλής (που στα αγγλικά "ζωγράφισε" ο James Woods). Ε, είναι και η μετάφραση / απόδοση πολύ πετυχημένη, οπότε και οι δύο ηθοποιοί πραγματικά α-πο-λαυ-στι-κοί!

Να πω και για το Monster's Inc, το Finding Nemo και τους Incredibles? Να το πω - γιατί καταλαβαίνεις από τις κινήσεις των χειλιών των καρτουνο-ηρώων, ακόμη κι αν δεν έχει υπότιτλους, τι λένε, αλλά κολλάει/συγχρονίζεται ακόμη και το φωνήεν που λέει ο λόγος, έξοχες δουλειές !

cyrus said...

Ταγματάρχα μου, γιατί να καταργηθούν οι άλλες γλώσσες; Αφού κι αυτές ελληνικές είναι.

+κρυοκαιροσγιαδύο+

Γοργόνα μας, η προχειρότης ζήλωσε τη δόξα του Μεγαλέξανδρου, και ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει.

Vita, η ταινία ήταν από μόνη της ξενέρωτη, και όνειδος για μας που μεγαλώσαμε με το μακαρίτη τον Τζιμ, οπότε φαντάζομαι ότι το να τον ακούς να μιλά ιταλικά θα ήταν ιδιαιτέρως οδυνηρό...

cp, επιπλέον οι υπότιτλοι δίνουν και αφορμή για ποστ με μαργαριτάρια -- αυτό που το πας;

Αφροδίτα, το είπαμε, αλλά είσαι μια πολυάσχολη θεά και δεν μας προσέχεις εμάς τους κοινούς θνητούς -- στις ταινίες της Disney (και των μεγάλων ανταγωνιστών της) γίνεται συνήθως πολύ καλή δουλειά. Έχουν συνεργαστεί και φίλοι μου (κι εγώ παλιότερα, στο μουσικό μέρος), και τα ξέρω τα πράγματα από μέσα.

Aphrodite said...

Μη μου τη λες, καλέ, για επικρότηση το είπα, όχι για επανάληψη... και πραγματικά το φχαριστιέμαι να τις βλέπω και να το έχω μία στα αγγλικά και μία στα ελληνικά και να διακρίνω την πολύ καλή ποιότητα- ηθοποιία και τραγούδι και συγχονισμός τρομερού επιπέδου!

Α, στον αντίποδα, όλα τα πρωϊνά εικοσάλεπτα παιδικά "εκπομπουλίνια" από Blue's Clues μέχρι Tweenies, έχουν τις ίδιες φωνές, κι εγώ που δεν βλέπω αλλά απλώς ακούω (διότι εκείνη την ώρα ετοιμάζω τέρατα για σχολικό), τα μπερδεύω, γιατί μου εντυπώθηκαν αρχικά οι φωνές από τα πρώτα καρτούνς που τους είχα ακούσει, και τώρα που τους ακούω με ελαφρά αλλαγμένη χροιά σε άλλα... στεναχωριέμαι! ΟΚ, κάπως πρέπει αν ζήσουν κι αυτοί, αλλά είναι κακό το αποτέλεσμα...

Και μη μου πεις πάλι ότι τα είπατε, ναι, τα είπατε, αλλά συμπληρώνω βρε παιδί μου κι εγώ...

(μεταξύ μας, κρυφό μου όνειρο είναι κάποτε να πάρω μέρος κι εγώ σε κάποιο καλό πρότζεκτ και να δανείσω το.. κρώξιμό μου σε καμμιά ονειροπαρμένη, αστεία πριγκήπισσα.... αλλά με το όνειρο θα μείνω!)
:)))

Anonymous said...

Μια χαρά είναι οι μεταγλωττίσεις, είδα κάποιες τελευταία στο ΣΚάϊ και ομολογώ δεν το πίστευα. Csi Νεα Υόρκη. Συγχαρητήρια.

Πλανγκτον