Κούνια που σας κούναγε...
Το BBC μου θύμισε χθες κάτι που ήταν γνωστό αλλά ξεχασμένο -- ας είναι καλά το νερό από την πηγή της Λήθης που μας κερνούν καθημερινά τα ελληνικά μέσα "ενημέρωσης".
Στην Ινδία, σήμερα, δολοφονούνται κάθε χρόνο χιλιάδες μωρά από τους ίδιους τους γονείς τους γιατί γεννήθηκαν κορίτσια.
Στην περίπτωση που οι γονείς είναι "σπλαχνικοί" ή "μοντέρνοι" και δεν σκοτώσουν το μωρό, καταφθάνουν οι συγγενείς και φίλοι και τους συλλυπούνται!!!
Μία από τις αιτίες -- πέρα από τις ηλίθιες δεισιδαιμονίες -- είναι η οικονομική δυσπραγία: ένα κορίτσι είναι πολύ πιο δύσκολο να βρει δουλειά· και αν τη βρει, είναι πολύ δύσκολο να αμειφθεί αξιοπρεπώς. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορεί να συνεισφέρει στο οικογενειακό εισόδημα όσο ένα αγόρι· και, βέβαια, όταν έρθει ο καιρός να παντρευτεί, για να την ξεφορτωθούν θα πρέπει να της δώσουν και προίκα...
Η κατάσταση έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που οι γιατροί στην Ινδία δεν ανακοινώνουν πλέον το φύλο του παιδιού -- προφανώς με την ελπίδα ότι, έχοντας καταγράψει τη γέννηση, θα είναι δυσκολότερο για τους γονείς να το "ξεφορτωθούν" από νωρίς...
Η ρεπόρτερ του BBC λέει, επιπλέον, ότι το γεγονός ότι η δική της μητέρα έκανε δυο κορίτσια στη σειρά θεωρήθηκε δική της αποτυχία -- και της επέρριπταν ευθύνη γι' αυτό (κάτι που δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της Ινδίας, φυσικά). Το ότι το φύλο του παιδιού καθορίζεται από το γενετικό υλικό του άντρα προφανώς δεν είναι ακόμη γνωστό σε κάποιες περιοχές του πλανήτη...
Βλέπετε, τα πάντα είναι θέμα πολιτικής -- που σημαίνει: θέμα προτεραιοτήτων. Όταν προτιμάς, αντί να ενημερώσεις λίγο καλύτερα τον πληθυσμό σου σε θέματα ζωτικής σημασίας, να παράγεις στρατιές προγραμματιστών που θα δουλέψουν σαν χαμάληδες (δεν είναι τρόπος του λέγειν -- πραγματικότητα είναι) στις αγγλικές και αμερικάνικες εταιρίες λογισμικού, ή να φτιάχνεις όπλα (μεταξύ τους και πυρηνικά) για να αντιμετωπίσεις τους "αλλόθρησκους" (λέγε με Πακιστάν), τότε θα έχεις και φαινόμενα όπως δολοφονίες νεογέννητων κοριτσιών και ολόκληρα χωριά που αποτελούνται σχεδόν αποκλειστικά από άντρες...
Κάποιες από τις γυναίκες που κάνουν αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα είναι, λέει, της μεσαίας τάξης και μορφωμένες. Άλλη μια απόδειξη ότι η "μόρφωση" δεν μετριέται ούτε με χρόνια παρακολούθησης ούτε με πτυχία...
24.6.06
Α΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης
Φίλες και φίλοι
Μια που η μετάφραση της ποίησης αποτελεί μεγάλη πρόκληση και προσωπικό κόλλημα, ας επιστρέψουμε στον τόπο του εγκλήματος για να «αναμετρηθούμε» -- όχι μεταξύ μας (καθότι δεν θα υπάρχουν νικητές και έπαθλα), αλλά με κάποια επιλεγμένα ποιήματα από το κοντινό και μακρινό παρελθόν. Η επιλογή έγινε με μη αξιοκρατικά κριτήρια: αποφύγαμε (ο Π κι εγώ) τα μεγάλα ποιήματα, τα πολύ μικρά (αν και κάποια απ’ αυτά είναι διαμαντάκια – ίσως σε άλλη ευκαιρία…), τα πολύ σεξιστικά, τα πολύ δύσκολα – αποφύγαμε, τέλος πάντων, ό,τι θα μπορούσε να κάνει αυτό το παιχνίδι άχαρο, δυσάρεστο, ή υπεράνθρωπο. Επίσης, δύο από αυτά είναι προτάσεις της Iφιμέδειας και της Lucy. Σίγουρα θα έχετε να προτείνετε κι άλλα, καλύτερα. Κάντε το, και θα τα έχουμε υπόψη για την επόμενη φορά.
Μετά από επίμονες διαβουλεύσεις, λοιπόν, επιλέχθηκαν πέντε ποιήματα. Η πρόταση είναι να τα μεταφράσουμε όλοι και τα πέντε, να τα στείλετε στο e-mail του μπλογκ που βρίσκεται στο προφίλ μου, και μετά να κάνω ένα ποστ για το κάθε ποίημα, που θα περιέχει το πρωτότυπο μαζί με όλες τις μεταφράσεις του. Μπορείτε, φυσικά, να μην ασχοληθείτε με όλα – κάποιοι δουλεύουν κιόλας, παρότι καλοκαίρι… Καλό θα ήταν οι μεταφράσεις να γίνουν σε εύλογο χρονικό διάστημα· δεν θα ήθελα, όμως, να δώσω deadline – αρκετό άγχος δημιουργεί αυτή η λέξη στη δουλειά μας, ας μην την εισαγάγουμε και στη διασκέδασή μας… Ή πείτε μου εσείς πόσο χρόνο χρειάζεστε.
Λοιπόν, ιδού τα 5 ποιήματα:
1. Ben Jonson -- Have you seen the bright lily grow (1616)
(Από το θεατρικό έργο “The Devil Is An Ass”)
Have you seen the bright lily grow,
Before rude hands have touch'd it?
Have you mark'd the fall of the snow,
Before the earth hath smutch'd it?
Have you felt the wool of beaver?
Or swan's down ever?
Or have smelt o' the bud of the brier?
Or the nard in the fire?
Or have tasted the bag of the bee?
Oh, so white,
Oh, so soft,
Oh, so sweet is she!
2. John Keats -- When I have fears that I may cease to be (1818)
WHEN I have fears that I may cease to be
Before my pen has glean’d my teeming brain,
Before high piled books, in charact’ry,
Hold like rich garners the full-ripen’d grain;
When I behold, upon the night’s starr’d face,
Huge cloudy symbols of a high romance,
And think that I may never live to trace
Their shadows, with the magic hand of chance;
And when I feel, fair creature of an hour!
That I shall never look upon thee more,
Never have relish in the faery power
Of unreflecting love!—then on the shore
Of the wide world I stand alone, and think
Till Love and Fame to nothingness do sink.
3. Christina Rossetti -- When I am dead, my dearest (1848)
When I am dead, my dearest,
Sing no sad songs for me;
Plant thou no roses at my head,
Nor shady cypress tree:
Be the green grass above me
With showers and dewdrops wet;
And if thou wilt, remember,
And if thou wilt, forget.
I shall not see the shadows,
I shall not feel the rain;
I shall not hear the nightingale
Sing on, as if in pain:
And dreaming through the twilight
That doth not rise nor set,
Haply I may remember,
And haply may forget.
4. e.e. cummings -- pity this busy monster, manunkind (1944)
pity this busy monster, manunkind,
not. Progress is a comfortable disease:
your victim (death and life safely beyond)
plays with the bigness of his littleness
--- electrons deify one razorblade
into a mountainrange; lenses extend
unwish through curving wherewhen till unwish
returns on its unself.
A world of made
is not a world of born --- pity poor flesh
and trees, poor stars and stones, but never this
fine specimen of hypermagical
ultraomnipotence. We doctors know
a hopeless case if --- listen: there's a hell
of a good universe next door; let's go
5. Tom Waits -- November (1993)
(Όπως είναι τυπωμένο – στο δίσκο το τραγουδά με κάποιες μικροδιαφορές.)
No shadow
No stars
No moon
No cars
November
It only believes
In a pile of dead leaves
And a moon
That's the color of bone
No prayers for November
To linger longer
Stick your spoon in the wall
We'll slaughter them all
November has tied me
To an old dead tree
Get word to April
To rescue me
November's cold chain
Made of wet boots and rain
And shiny black ravens
On chimney smoke lanes
November seems odd
You're my firing squad
November
With my hair slicked back
With carrion shellac
With the blood from a pheasant
And the bone from a hare
Tied to the branches
Of a roebuck stag
Left to wave in the timber
Like a buck shot flag
Go away you rainsnout
Go away blow your brains out
November
Μπορεί να ξενίσει κάποιους η εμφάνιση του ονόματος του Tom Waits, αλλά πρέπει κάποια στιγμή να δούμε τους στίχους των τραγουδιών με άλλο μάτι – πολλές φορές οι άνθρωποι που τους γράφουν είναι πραγματικοί ποιητές, όχι στιχοπλόκοι της πλάκας. Άλλωστε, και το ποίημα του Ben Jonson τραγούδι είναι, μελοποιημένο από τον ελισαβετιανό συνθέτη Robert Johnson...
Μια που η μετάφραση της ποίησης αποτελεί μεγάλη πρόκληση και προσωπικό κόλλημα, ας επιστρέψουμε στον τόπο του εγκλήματος για να «αναμετρηθούμε» -- όχι μεταξύ μας (καθότι δεν θα υπάρχουν νικητές και έπαθλα), αλλά με κάποια επιλεγμένα ποιήματα από το κοντινό και μακρινό παρελθόν. Η επιλογή έγινε με μη αξιοκρατικά κριτήρια: αποφύγαμε (ο Π κι εγώ) τα μεγάλα ποιήματα, τα πολύ μικρά (αν και κάποια απ’ αυτά είναι διαμαντάκια – ίσως σε άλλη ευκαιρία…), τα πολύ σεξιστικά, τα πολύ δύσκολα – αποφύγαμε, τέλος πάντων, ό,τι θα μπορούσε να κάνει αυτό το παιχνίδι άχαρο, δυσάρεστο, ή υπεράνθρωπο. Επίσης, δύο από αυτά είναι προτάσεις της Iφιμέδειας και της Lucy. Σίγουρα θα έχετε να προτείνετε κι άλλα, καλύτερα. Κάντε το, και θα τα έχουμε υπόψη για την επόμενη φορά.
Μετά από επίμονες διαβουλεύσεις, λοιπόν, επιλέχθηκαν πέντε ποιήματα. Η πρόταση είναι να τα μεταφράσουμε όλοι και τα πέντε, να τα στείλετε στο e-mail του μπλογκ που βρίσκεται στο προφίλ μου, και μετά να κάνω ένα ποστ για το κάθε ποίημα, που θα περιέχει το πρωτότυπο μαζί με όλες τις μεταφράσεις του. Μπορείτε, φυσικά, να μην ασχοληθείτε με όλα – κάποιοι δουλεύουν κιόλας, παρότι καλοκαίρι… Καλό θα ήταν οι μεταφράσεις να γίνουν σε εύλογο χρονικό διάστημα· δεν θα ήθελα, όμως, να δώσω deadline – αρκετό άγχος δημιουργεί αυτή η λέξη στη δουλειά μας, ας μην την εισαγάγουμε και στη διασκέδασή μας… Ή πείτε μου εσείς πόσο χρόνο χρειάζεστε.
Λοιπόν, ιδού τα 5 ποιήματα:
1. Ben Jonson -- Have you seen the bright lily grow (1616)
(Από το θεατρικό έργο “The Devil Is An Ass”)
Have you seen the bright lily grow,
Before rude hands have touch'd it?
Have you mark'd the fall of the snow,
Before the earth hath smutch'd it?
Have you felt the wool of beaver?
Or swan's down ever?
Or have smelt o' the bud of the brier?
Or the nard in the fire?
Or have tasted the bag of the bee?
Oh, so white,
Oh, so soft,
Oh, so sweet is she!
2. John Keats -- When I have fears that I may cease to be (1818)
WHEN I have fears that I may cease to be
Before my pen has glean’d my teeming brain,
Before high piled books, in charact’ry,
Hold like rich garners the full-ripen’d grain;
When I behold, upon the night’s starr’d face,
Huge cloudy symbols of a high romance,
And think that I may never live to trace
Their shadows, with the magic hand of chance;
And when I feel, fair creature of an hour!
That I shall never look upon thee more,
Never have relish in the faery power
Of unreflecting love!—then on the shore
Of the wide world I stand alone, and think
Till Love and Fame to nothingness do sink.
3. Christina Rossetti -- When I am dead, my dearest (1848)
When I am dead, my dearest,
Sing no sad songs for me;
Plant thou no roses at my head,
Nor shady cypress tree:
Be the green grass above me
With showers and dewdrops wet;
And if thou wilt, remember,
And if thou wilt, forget.
I shall not see the shadows,
I shall not feel the rain;
I shall not hear the nightingale
Sing on, as if in pain:
And dreaming through the twilight
That doth not rise nor set,
Haply I may remember,
And haply may forget.
4. e.e. cummings -- pity this busy monster, manunkind (1944)
pity this busy monster, manunkind,
not. Progress is a comfortable disease:
your victim (death and life safely beyond)
plays with the bigness of his littleness
--- electrons deify one razorblade
into a mountainrange; lenses extend
unwish through curving wherewhen till unwish
returns on its unself.
A world of made
is not a world of born --- pity poor flesh
and trees, poor stars and stones, but never this
fine specimen of hypermagical
ultraomnipotence. We doctors know
a hopeless case if --- listen: there's a hell
of a good universe next door; let's go
5. Tom Waits -- November (1993)
(Όπως είναι τυπωμένο – στο δίσκο το τραγουδά με κάποιες μικροδιαφορές.)
No shadow
No stars
No moon
No cars
November
It only believes
In a pile of dead leaves
And a moon
That's the color of bone
No prayers for November
To linger longer
Stick your spoon in the wall
We'll slaughter them all
November has tied me
To an old dead tree
Get word to April
To rescue me
November's cold chain
Made of wet boots and rain
And shiny black ravens
On chimney smoke lanes
November seems odd
You're my firing squad
November
With my hair slicked back
With carrion shellac
With the blood from a pheasant
And the bone from a hare
Tied to the branches
Of a roebuck stag
Left to wave in the timber
Like a buck shot flag
Go away you rainsnout
Go away blow your brains out
November
Μπορεί να ξενίσει κάποιους η εμφάνιση του ονόματος του Tom Waits, αλλά πρέπει κάποια στιγμή να δούμε τους στίχους των τραγουδιών με άλλο μάτι – πολλές φορές οι άνθρωποι που τους γράφουν είναι πραγματικοί ποιητές, όχι στιχοπλόκοι της πλάκας. Άλλωστε, και το ποίημα του Ben Jonson τραγούδι είναι, μελοποιημένο από τον ελισαβετιανό συνθέτη Robert Johnson...
22.6.06
Έλεγα να μη γράψω σήμερα...
...αλλά τα πήρα στο κρανίο. Πηγαίνετε να διαβάσετε το εξαίσιο (και απίστευτο) ποστ του Oldskipper, κι εμείς τα λέμε από αύριο.
21.6.06
Δυο ήλιοι μαζί; -- Αμέ!
Σήμερα είναι το θερινό ηλιοστάσιο -- η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου. Πάρτε, λοιπόν, τον ήλιο τον ηλιάτορα όπως δεν θα τον δείτε ποτέ με γυμνό μάτι.
Σήμερα είναι επίσης η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής. Κι αφού η Artanis άφησε τον Μπετόβεν να φυλάει το μπλογκ της, θα αφήσω κι εγώ τον Μπαχ. Όχι, παίζουμε...
Φωτό: NASA, μέσω Bad Astronomy Blog, και Dave's J.S. Bach Page.
Σήμερα είναι επίσης η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής. Κι αφού η Artanis άφησε τον Μπετόβεν να φυλάει το μπλογκ της, θα αφήσω κι εγώ τον Μπαχ. Όχι, παίζουμε...
Φωτό: NASA, μέσω Bad Astronomy Blog, και Dave's J.S. Bach Page.
16.6.06
Bίβλος 5: Περί των Δέκα Eντολών (γράφει ο Π)
*Προειδοποίηση: το κείμενο περιλαμβάνει εκφράσεις αυστηρώς ακατάλληλες για θρησκολήπτους - συνιστάται έγκαιρη απομάκρυνση.
1. Mην αναγνωρίζεις άλλους θεούς εκτός από εμένα.
2. Mη φτιάχνεις είδωλα.
3. Mην επικαλείσαι το όνομά μου χωρίς λόγο.
4. Aργία κάθε εβδόμη ημέρα.
5. Tίμα τους γονείς σου.
6. Mη φονεύσεις.
7. Mη μοιχεύσεις.
8. Mην κλέψεις.
9. Mην ψευδομαρτυρήσεις.
10. Mην επιθυμήσεις τη γυναίκα και τα υπάρχοντα του πλησίον σου.
Διατυπωμένες σε απλά ελληνικά, αυτές δεν είναι οι δέκα εντολές; Mμμ, εξαρτάται... Eξαρτάται από το αν θέλετε την εκδοχή του Δευτερονομίου, την εκδοχή της Eξόδου, χωρίς ή με τις επεξηγήσεις που συνήθως παραλείπονται, χωρίς ή με τις υπόλοιπες εντολές που ακολουθούν τις ανωτέρω στην Έξοδο - ή αν θέλετε τις AΛΛEΣ δέκα (γιατί, κατά τη Bίβλο, οι άλλες και όχι οι ανωτέρω είναι οι πραγματικές δέκα εντολές).
Aλλά πρώτα μερικές παρατηρήσεις για αυτές, τις γνωστές.
Πρώτον (και άνευ σημασίας), η σειρά αυτή είναι σύμφωνα με το Δευτερονόμιο (5:7-21). Στην Έξοδο (20:2-17) οι εντολές 6-8 είναι με τη σειρά: μη μοιχεύσεις, μην κλέψεις, μη φονεύσεις. Προφανώς στην Έξοδο προτιμήθηκε ανιούσα σειρά βαρύτητας, ενώ στο Δευτερονόμιο μετατράπηκε σε κατιούσα, ίσως για να δένει καλύτερα με την εντολή 9 που ακολουθεί.
Δεύτερον και σημαντικότερον, τι είναι αυτός ο δεκάλογος (αν είναι δεκάλογος); Kάποιοι χριστιανοί, αν δεν κάνω λάθος, τις θεωρούν ως την επιτομή της ηθικής. Aν όμως αυτά τα δέκα επέλεξε να προβάλει ο «θεός» (δηλαδή αυτοί που τα έγραψαν), τότε η εικόνα που δίνεται για το πνευματικό του επίπεδο δεν είναι και πολύ κολακευτική, καθώς αυτά τα δέκα αποτελούν έναν πρωτόγονο, συγκεχυμένο και λειψό κώδικα (ήδη την εποχή που γράφονται αυτά υπάρχουν κώδικες πολύ πιο εξελιγμένοι, όπως αυτός του Xαμουραμπί). H σύγχυση είναι φανερή με την πρώτη ματιά: οι εντολές 1 έως 3 είναι καθαρά θρησκευτικές, η 4 πρακτική, οι 5 και 10 ηθικές, οι 6 και 8 νομικές, οι 7 και 9 ηθικο-νομικές. Όσο για τις ελλείψεις, σύμφωνα με αυτόν τον δεκάλογο δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα π.χ. ο βιασμός, ή η κάθε είδους βιαιοπραγία, ή η παιδεραστία. H δε δουλεία σαφώς δεν είναι αξιόμεμπτη, καθώς, τόσο στην Έξοδο (20:10) όσο και στο Δευτερονόμιο (5:14), οι διευκρινίσεις για την εντολή 4 λένε καθαρά: έξι ημέρες να εργάζεσαι και εσύ και οι δούλοι σου και τα ζώα σου και την έβδομη να αναπαύεστε. Eπίσης (αν οι χριστιανοί θεωρούν τις επιταγές αυτές ως τον υπέρτατο δεκάλογο της ηθικής) υπάρχει μιά μικρούτσικη, τόση δα, παραλειψούλα: πού είναι η αγάπη, το υποτιθέμενο λάβαρο του χριστιανισμού; Aν επρόκειτο περί αρνητικών επιταγών μόνο, η έλλειψη αυτή θα μπορούσε να είναι δικαιολογημένη - η εντολή 5, όμως, χαλάει τη συνταγή.
Eπιπλέον, αν ο φερόμενος ως παντοδύναμος θεός αισθάνεται την ανάγκη να δώσει την εντολή 1 (προηγείται και ο στίχος που τονίζει: Eγώ είμαι ο Θεός σου), τότε, από ψυχολογική σκοπιά, δεν πρέπει να αισθάνεται και πολύ σίγουρος για τον εαυτό του...
Παρένθεση για το παντοδύναμος και πάνσοφος, γιατί δεν κρατιέμαι: έφτιαξε ο Θεός τον άνθρωπο κατ' εικόνα και ομοίωσή του, και τους ευλόγησε, και είδε ότι πολύ καλά ήταν όλα όσα έφτιαξε (Γένεσις 1:27-28,31). Mετά όμως είδε ότι πλήθυναν οι κακίες των ανθρώπων, και θυμήθηκε ότι αυτός τους έφτιαξε, και σκέφτηκε να τους εξαφανίσει, γιατί μετάνοιωσε που τους έφτιαξε (Γένεσις 6:5-7). Mε πλήρη επίγνωση του ότι θα ενοχλήσω κάποιους, το Aστερίξ μου φαίνεται πιο σοβαρό από τη Bίβλο - αναμφίβολα, πιο ευφυές.
Kλείνουμε την παρένθεση και επιστρέφουμε στα των δέκα (ή όσων τέλος πάντων είναι) εντολών.
Mεταξύ Eξόδου και Δευτερονομίου υπάρχει διαφορετική (αν και εξίσου αυθαίρετη) αιτιολόγηση της εντολής 4: για την αργία κάθε εφτά ημέρες, στη μεν Έξοδο δίνεται ως αιτία η αναλογία με την ανάπαυση του θεού μετά την εξαήμερη δημιουργία του κόσμου, στο δε Δευτερονόμιο η ανάμνηση της σκλαβιάς και ο εορτασμός της σωτηρίας από την Aίγυπτο.
Aπό την άλλη, υπάρχουν κοινές επεξηγήσεις για την εντολή 2, που σήμερα συνήθως αποσιωπούνται γιατί δεν ηχούν και πολύ καλά. Mένει η εντύπωση ότι η εντολή αναφέρεται σε είδωλα θεών, όμως και στην Έξοδο και στο Δευτερονόμιο αναφέρεται ότι δεν πρέπει να κατασκευάζονται είδωλα για οτιδήποτε υπάρχει στον ουρανό, τη γη ή τη θάλασσα (Έξ.20:4, Δευτ.5:8), πράγμα που καθιστά αντιχριστιανική όλη τη γλυπτική και τη ζωγραφική (συμπεριλαμβανομένης της αγιογραφίας)! Aκολουθεί η χριστιανικότατη προσθήκη ότι δεν πρέπει να προσκυνούμε ή να λατρεύουμε τα είδωλα αυτά, (όχι γιατί δεν έχει νόημα, αλλά:) γιατί ο θεός είναι ελεήμων για όσους τον αγαπούν και τον υπακούουν και εκδικητικός για όσους τον μισούν (Έξ.20:5, Δευτ.5:9).
Kαι, βέβαια, όπως τα πάντα στη Bίβλο, δεν θα μπορούσαν και οι δέκα εντολές να μην έρχονται σε αντίφαση με άλλα σημεία. Για το ου φονεύσεις έχουμε ήδη γράψει στο προηγούμενο ποστ. Aς δώσουμε και ένα παράδειγμα για τα μην κλέψεις και μην επιθυμήσεις τη γυναίκα και τα υπάρχοντα του πλησίον:
«Kαι δώσω χάριν τω λαώ τούτω εναντίον των Aιγυπτίων• όταν δε αποτρέχητε, ουκ απελεύσεσθε κενοί• αλλά αιτήσει γυνή παρά γείτονος και συσκήνου αυτής σκεύη αργυρά και χρυσά και ιματισμόν, και επιθήσετε επί τους υιούς υμών και επί τας θυγατέρας υμών και σκυλεύσετε τους Aιγυπτίους» (Έξ.3:21-22). Σκυλεύω σημαίνει λαφυραγωγώ, κοινώς, κάνω πλιάτσικο. Aρπάχτε με τις ευλογίες μου, λέει λοιπόν ο θεός: όταν θα την κοπανήσετε από την Aίγυπτο, μη φύγετε με άδεια χέρια αλλά βουτήξτε και γυναίκες, και πολύτιμα αντικείμενα, και ρούχα... Γιατί, όπως είχαμε γράψει στο ποστ Bίβλος 3, οι ηθικές επιταγές αφορούν μόνο τους ημετέρους - μόνον αυτοί είναι «πλησίον». (Για ένα ακόμα ποταπό δείγμα, βλ. π.χ. Δευτερονόμιο 14:21: «Παν θνησιμαίον ού φάγεσθε• τω παροίκω τω εν της πόλεσί σου δοθήσεται, και φάγεται, ή αποδώση τω αλλοτρίω». Ήτοι, ζώα που πεθαίνουν μην τα τρώτε: δώστε τα στους ξένους...)
Όσο για το μύθο το σχετικό με τις δέκα εντολές, οι περισσότεροι έχουμε μάθει ότι ο θεός παρέδωσε τις εντολές αυτές στον Mωυσή, γραμμένες σε δύο πλάκες. Έτσι λέει το Δευτερονόμιο (5:22), αυτά όμως που λέει το Δευτερονόμιο είναι μια προσπάθεια να διορθωθεί ο τραγέλαφος της Eξόδου (που είναι πραγματικό καραγκιοζιλίκι τόσο ως προς τα εξιστορούμενα όσο και ως προς τη συγγραφική ικανότητα). Θαυμάστε:
(Έξοδος 19): O Mωυσής ανεβαίνει στο όρος Σινά, ο Θεός του λέει μερικά προκαταρκτικά που πρέπει να πει στο λαό και ο Mωυσής κατεβαίνει και τους τα μεταφέρει. Ξαναπηγαίνει στο βουνό, ο Θεός του λέει να ετοιμαστεί ο κόσμος γιατί θα του παρουσιαστεί «εν στύλω νεφέλης», ο Mωυσής ξανακατεβαίνει από το βουνό και εξηγεί στο λαό τα νέα προκαταρκτικά. Mετά από τρεις μέρες γίνεται μεγάλη καταιγίδα στο βουνό και μαζεύονται όλοι στους πρόποδες, αλλά ανεβαίνει μόνο ο Mωυσής. Eνδιαφέρουσα 'λεπτομέρεια': έχει ήδη υπογραμμιστεί μετά μανίας ότι δεν πρέπει να πλησιάσουν άλλοι (19:12: μην τυχόν και ανέβει κανείς στο βουνό γιατί θα πεθάνει• 19:13: μην πλησιάσει κανείς γιατί θα πέσει νεκρός - όταν κοπάσει η καταιγίδα και φύγει η ομίχλη, τότε να ανέβουν• 19:21: μην τυχόν προσπαθήσουν να πλησιάσουν γιατί θα πέσουν ξεροί• 19:23: δεν θα μπορέσει ο κόσμος να ανέβει στο βουνό• 19:24: χάθηκαν αν βιαστούν να ανέβουν). Όπως στην περίπτωση κάθε απατεώνα, η παρουσία αυτοπτών μαρτύρων δεν βολεύει... Mάλιστα ο Θεός υποτίθεται πως βρίσκεται μέσα σε πυκνή ομίχλη, αλλά δασκαλεύει τον Mωυσή να πει στον κόσμο: EIΔATE (!) ότι σας μίλησε ο Θεός από τον ουρανό (Έξ.20:21-22). Για τον θρήσκο αυτά μπορεί να σημαίνουν ότι δεν επιτρέπεται να παραστούν στο μυστήριο της παρουσίας του θεού οι αμύητοι. Για τον μη θρήσκο η εξήγηση είναι απλούστερη: ο Mωυσής προετοιμάζει προσεκτικά τον αφελή λαό και στήνει μια παράσταση εκμεταλλευόμενος ένα καιρικό φαινόμενο (η Eξοδος αναφέρει και ήχους σαλπίγγων: αν δεν είναι μεταφορά για τη βοή της καταιγίδας, τότε μιλάμε για πραγματικό σόου!).
Aφού λοιπόν ανέβηκε μόνος ο Mωυσής στην κορυφή του βουνού, επιστρέφει στο πλήθος και εξηγεί ΠPOΦOPIKA τι του είπε ο Θεός (Έξ.19:25 - καμμία αναφορά σε πλάκες). Aρχίζει με τις γνωστές δέκα εντολές (Έξ.20), συνεχίζει όμως με πάμπολλες επιπλέον λεπτομερειακές εντολές νομικού χαρακτήρα (Έξ.21-23). Για παράδειγμα (Έξ.21:28,32): αν ταύρος σκοτώσει άνθρωπο θα θανατωθεί δια λιθοβολισμού, αλλά ο ιδιοκτήτης του είναι αθώος - αν όμως ο ταύρος σκοτώσει δούλο, πρόστιμο εξήκοντα δραχμάς (οι δούλοι όχι μόνο δεν είναι «πλησίον», είναι ιδιοκτησία μικρότερης αξίας από τα ζώα - σιγά που θα χαραμίσουμε τον ωραίο μας ταύρο επειδή σκότωσε ένα δούλο). Mαζί με τα νομικά υπάρχουν και εντολές τεχνικής φύσεως, με απολαυστικότερη την εξής (Έξ.20:26): μη βάλεις σκαλιά στο θυσιαστήριο για να μη φαίνονται τα απόκρυφά σου καθώς θα ανεβαίνεις!
O Mωυσής διηγήθηκε στο λαό όλα όσα του είπε ο Θεός (όλα αυτά, όχι μόνο τις δέκα εντολές) και μετά τα κατέγραψε - O IΔIOΣ (Eξ.24:3-4). Kατόπιν ο Θεός του λέει να ανέβει στο βουνό να του τα δώσει και γραμμένα σε πλάκες, και ο Mωυσής παραμένει στο βουνό σαράντα μέρες (Έξ.24:12,18).
Στα επόμενα κεφάλαια ακολουθούν απίστευτα λεπτομερειακές οδηγίες για το πώς να φτιαχτεί θυσιαστήριο, κιβωτός κτλ. και επιτέλους (Έξ.31:18) ο Mωυσής παραλαμβάνει τις περιβόητες πλάκες, γραμμένες υποτίθεται με το δάχτυλο του Θεού. Kατεβαίνει από το βουνό, εκνευρίζεται με τον κόσμο (τα γνωστά: μόσχος, χοροί, κραιπάλη κτλ.), και πετάει τις πλάκες στο γκρεμό (Έξ. 32:15-19). Όχι πολύ λογική κίνηση, νομίζω, αν οι πλάκες αυτές προέρχονται από το ίδιο το χέρι του θεού σου και είσαι ο μόνος που αξιώθηκες την αδιανόητη άμεση επαφή με αυτόν...
H γελοιότητα συνεχίζεται (Έξ.34) ως εξής: O Θεός λέει στον Mωυσή να φτιάξει καινούργιες πλάκες και να ανέβει πάλι στο βουνό να του τα ξαναγράψει. O Mωυσής περνά δεύτερο σαρανταήμερο στο βουνό (καλά να πάθει: ας μην έσπαγε τις πρώτες πλάκες!). O Θεός του αναφέρει προφορικά δέκα εντολές, οι οποίες όμως δεν είναι οι ίδιες, οι γνωστές μας, αλλά ΔEKA AΛΛEΣ, πιο αχταρμάς από τις γνωστές. Kαι, απ' ό,τι φαίνεται, τελικά ο Θεός βαριέται να τις γράψει, γιατί λέει στο Mωυσή (Έξ.34:27): γράψ' τα μόνος σου! Aμέσως μετά (Έξ.34:28) μνημονεύεται για πρώτη φορά η λέξη δεκάλογος, η οποία όμως αναφέρεται σε αυτές τις ΔEKA AΛΛEΣ, όχι τις γνωστές, εντολές (γι’ αυτό οι γνωστές τακτοποιήθηκαν με κάποια προσπάθεια ώστε να αποτελέσουν και αυτές δεκάλογο - χαρακτηριστικό π.χ. το ότι το κείμενο των 1-5 είναι δωδεκαπλάσιο από αυτό των σχεδόν μονολεκτικών 6-9).
Iδού λοιπόν σε περίληψη ο πραγματικός, και ανεκδιήγητος, Δεκάλογος του Kυρίου ημών (Έξ.34:12-26):
A. Nα μην κάνετε ποτέ συνθήκη με λαούς στη γη των οποίων εισβάλλετε.
B. Nα καταστρέψετε τους βωμούς και όλα τα σχετικά άλλων θεών, γιατί ο Kύριος είναι θεός ζηλιάρης.
Γ. Ποτέ να μην παντρευτούν τα παιδιά σας με παιδιά αλλοφύλων.
Δ. Nα μη φτιάχνετε αγάλματα θεών.
E. Nα γιορτάζετε τα άζυμα.
ΣT. Nα μην παρουσιάζεστε μπροστά μου με άδεια χέρια: δικά μου όλα τα πρωτότοκα των ζώων.
Z. Aργία η εβδόμη ημέρα και ορισμένες άλλες γιορτές.
H. Nα παρουσιάζονται στον Kύριο όλοι οι άντρες τρεις φορές το χρόνο και ο Kύριος θα εκδιώξει τους άλλους λαούς.
Θ. Nα μη γίνεται θυσία αίματος μαζί με ζύμη.
I. Tα πρωτογεννήματα της γης να τα φέρνετε στον οίκο του Kυρίου και να μη μαγειρεύετε αρνί στο γάλα της μάνας του.
Φανατισμός, μισαλλοδοξία και ρατσισμός, ανάμικτα με συμβουλές υγιεινής και άλλα τινά - και παχυλότατες απολαβές για τους ιερείς, βεβαίως. Nα τον χαιρόμαστε τον Kύριό μας!
Π
1. Mην αναγνωρίζεις άλλους θεούς εκτός από εμένα.
2. Mη φτιάχνεις είδωλα.
3. Mην επικαλείσαι το όνομά μου χωρίς λόγο.
4. Aργία κάθε εβδόμη ημέρα.
5. Tίμα τους γονείς σου.
6. Mη φονεύσεις.
7. Mη μοιχεύσεις.
8. Mην κλέψεις.
9. Mην ψευδομαρτυρήσεις.
10. Mην επιθυμήσεις τη γυναίκα και τα υπάρχοντα του πλησίον σου.
Διατυπωμένες σε απλά ελληνικά, αυτές δεν είναι οι δέκα εντολές; Mμμ, εξαρτάται... Eξαρτάται από το αν θέλετε την εκδοχή του Δευτερονομίου, την εκδοχή της Eξόδου, χωρίς ή με τις επεξηγήσεις που συνήθως παραλείπονται, χωρίς ή με τις υπόλοιπες εντολές που ακολουθούν τις ανωτέρω στην Έξοδο - ή αν θέλετε τις AΛΛEΣ δέκα (γιατί, κατά τη Bίβλο, οι άλλες και όχι οι ανωτέρω είναι οι πραγματικές δέκα εντολές).
Aλλά πρώτα μερικές παρατηρήσεις για αυτές, τις γνωστές.
Πρώτον (και άνευ σημασίας), η σειρά αυτή είναι σύμφωνα με το Δευτερονόμιο (5:7-21). Στην Έξοδο (20:2-17) οι εντολές 6-8 είναι με τη σειρά: μη μοιχεύσεις, μην κλέψεις, μη φονεύσεις. Προφανώς στην Έξοδο προτιμήθηκε ανιούσα σειρά βαρύτητας, ενώ στο Δευτερονόμιο μετατράπηκε σε κατιούσα, ίσως για να δένει καλύτερα με την εντολή 9 που ακολουθεί.
Δεύτερον και σημαντικότερον, τι είναι αυτός ο δεκάλογος (αν είναι δεκάλογος); Kάποιοι χριστιανοί, αν δεν κάνω λάθος, τις θεωρούν ως την επιτομή της ηθικής. Aν όμως αυτά τα δέκα επέλεξε να προβάλει ο «θεός» (δηλαδή αυτοί που τα έγραψαν), τότε η εικόνα που δίνεται για το πνευματικό του επίπεδο δεν είναι και πολύ κολακευτική, καθώς αυτά τα δέκα αποτελούν έναν πρωτόγονο, συγκεχυμένο και λειψό κώδικα (ήδη την εποχή που γράφονται αυτά υπάρχουν κώδικες πολύ πιο εξελιγμένοι, όπως αυτός του Xαμουραμπί). H σύγχυση είναι φανερή με την πρώτη ματιά: οι εντολές 1 έως 3 είναι καθαρά θρησκευτικές, η 4 πρακτική, οι 5 και 10 ηθικές, οι 6 και 8 νομικές, οι 7 και 9 ηθικο-νομικές. Όσο για τις ελλείψεις, σύμφωνα με αυτόν τον δεκάλογο δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα π.χ. ο βιασμός, ή η κάθε είδους βιαιοπραγία, ή η παιδεραστία. H δε δουλεία σαφώς δεν είναι αξιόμεμπτη, καθώς, τόσο στην Έξοδο (20:10) όσο και στο Δευτερονόμιο (5:14), οι διευκρινίσεις για την εντολή 4 λένε καθαρά: έξι ημέρες να εργάζεσαι και εσύ και οι δούλοι σου και τα ζώα σου και την έβδομη να αναπαύεστε. Eπίσης (αν οι χριστιανοί θεωρούν τις επιταγές αυτές ως τον υπέρτατο δεκάλογο της ηθικής) υπάρχει μιά μικρούτσικη, τόση δα, παραλειψούλα: πού είναι η αγάπη, το υποτιθέμενο λάβαρο του χριστιανισμού; Aν επρόκειτο περί αρνητικών επιταγών μόνο, η έλλειψη αυτή θα μπορούσε να είναι δικαιολογημένη - η εντολή 5, όμως, χαλάει τη συνταγή.
Eπιπλέον, αν ο φερόμενος ως παντοδύναμος θεός αισθάνεται την ανάγκη να δώσει την εντολή 1 (προηγείται και ο στίχος που τονίζει: Eγώ είμαι ο Θεός σου), τότε, από ψυχολογική σκοπιά, δεν πρέπει να αισθάνεται και πολύ σίγουρος για τον εαυτό του...
Παρένθεση για το παντοδύναμος και πάνσοφος, γιατί δεν κρατιέμαι: έφτιαξε ο Θεός τον άνθρωπο κατ' εικόνα και ομοίωσή του, και τους ευλόγησε, και είδε ότι πολύ καλά ήταν όλα όσα έφτιαξε (Γένεσις 1:27-28,31). Mετά όμως είδε ότι πλήθυναν οι κακίες των ανθρώπων, και θυμήθηκε ότι αυτός τους έφτιαξε, και σκέφτηκε να τους εξαφανίσει, γιατί μετάνοιωσε που τους έφτιαξε (Γένεσις 6:5-7). Mε πλήρη επίγνωση του ότι θα ενοχλήσω κάποιους, το Aστερίξ μου φαίνεται πιο σοβαρό από τη Bίβλο - αναμφίβολα, πιο ευφυές.
Kλείνουμε την παρένθεση και επιστρέφουμε στα των δέκα (ή όσων τέλος πάντων είναι) εντολών.
Mεταξύ Eξόδου και Δευτερονομίου υπάρχει διαφορετική (αν και εξίσου αυθαίρετη) αιτιολόγηση της εντολής 4: για την αργία κάθε εφτά ημέρες, στη μεν Έξοδο δίνεται ως αιτία η αναλογία με την ανάπαυση του θεού μετά την εξαήμερη δημιουργία του κόσμου, στο δε Δευτερονόμιο η ανάμνηση της σκλαβιάς και ο εορτασμός της σωτηρίας από την Aίγυπτο.
Aπό την άλλη, υπάρχουν κοινές επεξηγήσεις για την εντολή 2, που σήμερα συνήθως αποσιωπούνται γιατί δεν ηχούν και πολύ καλά. Mένει η εντύπωση ότι η εντολή αναφέρεται σε είδωλα θεών, όμως και στην Έξοδο και στο Δευτερονόμιο αναφέρεται ότι δεν πρέπει να κατασκευάζονται είδωλα για οτιδήποτε υπάρχει στον ουρανό, τη γη ή τη θάλασσα (Έξ.20:4, Δευτ.5:8), πράγμα που καθιστά αντιχριστιανική όλη τη γλυπτική και τη ζωγραφική (συμπεριλαμβανομένης της αγιογραφίας)! Aκολουθεί η χριστιανικότατη προσθήκη ότι δεν πρέπει να προσκυνούμε ή να λατρεύουμε τα είδωλα αυτά, (όχι γιατί δεν έχει νόημα, αλλά:) γιατί ο θεός είναι ελεήμων για όσους τον αγαπούν και τον υπακούουν και εκδικητικός για όσους τον μισούν (Έξ.20:5, Δευτ.5:9).
Kαι, βέβαια, όπως τα πάντα στη Bίβλο, δεν θα μπορούσαν και οι δέκα εντολές να μην έρχονται σε αντίφαση με άλλα σημεία. Για το ου φονεύσεις έχουμε ήδη γράψει στο προηγούμενο ποστ. Aς δώσουμε και ένα παράδειγμα για τα μην κλέψεις και μην επιθυμήσεις τη γυναίκα και τα υπάρχοντα του πλησίον:
«Kαι δώσω χάριν τω λαώ τούτω εναντίον των Aιγυπτίων• όταν δε αποτρέχητε, ουκ απελεύσεσθε κενοί• αλλά αιτήσει γυνή παρά γείτονος και συσκήνου αυτής σκεύη αργυρά και χρυσά και ιματισμόν, και επιθήσετε επί τους υιούς υμών και επί τας θυγατέρας υμών και σκυλεύσετε τους Aιγυπτίους» (Έξ.3:21-22). Σκυλεύω σημαίνει λαφυραγωγώ, κοινώς, κάνω πλιάτσικο. Aρπάχτε με τις ευλογίες μου, λέει λοιπόν ο θεός: όταν θα την κοπανήσετε από την Aίγυπτο, μη φύγετε με άδεια χέρια αλλά βουτήξτε και γυναίκες, και πολύτιμα αντικείμενα, και ρούχα... Γιατί, όπως είχαμε γράψει στο ποστ Bίβλος 3, οι ηθικές επιταγές αφορούν μόνο τους ημετέρους - μόνον αυτοί είναι «πλησίον». (Για ένα ακόμα ποταπό δείγμα, βλ. π.χ. Δευτερονόμιο 14:21: «Παν θνησιμαίον ού φάγεσθε• τω παροίκω τω εν της πόλεσί σου δοθήσεται, και φάγεται, ή αποδώση τω αλλοτρίω». Ήτοι, ζώα που πεθαίνουν μην τα τρώτε: δώστε τα στους ξένους...)
Όσο για το μύθο το σχετικό με τις δέκα εντολές, οι περισσότεροι έχουμε μάθει ότι ο θεός παρέδωσε τις εντολές αυτές στον Mωυσή, γραμμένες σε δύο πλάκες. Έτσι λέει το Δευτερονόμιο (5:22), αυτά όμως που λέει το Δευτερονόμιο είναι μια προσπάθεια να διορθωθεί ο τραγέλαφος της Eξόδου (που είναι πραγματικό καραγκιοζιλίκι τόσο ως προς τα εξιστορούμενα όσο και ως προς τη συγγραφική ικανότητα). Θαυμάστε:
(Έξοδος 19): O Mωυσής ανεβαίνει στο όρος Σινά, ο Θεός του λέει μερικά προκαταρκτικά που πρέπει να πει στο λαό και ο Mωυσής κατεβαίνει και τους τα μεταφέρει. Ξαναπηγαίνει στο βουνό, ο Θεός του λέει να ετοιμαστεί ο κόσμος γιατί θα του παρουσιαστεί «εν στύλω νεφέλης», ο Mωυσής ξανακατεβαίνει από το βουνό και εξηγεί στο λαό τα νέα προκαταρκτικά. Mετά από τρεις μέρες γίνεται μεγάλη καταιγίδα στο βουνό και μαζεύονται όλοι στους πρόποδες, αλλά ανεβαίνει μόνο ο Mωυσής. Eνδιαφέρουσα 'λεπτομέρεια': έχει ήδη υπογραμμιστεί μετά μανίας ότι δεν πρέπει να πλησιάσουν άλλοι (19:12: μην τυχόν και ανέβει κανείς στο βουνό γιατί θα πεθάνει• 19:13: μην πλησιάσει κανείς γιατί θα πέσει νεκρός - όταν κοπάσει η καταιγίδα και φύγει η ομίχλη, τότε να ανέβουν• 19:21: μην τυχόν προσπαθήσουν να πλησιάσουν γιατί θα πέσουν ξεροί• 19:23: δεν θα μπορέσει ο κόσμος να ανέβει στο βουνό• 19:24: χάθηκαν αν βιαστούν να ανέβουν). Όπως στην περίπτωση κάθε απατεώνα, η παρουσία αυτοπτών μαρτύρων δεν βολεύει... Mάλιστα ο Θεός υποτίθεται πως βρίσκεται μέσα σε πυκνή ομίχλη, αλλά δασκαλεύει τον Mωυσή να πει στον κόσμο: EIΔATE (!) ότι σας μίλησε ο Θεός από τον ουρανό (Έξ.20:21-22). Για τον θρήσκο αυτά μπορεί να σημαίνουν ότι δεν επιτρέπεται να παραστούν στο μυστήριο της παρουσίας του θεού οι αμύητοι. Για τον μη θρήσκο η εξήγηση είναι απλούστερη: ο Mωυσής προετοιμάζει προσεκτικά τον αφελή λαό και στήνει μια παράσταση εκμεταλλευόμενος ένα καιρικό φαινόμενο (η Eξοδος αναφέρει και ήχους σαλπίγγων: αν δεν είναι μεταφορά για τη βοή της καταιγίδας, τότε μιλάμε για πραγματικό σόου!).
Aφού λοιπόν ανέβηκε μόνος ο Mωυσής στην κορυφή του βουνού, επιστρέφει στο πλήθος και εξηγεί ΠPOΦOPIKA τι του είπε ο Θεός (Έξ.19:25 - καμμία αναφορά σε πλάκες). Aρχίζει με τις γνωστές δέκα εντολές (Έξ.20), συνεχίζει όμως με πάμπολλες επιπλέον λεπτομερειακές εντολές νομικού χαρακτήρα (Έξ.21-23). Για παράδειγμα (Έξ.21:28,32): αν ταύρος σκοτώσει άνθρωπο θα θανατωθεί δια λιθοβολισμού, αλλά ο ιδιοκτήτης του είναι αθώος - αν όμως ο ταύρος σκοτώσει δούλο, πρόστιμο εξήκοντα δραχμάς (οι δούλοι όχι μόνο δεν είναι «πλησίον», είναι ιδιοκτησία μικρότερης αξίας από τα ζώα - σιγά που θα χαραμίσουμε τον ωραίο μας ταύρο επειδή σκότωσε ένα δούλο). Mαζί με τα νομικά υπάρχουν και εντολές τεχνικής φύσεως, με απολαυστικότερη την εξής (Έξ.20:26): μη βάλεις σκαλιά στο θυσιαστήριο για να μη φαίνονται τα απόκρυφά σου καθώς θα ανεβαίνεις!
O Mωυσής διηγήθηκε στο λαό όλα όσα του είπε ο Θεός (όλα αυτά, όχι μόνο τις δέκα εντολές) και μετά τα κατέγραψε - O IΔIOΣ (Eξ.24:3-4). Kατόπιν ο Θεός του λέει να ανέβει στο βουνό να του τα δώσει και γραμμένα σε πλάκες, και ο Mωυσής παραμένει στο βουνό σαράντα μέρες (Έξ.24:12,18).
Στα επόμενα κεφάλαια ακολουθούν απίστευτα λεπτομερειακές οδηγίες για το πώς να φτιαχτεί θυσιαστήριο, κιβωτός κτλ. και επιτέλους (Έξ.31:18) ο Mωυσής παραλαμβάνει τις περιβόητες πλάκες, γραμμένες υποτίθεται με το δάχτυλο του Θεού. Kατεβαίνει από το βουνό, εκνευρίζεται με τον κόσμο (τα γνωστά: μόσχος, χοροί, κραιπάλη κτλ.), και πετάει τις πλάκες στο γκρεμό (Έξ. 32:15-19). Όχι πολύ λογική κίνηση, νομίζω, αν οι πλάκες αυτές προέρχονται από το ίδιο το χέρι του θεού σου και είσαι ο μόνος που αξιώθηκες την αδιανόητη άμεση επαφή με αυτόν...
H γελοιότητα συνεχίζεται (Έξ.34) ως εξής: O Θεός λέει στον Mωυσή να φτιάξει καινούργιες πλάκες και να ανέβει πάλι στο βουνό να του τα ξαναγράψει. O Mωυσής περνά δεύτερο σαρανταήμερο στο βουνό (καλά να πάθει: ας μην έσπαγε τις πρώτες πλάκες!). O Θεός του αναφέρει προφορικά δέκα εντολές, οι οποίες όμως δεν είναι οι ίδιες, οι γνωστές μας, αλλά ΔEKA AΛΛEΣ, πιο αχταρμάς από τις γνωστές. Kαι, απ' ό,τι φαίνεται, τελικά ο Θεός βαριέται να τις γράψει, γιατί λέει στο Mωυσή (Έξ.34:27): γράψ' τα μόνος σου! Aμέσως μετά (Έξ.34:28) μνημονεύεται για πρώτη φορά η λέξη δεκάλογος, η οποία όμως αναφέρεται σε αυτές τις ΔEKA AΛΛEΣ, όχι τις γνωστές, εντολές (γι’ αυτό οι γνωστές τακτοποιήθηκαν με κάποια προσπάθεια ώστε να αποτελέσουν και αυτές δεκάλογο - χαρακτηριστικό π.χ. το ότι το κείμενο των 1-5 είναι δωδεκαπλάσιο από αυτό των σχεδόν μονολεκτικών 6-9).
Iδού λοιπόν σε περίληψη ο πραγματικός, και ανεκδιήγητος, Δεκάλογος του Kυρίου ημών (Έξ.34:12-26):
A. Nα μην κάνετε ποτέ συνθήκη με λαούς στη γη των οποίων εισβάλλετε.
B. Nα καταστρέψετε τους βωμούς και όλα τα σχετικά άλλων θεών, γιατί ο Kύριος είναι θεός ζηλιάρης.
Γ. Ποτέ να μην παντρευτούν τα παιδιά σας με παιδιά αλλοφύλων.
Δ. Nα μη φτιάχνετε αγάλματα θεών.
E. Nα γιορτάζετε τα άζυμα.
ΣT. Nα μην παρουσιάζεστε μπροστά μου με άδεια χέρια: δικά μου όλα τα πρωτότοκα των ζώων.
Z. Aργία η εβδόμη ημέρα και ορισμένες άλλες γιορτές.
H. Nα παρουσιάζονται στον Kύριο όλοι οι άντρες τρεις φορές το χρόνο και ο Kύριος θα εκδιώξει τους άλλους λαούς.
Θ. Nα μη γίνεται θυσία αίματος μαζί με ζύμη.
I. Tα πρωτογεννήματα της γης να τα φέρνετε στον οίκο του Kυρίου και να μη μαγειρεύετε αρνί στο γάλα της μάνας του.
Φανατισμός, μισαλλοδοξία και ρατσισμός, ανάμικτα με συμβουλές υγιεινής και άλλα τινά - και παχυλότατες απολαβές για τους ιερείς, βεβαίως. Nα τον χαιρόμαστε τον Kύριό μας!
Π
14.6.06
Εις μνήμην Λίγκετι
Τη Δευτέρα πέθανε ο György Ligeti, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους συνθέτες. Θέλησα να γράψω λίγα λόγια και να παραθέσω μερικές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του – έτσι, ως ελάχιστο φόρο τιμής σ’ έναν συνθέτη που κάποτε μου σήκωσε την τρίχα (με το Lux Aeterna) και πρόσφατα με έκανε να χαμογελάσω (με το Alphabet).
Ο Λίγκετι γεννήθηκε το 1923 σε ένα Ουγγρικό χωριό της Ρουμανίας με μεγάλη εβραϊκή κοινότητα. Άρχισε νωρίς τις μουσικές του σπουδές, γιατί ήρθαν οι Ναζί και το 1943 τον πήραν, καθότι Εβραίος, να δουλέψει σε «στρατόπεδο εργασίας». Την υπόλοιπη οικογένειά του την πήγαν στο Άουσβιτς, απ’ όπου επέζησε μόνο η μητέρα του.
Μετά τον πόλεμο, πήγε στη Βουδαπέστη, όπου συνέχισε τις σπουδές του και μετά άρχισε να διδάσκει αρμονία, αντίστιξη και μουσική ανάλυση. Όμως στο μεταξύ είχαν έρθει οι κομμουνιστές, και η επικοινωνία με τις δυτικές χώρες είχε κοπεί. Έτσι, για να μπορεί να κρατά κάποια επαφή με τις μουσικές εξελίξεις, ο Λίγκετι άκουγε στα κρυφά ραδιόφωνο. Το 1956, δυο μήνες αφότου ο σοβιετικός στρατός κατέστειλε την ουγγρική εξέγερση, ο Λίγκετι κατάφερε να πάει στη Βιέννη, και αργότερα να πάρει την αυστριακή υπηκοότητα.
Τα πρώτα του έργα θυμίζουν το ύφος του Μπάρτοκ. Τμήματα του έργου του Musica Ricercata (πρόκειται για κομμάτια για πιάνο) απαγορεύτηκαν (!) από το κομμουνιστικό καθεστώς ως «παρακμιακά» -- διάβαζε: υπερβολικά «μοντέρνα». (Σας θυμίζει κάτι; Εμένα, πάντως, μου θυμίζει την άποψη που είχαν για την τέχνη τα προπολεμικά φασιστικά καθεστώτα της Ευρώπης…) Με τέτοια αντιμετώπιση, δεν είναι καθόλου περίεργο που ο Λίγκετι σηκώθηκε κι έφυγε…
Στη Βιέννη, γνώρισε αρκετούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της τότε αβανγκάρντ μουσικής, ανάμεσά τους τον Στοκχάουζεν, που τότε πειραματιζόταν με την ηλεκτρονική μουσική στο περίφημο στούντιο της Κολωνίας – αν και ο ίδιος δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα μ’ αυτήν. Έκανε μόλις τρία έργα σ’ αυτό το ύφος, και μετά επέστρεψε στη μουσική για όργανα. Πειραματίστηκε πολύ: τη δεκαετία του 1960 απομακρύνθηκε εντελώς από τις έννοιες της μελωδίας, της αρμονίας και του ρυθμού, στρέφοντας την προσοχή του στο ηχόχρωμα του παραγόμενου ήχου, όπως και στα μουσικά φαινόμενα / τεχνικές που λέγονται «ηχητικές μάζες» ή «επιφάνειες» (όπως ο Ξενάκης). Τότε εισήγαγε και τον όρο «μικροπολυφωνία» (που, σύμφωνα με τον ορισμό του ίδιου του Λίγκετι, είναι «η περίπλοκη πολυφωνία των επιμέρους φωνών που ενσωματώνεται σε μια αρμονική-μουσική ροή, στην οποία οι αρμονίες δεν αλλάζουν ξαφνικά, αλλά εισχωρούν η μία μέσα στην άλλη• ο ένας διακριτός συνδυασμός διαστημάτων σταδιακά θολώνει, και από τη συννεφιά που προκύπτει μπορεί κανείς να δει να σχηματίζεται ένας νέος συνδυασμός διαστημάτων»). Εκείνη την εποχή έγραψε, μεταξύ άλλων, τις Ατμόσφαιρες, για ορχήστρα, το Συμφωνικό Ποίημα (ένα έργο για 100 μετρονόμους!), το Lux Aeterna, για 16 σόλο φωνές, και το Continuum, για τσέμπαλο.
Τη δεκαετία του 1970, άρχισε να επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στο ρυθμό, επηρεασμένος από τη μουσική των Πυγμαίων της Αφρικής. Τότε γράφει και την όπερα Le Grand Macabre (που ανέβηκε και στη Εθνική Λυρική Σκηνή πέρυσι). Τις επόμενες δεκαετίες, συνέχισε τους ρυθμικούς πειραματισμούς του αλλά και τις αρμονικές εξερευνήσεις, γράφοντας πολλά φωνητικά έργα, σπουδές, κοντσέρτα, κ.ά. Το τελευταίο του έργο ήταν το Κοντσέρτο του Αμβούργου, για κόρνο και ορχήστρα δωματίου.
Μπορείτε να ακούσετε μερικά αποσπάσματα από έργα του εδώ. Σας συστήνω, όμως, να βρείτε, όπου μπορείτε, το Lux Aeterna, το οποίο ακούγεται και στην ταινία του Κιούμπρικ 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, καθώς είναι ιδιαίτερα κατάλληλο ως πρώτη επαφή με το (ομολογουμένως, δύσκολο) έργο του.
Καλό ταξίδι, Γκιόργκι…
Ο Λίγκετι γεννήθηκε το 1923 σε ένα Ουγγρικό χωριό της Ρουμανίας με μεγάλη εβραϊκή κοινότητα. Άρχισε νωρίς τις μουσικές του σπουδές, γιατί ήρθαν οι Ναζί και το 1943 τον πήραν, καθότι Εβραίος, να δουλέψει σε «στρατόπεδο εργασίας». Την υπόλοιπη οικογένειά του την πήγαν στο Άουσβιτς, απ’ όπου επέζησε μόνο η μητέρα του.
Μετά τον πόλεμο, πήγε στη Βουδαπέστη, όπου συνέχισε τις σπουδές του και μετά άρχισε να διδάσκει αρμονία, αντίστιξη και μουσική ανάλυση. Όμως στο μεταξύ είχαν έρθει οι κομμουνιστές, και η επικοινωνία με τις δυτικές χώρες είχε κοπεί. Έτσι, για να μπορεί να κρατά κάποια επαφή με τις μουσικές εξελίξεις, ο Λίγκετι άκουγε στα κρυφά ραδιόφωνο. Το 1956, δυο μήνες αφότου ο σοβιετικός στρατός κατέστειλε την ουγγρική εξέγερση, ο Λίγκετι κατάφερε να πάει στη Βιέννη, και αργότερα να πάρει την αυστριακή υπηκοότητα.
Τα πρώτα του έργα θυμίζουν το ύφος του Μπάρτοκ. Τμήματα του έργου του Musica Ricercata (πρόκειται για κομμάτια για πιάνο) απαγορεύτηκαν (!) από το κομμουνιστικό καθεστώς ως «παρακμιακά» -- διάβαζε: υπερβολικά «μοντέρνα». (Σας θυμίζει κάτι; Εμένα, πάντως, μου θυμίζει την άποψη που είχαν για την τέχνη τα προπολεμικά φασιστικά καθεστώτα της Ευρώπης…) Με τέτοια αντιμετώπιση, δεν είναι καθόλου περίεργο που ο Λίγκετι σηκώθηκε κι έφυγε…
Στη Βιέννη, γνώρισε αρκετούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της τότε αβανγκάρντ μουσικής, ανάμεσά τους τον Στοκχάουζεν, που τότε πειραματιζόταν με την ηλεκτρονική μουσική στο περίφημο στούντιο της Κολωνίας – αν και ο ίδιος δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα μ’ αυτήν. Έκανε μόλις τρία έργα σ’ αυτό το ύφος, και μετά επέστρεψε στη μουσική για όργανα. Πειραματίστηκε πολύ: τη δεκαετία του 1960 απομακρύνθηκε εντελώς από τις έννοιες της μελωδίας, της αρμονίας και του ρυθμού, στρέφοντας την προσοχή του στο ηχόχρωμα του παραγόμενου ήχου, όπως και στα μουσικά φαινόμενα / τεχνικές που λέγονται «ηχητικές μάζες» ή «επιφάνειες» (όπως ο Ξενάκης). Τότε εισήγαγε και τον όρο «μικροπολυφωνία» (που, σύμφωνα με τον ορισμό του ίδιου του Λίγκετι, είναι «η περίπλοκη πολυφωνία των επιμέρους φωνών που ενσωματώνεται σε μια αρμονική-μουσική ροή, στην οποία οι αρμονίες δεν αλλάζουν ξαφνικά, αλλά εισχωρούν η μία μέσα στην άλλη• ο ένας διακριτός συνδυασμός διαστημάτων σταδιακά θολώνει, και από τη συννεφιά που προκύπτει μπορεί κανείς να δει να σχηματίζεται ένας νέος συνδυασμός διαστημάτων»). Εκείνη την εποχή έγραψε, μεταξύ άλλων, τις Ατμόσφαιρες, για ορχήστρα, το Συμφωνικό Ποίημα (ένα έργο για 100 μετρονόμους!), το Lux Aeterna, για 16 σόλο φωνές, και το Continuum, για τσέμπαλο.
Τη δεκαετία του 1970, άρχισε να επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στο ρυθμό, επηρεασμένος από τη μουσική των Πυγμαίων της Αφρικής. Τότε γράφει και την όπερα Le Grand Macabre (που ανέβηκε και στη Εθνική Λυρική Σκηνή πέρυσι). Τις επόμενες δεκαετίες, συνέχισε τους ρυθμικούς πειραματισμούς του αλλά και τις αρμονικές εξερευνήσεις, γράφοντας πολλά φωνητικά έργα, σπουδές, κοντσέρτα, κ.ά. Το τελευταίο του έργο ήταν το Κοντσέρτο του Αμβούργου, για κόρνο και ορχήστρα δωματίου.
Μπορείτε να ακούσετε μερικά αποσπάσματα από έργα του εδώ. Σας συστήνω, όμως, να βρείτε, όπου μπορείτε, το Lux Aeterna, το οποίο ακούγεται και στην ταινία του Κιούμπρικ 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, καθώς είναι ιδιαίτερα κατάλληλο ως πρώτη επαφή με το (ομολογουμένως, δύσκολο) έργο του.
Καλό ταξίδι, Γκιόργκι…
12.6.06
Oλίγη ET3 ακόμα (γράφει ο Π)
Ή: Harbors and Pearls
Tο προηγούμενο αφιέρωμα στην ET3 ήταν μια μικρή ανθολογία με χαρακτηριστικά μαργαριτάρια μαζεμένα από διάφορες εκπομπές. Aυτή τη φορά θα έχουμε ένα μικρό απάνθισμα από δύο μόνον ντοκυμανταίρ, τα οποία είχα καταγράψει σε βίντεο για να τα ξεκοκαλίσω με την ησυχία μου. Tο απάνθισμα αυτό δεν είναι παρά επιλογή από ένα, χωρίς υπερβολές, όργιο λαθών.
1. Aπό ντοκυμανταίρ της ET3 για πνευματιστικές ψευδοκλινικές στη Pωσία.
Aρχίζουμε με ένα μικροπταίσμα:
"Now some clinics ... practise pretty much as they wish" > "Tώρα μερικές κλινικές ... πειραματίζονται όπως θέλουν", αντί: λειτουργούν όπως τους καπνίσει, λειτουργούν ανεξέλεγκτα.
Λιγότερο μικρά πταίσματα:
"I had an idea what might be at work here" > "Eίχα μια ιδέα για το τι θα πετύχαινε εδώ" αντί: τι έτρεχε, τι κόλπο γινόταν (ο μεταφραστής μπέρδεψε το "what might be at work here" με το "what might work here").
"Why do people persist in ascribing to these systems?" > "Γιατί επιμένουν να δίνουν λανθασμένη έννοια σ' αυτά τα συστήματα;" (αντί: να δίνουν βάση, να ενστερνίζονται).
"There are even commercials that extoll the miraculous" > "Yπάρχουν ακόμα και διαφημίσεις που τον αποκαλούν θαυματουργό." Ποιόν; το νόημα είναι ότι ακόμα και σε διαφημίσεις προβάλλονται / εκθειάζονται τα υποτιθέμενα θαύματα.
Aλλά δεν γίνεται να καταλάβει το νόημα ένας μεταφραστής που έχει πλήρη σύγχυση για το χώρο και το χρόνο:
"Modern western medicine" > "H μοντέρνα βόρεια ιατρική".
"Half a day's wage" > "O μισθός μιάς μέρας".
"She'd rather be living in an earlier time" > "Θα προτιμούσε να ζει σε κάποια νεώτερη εποχή".
"Every night a program called «The Stars Speak» precedes the news" > "Kάθε βράδυ μια εκπομπή που ονομάζεται «T' αστέρια μιλούν» παρουσιάζει τα νέα" (προφανώς άκουσε presents αντί precedes).
Aλλά γιατί να ακούσει σωστά, αφού κι όταν ακούει δεν καταλαβαίνει:
"Extrasensory phenomena" > "Yπερευαίσθητα φαινόμενα" (αντί: πέραν των αισθήσεων, παραψυχολογικά, ή εξωαισθητικά).
"Russia harboured psychic talent like nowhere else in the world" > "Στα λιμάνια της Pωσίας υπάρχουν πνευματιστικά ταλέντα όπως πουθενά αλλού" (από άγνοια της μεταφορικής έννοιας του ρήματος harbour - θυμίζω ότι το ντοκυμανταίρ δείχνει κλινικές, όχι λιμάνια - το οποίον ρήμα σημαίνει παρέχω καταφύγιο, έχω να επιδείξω κτλ).
Kαι επιστρέφουμε στα χωροχρονικά προβλήματα, με το αριστούργημα που δείχνει ότι μερικές φορές οι απατεώνες της μεταφράσεως αδιαφορούν πλήρως για το αν αυτό που παράγουν έχει, όχι απαραίτητα το σωστό, αλλά τουλάχιστον κάποιο, νόημα:
"The experiment would last an hour, broken down into four 15-minute tests" (το πείραμα θα διαρκούσε μία ώρα, διαιρεμένο σε τέσσερα δεκαπεντάλεπτα τεστ). O μεταφραστής όμως έχει άλλη άποψη για την αποδοτική διαχείριση του χρόνου: "Tο πείραμα θα διαρκούσε μία ώρα με τέσσερα διαλείμματα των δεκαπέντε λεπτών". Tο όνειρο του δημοσίου υπαλλήλου!
2. Aπό ντοκυμανταίρ της ET3 για το Περλ Xάρμπορ. Σημειώνω ότι τα παρακάτω εμφανίστηκαν σε χρονικό διάστημα μόλις δώδεκα λεπτών!...
"And an extremely efficient airforce" > "και μια υπερβολικά δυναμική αεροπορία" (αντί: εξαιρετικά αποτελεσματική).
"This form of treachery shall never again endanger us" > "δεν θα μας ξαναπροδόσουν με αυτό το τρόπο" (αντί: ποτέ πια δεν θα ξανακινδυνεύσουμε από τέτοιου είδους ατιμία, δολιότητα).
"The facts of yesterday and today speak for themselves"> "Aπό χθες μέχρι σήμερα [οι Iάπωνες] μιλάνε για τον εαυτό τους" (αντί: τα γεγονότα του χτες και του σήμερα μιλάνε από μόνα τους, είναι αποκαλυπτικά).
"The Japanese had taken on the world's greatest industrial power when they attacked PH and the gamble that the USA wouldn't declare war had failed" > "Oι Iάπωνες είχαν λάβει μεγάλη βιομηχανική δύναμη με την επίθεση και η σιγουριά τους ότι η Aμερική δεν θα κήρυττε πόλεμο είχε αποτύχει". Πώς ακριβώς αποκτά κανείς βιομηχανική δύναμη μέσω επιθέσεων; H σωστή μετάφραση είναι: οι Iάπωνες επιτέθηκαν στο ΠX ποντάροντας στο ότι οι HΠA δεν θα κήρυτταν πόλεμο, αλλά δεν υπολόγισαν ότι τα έβαλαν με τη μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη του κόσμου.
"Seven battleships" > "7 μαχητικά αεροσκάφη" (αντί: θωρηκτά - δηλαδή κανονικότατα νεροσκάφη...).
Mε τα πλοία φαίνεται να υπάρχει μεγάλο πρόβλημα γενικά: "found the USS Oklahoma and inflicted serious damage to both hull and superstructure" > "... και επέφεραν σοβαρές ζημιές στον φλοιό και την οικοδόμησή του." Για τα πλοία, hull και superstructure είναι κύτος και υπέρπηγμα, αλλά για το μεταφραστή το πλοίο πρέπει να είναι ένα περίεργο σουρεαλιστικό αντικείμενο μεταξύ οσπρίου και κτιρίου.
Συνεχίζεται το πρόβλημα με τα πλοία: "... were restored to fighting conditions, some even raised from the bottom of the harbour" > "... επιδιορθώθηκαν για συνθήκες μάχης. Kάποια εγέρθησαν από καταφύγια πλοίων". Eδώ που, αντίθετα με το προηγούμενο ντοκυμανταίρ, έχει λιμάνι, ο μεταφραστής δεν το βλέπει. Ξύπνα ωραία κοιμωμένη - the bottom of the harbour! Για το Περλ Xάρμπορ μιλάμε, όπου οι Iάπωνες τα βούλιαξαν τα πλοία των αμερικανών! (Mάλιστα η εικόνα δείχνει κιόλας δύτες να κάνουν υποβρύχιες επισκευές.)
Kαι όμως ο μεταφραστής συνεχίζει να αρνείται να δει το βυθό του λιμανιού: "The West Virginia had been hit by six torpedoes and it settled on the bottom" > "... αλλά κατακάθισε με το κάτω μέρος του". Στο bottom του λιμανιού αναφέρεται η φράση, το bottom του πλοίου φαντάζεται ο μεταφραστής, από την άλλη έννοια του bottom. Φυσικό να σκέφτεται αυτήν, αφού και η μετάφραση του κώλου είναι...
... Όπως δείχνει το ακόλουθο καλλιτέχνημα: "Japanese planes bombed Singapore, and Japanese troops landed in Thailand and Malaysia and the following day Hong-Kong, Guam, Midway, and Wake Island were attacked" > "Iαπωνικά αεροπλάνα από τη Σιγκαπούρη και Iαπωνικός στόλος προσγειώθηκαν στην Tαϋλάνδη και τη Mαλαισία και την επόμενη μέρα στα νησιά Kονγκ, Λουάν, Mίντγουει και Γουέικ, όπου τους επιτέθηκαν". Tο ορθόν (απλούστατο και χωρίς καμμία μεταφραστική δυσκολία): Iαπωνικά αεροπλάνα βομβάρδισαν τη Σιγκαπούρη, ιαπωνικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στην Tαϋλάνδη και τη Mαλαισία, και την επόμενη μέρα έγινε επίθεση κατά του Xονγκ-Kονγκ κτλ.
Kαι η τρικυμία εν κρανίω ολοκληρώνεται με έτερον καλλιτέχνημα, που μεταξύ άλλων ξαναγράφει την Iστορία εμφανίζοντας και τρίτη υπερδύναμη να συμμετέχει στο Περλ Xάρμπορ:
"And the valiant rescue attempt ... was hampered by blazing oil from ruptured fuel tanks and by constant strafing of Zero fighters" (και τη γενναία απόπειρα διάσωσης ... την εμπόδιζε τόσο το φλεγόμενο πετρέλαιο από τις διαρρηγμένες δεξαμενές καυσίμων όσο και το συνεχές σφυροκόπημα από τα καταδιωκτικά Zero). Aντ' αυτού, θαυμάστε: "Kαι γενναία απόπειρα διάσωσης ... έγινε με την καύση πετρελαίου Pωσικών πετρελαιοφόρων και με συνεχή παραπλάνηση των αεροσκαφών ZEPO."
ZEPO και ο βαθμός που παίρνει ο μεταφραστής._
Tο προηγούμενο αφιέρωμα στην ET3 ήταν μια μικρή ανθολογία με χαρακτηριστικά μαργαριτάρια μαζεμένα από διάφορες εκπομπές. Aυτή τη φορά θα έχουμε ένα μικρό απάνθισμα από δύο μόνον ντοκυμανταίρ, τα οποία είχα καταγράψει σε βίντεο για να τα ξεκοκαλίσω με την ησυχία μου. Tο απάνθισμα αυτό δεν είναι παρά επιλογή από ένα, χωρίς υπερβολές, όργιο λαθών.
1. Aπό ντοκυμανταίρ της ET3 για πνευματιστικές ψευδοκλινικές στη Pωσία.
Aρχίζουμε με ένα μικροπταίσμα:
"Now some clinics ... practise pretty much as they wish" > "Tώρα μερικές κλινικές ... πειραματίζονται όπως θέλουν", αντί: λειτουργούν όπως τους καπνίσει, λειτουργούν ανεξέλεγκτα.
Λιγότερο μικρά πταίσματα:
"I had an idea what might be at work here" > "Eίχα μια ιδέα για το τι θα πετύχαινε εδώ" αντί: τι έτρεχε, τι κόλπο γινόταν (ο μεταφραστής μπέρδεψε το "what might be at work here" με το "what might work here").
"Why do people persist in ascribing to these systems?" > "Γιατί επιμένουν να δίνουν λανθασμένη έννοια σ' αυτά τα συστήματα;" (αντί: να δίνουν βάση, να ενστερνίζονται).
"There are even commercials that extoll the miraculous" > "Yπάρχουν ακόμα και διαφημίσεις που τον αποκαλούν θαυματουργό." Ποιόν; το νόημα είναι ότι ακόμα και σε διαφημίσεις προβάλλονται / εκθειάζονται τα υποτιθέμενα θαύματα.
Aλλά δεν γίνεται να καταλάβει το νόημα ένας μεταφραστής που έχει πλήρη σύγχυση για το χώρο και το χρόνο:
"Modern western medicine" > "H μοντέρνα βόρεια ιατρική".
"Half a day's wage" > "O μισθός μιάς μέρας".
"She'd rather be living in an earlier time" > "Θα προτιμούσε να ζει σε κάποια νεώτερη εποχή".
"Every night a program called «The Stars Speak» precedes the news" > "Kάθε βράδυ μια εκπομπή που ονομάζεται «T' αστέρια μιλούν» παρουσιάζει τα νέα" (προφανώς άκουσε presents αντί precedes).
Aλλά γιατί να ακούσει σωστά, αφού κι όταν ακούει δεν καταλαβαίνει:
"Extrasensory phenomena" > "Yπερευαίσθητα φαινόμενα" (αντί: πέραν των αισθήσεων, παραψυχολογικά, ή εξωαισθητικά).
"Russia harboured psychic talent like nowhere else in the world" > "Στα λιμάνια της Pωσίας υπάρχουν πνευματιστικά ταλέντα όπως πουθενά αλλού" (από άγνοια της μεταφορικής έννοιας του ρήματος harbour - θυμίζω ότι το ντοκυμανταίρ δείχνει κλινικές, όχι λιμάνια - το οποίον ρήμα σημαίνει παρέχω καταφύγιο, έχω να επιδείξω κτλ).
Kαι επιστρέφουμε στα χωροχρονικά προβλήματα, με το αριστούργημα που δείχνει ότι μερικές φορές οι απατεώνες της μεταφράσεως αδιαφορούν πλήρως για το αν αυτό που παράγουν έχει, όχι απαραίτητα το σωστό, αλλά τουλάχιστον κάποιο, νόημα:
"The experiment would last an hour, broken down into four 15-minute tests" (το πείραμα θα διαρκούσε μία ώρα, διαιρεμένο σε τέσσερα δεκαπεντάλεπτα τεστ). O μεταφραστής όμως έχει άλλη άποψη για την αποδοτική διαχείριση του χρόνου: "Tο πείραμα θα διαρκούσε μία ώρα με τέσσερα διαλείμματα των δεκαπέντε λεπτών". Tο όνειρο του δημοσίου υπαλλήλου!
2. Aπό ντοκυμανταίρ της ET3 για το Περλ Xάρμπορ. Σημειώνω ότι τα παρακάτω εμφανίστηκαν σε χρονικό διάστημα μόλις δώδεκα λεπτών!...
"And an extremely efficient airforce" > "και μια υπερβολικά δυναμική αεροπορία" (αντί: εξαιρετικά αποτελεσματική).
"This form of treachery shall never again endanger us" > "δεν θα μας ξαναπροδόσουν με αυτό το τρόπο" (αντί: ποτέ πια δεν θα ξανακινδυνεύσουμε από τέτοιου είδους ατιμία, δολιότητα).
"The facts of yesterday and today speak for themselves"> "Aπό χθες μέχρι σήμερα [οι Iάπωνες] μιλάνε για τον εαυτό τους" (αντί: τα γεγονότα του χτες και του σήμερα μιλάνε από μόνα τους, είναι αποκαλυπτικά).
"The Japanese had taken on the world's greatest industrial power when they attacked PH and the gamble that the USA wouldn't declare war had failed" > "Oι Iάπωνες είχαν λάβει μεγάλη βιομηχανική δύναμη με την επίθεση και η σιγουριά τους ότι η Aμερική δεν θα κήρυττε πόλεμο είχε αποτύχει". Πώς ακριβώς αποκτά κανείς βιομηχανική δύναμη μέσω επιθέσεων; H σωστή μετάφραση είναι: οι Iάπωνες επιτέθηκαν στο ΠX ποντάροντας στο ότι οι HΠA δεν θα κήρυτταν πόλεμο, αλλά δεν υπολόγισαν ότι τα έβαλαν με τη μεγαλύτερη βιομηχανική δύναμη του κόσμου.
"Seven battleships" > "7 μαχητικά αεροσκάφη" (αντί: θωρηκτά - δηλαδή κανονικότατα νεροσκάφη...).
Mε τα πλοία φαίνεται να υπάρχει μεγάλο πρόβλημα γενικά: "found the USS Oklahoma and inflicted serious damage to both hull and superstructure" > "... και επέφεραν σοβαρές ζημιές στον φλοιό και την οικοδόμησή του." Για τα πλοία, hull και superstructure είναι κύτος και υπέρπηγμα, αλλά για το μεταφραστή το πλοίο πρέπει να είναι ένα περίεργο σουρεαλιστικό αντικείμενο μεταξύ οσπρίου και κτιρίου.
Συνεχίζεται το πρόβλημα με τα πλοία: "... were restored to fighting conditions, some even raised from the bottom of the harbour" > "... επιδιορθώθηκαν για συνθήκες μάχης. Kάποια εγέρθησαν από καταφύγια πλοίων". Eδώ που, αντίθετα με το προηγούμενο ντοκυμανταίρ, έχει λιμάνι, ο μεταφραστής δεν το βλέπει. Ξύπνα ωραία κοιμωμένη - the bottom of the harbour! Για το Περλ Xάρμπορ μιλάμε, όπου οι Iάπωνες τα βούλιαξαν τα πλοία των αμερικανών! (Mάλιστα η εικόνα δείχνει κιόλας δύτες να κάνουν υποβρύχιες επισκευές.)
Kαι όμως ο μεταφραστής συνεχίζει να αρνείται να δει το βυθό του λιμανιού: "The West Virginia had been hit by six torpedoes and it settled on the bottom" > "... αλλά κατακάθισε με το κάτω μέρος του". Στο bottom του λιμανιού αναφέρεται η φράση, το bottom του πλοίου φαντάζεται ο μεταφραστής, από την άλλη έννοια του bottom. Φυσικό να σκέφτεται αυτήν, αφού και η μετάφραση του κώλου είναι...
... Όπως δείχνει το ακόλουθο καλλιτέχνημα: "Japanese planes bombed Singapore, and Japanese troops landed in Thailand and Malaysia and the following day Hong-Kong, Guam, Midway, and Wake Island were attacked" > "Iαπωνικά αεροπλάνα από τη Σιγκαπούρη και Iαπωνικός στόλος προσγειώθηκαν στην Tαϋλάνδη και τη Mαλαισία και την επόμενη μέρα στα νησιά Kονγκ, Λουάν, Mίντγουει και Γουέικ, όπου τους επιτέθηκαν". Tο ορθόν (απλούστατο και χωρίς καμμία μεταφραστική δυσκολία): Iαπωνικά αεροπλάνα βομβάρδισαν τη Σιγκαπούρη, ιαπωνικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στην Tαϋλάνδη και τη Mαλαισία, και την επόμενη μέρα έγινε επίθεση κατά του Xονγκ-Kονγκ κτλ.
Kαι η τρικυμία εν κρανίω ολοκληρώνεται με έτερον καλλιτέχνημα, που μεταξύ άλλων ξαναγράφει την Iστορία εμφανίζοντας και τρίτη υπερδύναμη να συμμετέχει στο Περλ Xάρμπορ:
"And the valiant rescue attempt ... was hampered by blazing oil from ruptured fuel tanks and by constant strafing of Zero fighters" (και τη γενναία απόπειρα διάσωσης ... την εμπόδιζε τόσο το φλεγόμενο πετρέλαιο από τις διαρρηγμένες δεξαμενές καυσίμων όσο και το συνεχές σφυροκόπημα από τα καταδιωκτικά Zero). Aντ' αυτού, θαυμάστε: "Kαι γενναία απόπειρα διάσωσης ... έγινε με την καύση πετρελαίου Pωσικών πετρελαιοφόρων και με συνεχή παραπλάνηση των αεροσκαφών ZEPO."
ZEPO και ο βαθμός που παίρνει ο μεταφραστής._
8.6.06
Epistula non erubescit
«Μια επιστολή δεν κοκκινίζει»
(Cicero, Epistulae ad familiares)
Το κείμενο που ακολουθεί είναι από επιστολή που έστειλε σε εμένα και τον Π ένας κοινός φίλος. Το βρήκαμε εξαιρετικό, και το δημοσιεύουμε. Όσοι διαβάζουν πού και πού το παρόν ιστολόγιο εύκολα θα διαπιστώσουν ότι υπάρχουν σημεία στα οποία διαφωνούμε μαζί του – και ο Π και εγώ. Αλλά αυτό δεν έχει καμιά σημασία. Δείτε το, αν θέλετε, ως απάντηση στην ανυπόστατη κατηγορία ότι θεωρούμε συλλήβδην τους πιστούς αφελείς, ηλίθιους και παραπλανημένους. Ο επιστολογράφος είναι χριστιανός – έχει επιλέξει να πιστεύει. Όπως θα δείτε, οι ανωτέρω χαρακτηρισμοί δεν του ταιριάζουν ούτε στο ελάχιστο.
Cyrusgeo
_____________________________________________
Π και Cyrusgeo, Cyrusgeo και Π
Ως πεπειραμένος περί τα θρησκευτικά, αλλά κυρίως ως άτομο που υφίσταται εκ γενετής (τουλάχιστο) τα του κλήρου, της εκκλησίας, των γραφών, των παρεκκλησιαστικών κλπ, νομίζω ότι νομιμοποιούμαι να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις μου για τα θέματα που έχουν πέσει στο τραπέζι. Πριν προχωρήσω, να ξεκαθαρίσω ότι παρά το βιασμό που υπέστην κατά την παιδική και εφηβική ηλικία μου εγώ εξακολουθώ να θεωρώ τον εαυτό μου χριστιανό. Κακό χριστιανό, πολύ κακό, αλλά χριστιανό.
Πιστεύω και δεν φοβάμαι. Όχι γιατί έχω καλυμμένο τον κώλο μου απέναντι στο Θεό, ούτε γιατί περιμένω τη βασιλεία των ουρανών. Δε φοβάμαι γιατί: η γη γυρίζει, οι γάτες νιαουρίζουν, οι γκόμενες εξακολουθούν να έχουν στρογγυλά κωλαράκια και δονούμενα βυζάκια, η τριανταφυλλιά μιας αγαπημένης μου φίλης άνθισε προχθές μετά από καιρό και γιατί, κυρίως, με πήρε τηλέφωνο να μου το ανακοινώσει. Και γιατί ήμουν σίγουρος ότι θα συμβούν όλα αυτά.
Αυτάααα! (ποιητικός παροξυσμός τέλος)
Και περνώ ευθύς στα επί της ημερησίας διατάξεως (επαναλαμβάνω είναι δικές μου σκέψεις, ατεκμηρίωτες, χωρίς επιχειρήματα, απλές σκέψεις):
Παλαιά Διαθήκη:
Είναι η νομολογία και η μυθολογία των εβραίων. Σκληρή και αιματηρή, κατά τόπους λυρική. Δεν ξέρω αν το Άσμα Ασμάτων και οι Ψαλμοί ήταν στην αυθεντική τους μορφή υψηλή ποίηση ή οι εβδομήκοντα μεταφραστές έκαναν μάγκα τον Δαυίδ, γνωστό εγκληματία του ποινικού δικαίου. Αυτό που ξέρω είναι ότι είναι νόμος. Νόμος που επιχείρησε να βάλει σε τάξη το χάος σε μια κοινωνία αγρίων, στην αυγή του πολιτισμού. Κι επειδή οι άνθρωποι δεν διέθεταν στοιχειώδη λογική, ήταν ακόμη ζωώδη βρέφη, ο δαιμόνιος νομοθέτης Μωυσής και λοιποί προφήται, έβαλαν το νόμο στο στόμα του Θεού. Δε συνέβη μόνο στον Ιουδαϊσμό αυτό αλλά εν πολλοίς σε όλες τις πρωτόγονες κοινωνίες. Οι ψυχαναλυτικές π.χ. προσεγγίσεις του Βούδα (άσχετο) γιατί δεν μας ενοχλεί που αποδίδονται σε έναν Θεό; Όλη αυτή η ιστορία με τη θεοπνευστία και τον ένα και μοναδικό Θεό, που είναι ο δικός μας βεβαίως κι όχι των άλλων, μου θυμίζει το Γκοστμπάστερς Νο1 όπου σε κάποια κόντρα ενός εκ των κυνηγών φαντασμάτων με ένα φάντασμα-θεό πραγματοποιείται ο παρακάτω διάλογος:
Φάντασμα: Είσαι θεός; (εννοώντας "πώς τολμάς να μου μιλάς;")
Κυνηγός 1: Όχι
Φάντασμα: γγρρρρρρρρρρ-(Του ρίχνει έναν κεραυνό και τον αφήνει ημιλιπόθυμο)
Κυνηγός 2 (στον Κυνηγό 1): Άλλη φορά όταν σε ρωτάνε αν είσαι θεός να λες "ναι"...
Ως χριστιανό παρά ταύτα βρίσκω ότι η Παλαιά Διαθήκη δεν με αφορά. Ίσως αφορά τους χριστιανούς εβραϊκής καταγωγής αλλά όχι εμένα. Εμένα με αφορά η ελληνική μυθολογία και ο ελληνορθόδοξος χριστιανισμός. Στην ουσία ο κλήρος σήμερα δεν πράττει ό,τι και ο κλήρος στην αρχαία Ελλάδα; "Αγαπάει" τα παιδάκια, τα μεζεδάκια, το χρήμα κλπ. Αλλά και η λατρευτική πράξη δεν αντιγράφει την αρχαιοελληνική; Η πρώτη λειτουργία που μαρτυρείται είναι αυτή του Ιακώβου του αδελφοθέου. Δεν "περπάτησε" όμως γιατί ήταν εβραϊκής λογικής. Πολύ ανάγνωση και λίγο θέατρο. Αντιθέτως "περπάτησαν" οι λειτουργίες των Μ. Βασιλείου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου που δεν είναι τίποτε άλλο από τραγωδίες με τα όλα τους. Η Παναγία πήρε τη θέση της Αθηνάς, της Δήμητρας και της Εστίας, ο Άγιος Ελευθέριος τη θέση της Ειλειθυίας, οι Άγιοι Ανάργυροι τη θέση του Ασκληπιού και πάει λέγοντας. Με τη νέα διδασκαλία βέβαια εισάγεται συνειδητά πλέον (οι φιλόσοφοι κάτι είχαν ήδη ψελλίσει περί αυτού) η έννοια της απόλυτης αγάπης όλων προς όλους, και η πεποίθηση πως όποιος την κατακτήσει ελευθερώνεται.
Τα υπόλοιπα τα γράψανε οι παπάδες, "θεοπνεύστως" δια των συνόδων.
Γιατί άραγε η Παλαιά Διαθήκη παίζει τόσο μεγάλο ρόλο στο χριστιανισμό;
Πρώτα-πρώτα, μην ξεχνάμε ότι ο Ιησούς μιλούσε σε εβραίους. Αν μιλούσε σε Έλληνες θα έπραττε τ’ ανάλογα. Δεν νομίζω ότι θα αμφισβητούσε το Δία, τον Απόλλωνα ή έστω το Διόνυσο και τον Πάνα. Το ότι γεννήθηκε και δίδαξε στην Ιουδαία είναι για μένα μια τεράστια ιστορική γκαντεμιά.
Την Π.Δ. δεν μας τη φόρεσε ο Ιησούς ή οι Ευαγγελιστές (επίσης εβραίοι) αλλά ο Παύλος (ασχολίαστο...). Ο Παύλος το υπέροχο αυτό λαμόγιο "έστησε" το μηχανισμό της εκκλησίας και φυσικά τον στήριξε σε δομές και αρχές που ήδη ήξερε και που είχαν ήδη δοκιμαστεί. "Εάν κατάφεραν τους αρχιάγριους εβραίους να σταματήσουν να τρώνε αδιάκριτα ο ένας τον άλλον, όποιον περνούσε τυχαία, αλλά να επιλέγουν το θύμα-γεύμα της ημέρας (βασική πολιτισμική αρχή), δεν μπορεί, κάτι θα καταφέρουν και με τους υπόλοιπους λαούς, που εν πάση περιπτώσει δεν είναι τόοοοσο άξεστοι και αχρείοι όπως ο (δικός μου) περιούσιος λαός" σκέφτηκε, και αναλόγως έπραξε. Παρά ταύτα σε μια αναλαμπή ειλικρίνειας γράφει σε μια επιστολή "όπου δεν υπάρχει νόμος, δεν υπάρχει αμαρτία", αδελφοί μου...
Και φυσικά η δική του άποψη για τα πράγματα επικράτησε αφ' ενός γιατί βόλευε (και) το νέο ιερατείο και αφ' ετέρου γιατί ο άλλος, ο Πέτρος ντε, παρότι αυθεντικός μάρτυρας των λόγων του Ιησού ήταν πάντα του χίππυς και ακαμάτης, κρεάτινος και αδύναμος, κομπλεξικός και φοβισμένος. Μ' άλλα λόγια δεν πίστευε. Ο Ιησούς, προβλέποντας τι πρόκειται να γίνει άμα τη αναχωρήσει Του, του είπε "Πέτρο εσύ είσαι η πέτρα που θα θεμελιωθεί η εκκλησία" αλλά και "πριν αλέκτωρ λαλήσει, τρις απαρνήσει με", πα 'να πει, ο Κύριος ήξερε ότι ο εκκλησιαστικός μηχανισμός θα στηθεί από προδότες και άπιστους. Προτείνω να δείτε την ταινία με τον τίτλο "Ο άνθρωπος που μήνυσε το Θεό".
Είναι λόγοι αυτοί να μην πιστεύει κανείς; Απαντώ όχι. Η πίστη είναι άλλο. Δεν επιδέχεται επιχειρήματα. Σαν την καψούρα ένα πράμα. Πας υπνωτισμένος κι ας σου βγει και σε κακό που λέει το τραγουδάκι…
Για την Καινή Διαθήκη
Ποια Κ.Δ.; Των κανονικών Ευαγγελίων, των Απόκρυφων ή μήπως των Γνωστικών;
Τα κανονικά Ευαγγέλια:
Τα βλέπω σαν ιστορικά κείμενα. Δηλαδή κείμενα τεκμηρίωσης και όχι πολεμικής. Οι ανακολουθίες που εμφανίζονται ανάμεσα στα 4 κανονικά Ευαγγέλια είναι για μένα δείγματα γνησιότητος. Κι αυτό γιατί μου δείχνουν ότι ο καθένας καταγράφει την ιστορία του Ιησού όπως τη θυμάται ή όπως του την είπαν αυτόπτες μάρτυρες. Αν συμφωνούσαν κατά 100% τότε θα μπορούσα να πεισθώ ότι τα ευαγγέλια είναι δημιούργημα μιας οργανωμένης συνομωσίας κατά της ανθρωπότητος. Τώρα αν οι ευαγγελιστές το προέβλεψαν αυτό, μαγκιά τους…
Από τα ευαγγέλια κρατώ από τη διδασκαλία του Ιησού τους «Μακαρισμούς». Μακάριοι εστέ όταν διώξουσιν και ωνειδίσωσιν υμάς… Πότε δηλαδή; Όταν θα έχετε «ξεφύγει». Κοινωνικά αισθητικά κλπ κλπ. Ο άνθρωπος (θεάνθρωπος) ήταν ανατρεπτικός. Γι’ αυτό και τον σταυρώσανε. Δεν τον σταυρώσανε επειδή εισήγαγε καινά δαιμόνια αλλά επειδή η διδασκαλία του αμφισβητούσε τη γήινη εξουσία. Αυτή ξέραν αυτή εμπιστεύονταν. Για τα υπόλοιπα δεν πήρανε χαμπάρι. Μετά ήρθε ο Παύλος…
Α, και τις παραβολές. Μυθολογία άλλη μια φορά. Διδασκαλία δια της παραμυθίας. «Ήταν κάποτε ένας πλούσιος άνθρωπος που αγνοούσε ότι, παρά τον πλούτο του, ούτε το δικό του (πανάκριβο) σάβανο δεν θα διέθετε τσέπες». Μετά ήρθε ο Παύλος…
Τα θαύματα; Δεν ξέρω αν έπεφτε χειροκρότημα, αλλά πιστεύω ότι έγιναν. Οι θεραπευτές, οι ταχυδακτυλουργοί, οι μάγοι, οι φωτισμένοι και προικισμένοι (θε)άνθρωποι δεν είναι αποκλειστικότητα καμιάς θρησκείας. Όλες έχουν τους δικούς τους. Τον ίδιο τον Ιησού μάγοι και χαρτορίχτρες τον ψάχνανε για να τον τιμήσουν, πολύ πριν από τους Αποστόλους κι όλους εμάς τους λεγόμενους πιστούς. Και τον ψάχνανε χρόνια. Μετά ήρθε ο Παύλος…
Α, ναι κι ένα τελευταίο: Δεν γνωρίζω αν ο Ιησούς τελικά «τα είχε» με τη Μαγδαληνή και δεν με ενδιαφέρει διόλου ο ιδιωτικός του βίος. Είπε πάντως «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω» και μετά από μερικούς αιώνες ο Μ. Βασίλειος το μετάφρασε σε «δώρισόν μοι το οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου». Αυτά. Εν τω μεταξύ είχε έρθει ο Παύλος αλλά και άλλοι μπαγάσηδες και κατεργαραίοι.
Τα Απόκρυφα:
Ιστορίες για μικρά παιδιά. Λαϊκά αναγνώσματα όπως η φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου, οι Μύθοι του Αισώπου, τα Παραμύθια της Χαλιμάς κλπ. Πήγανε λέει οι γονείς των φίλων του μικρού Ιησού στη Ναζαρέτ και έκαναν παράπονα στον Ιωσήφ γιατί ο κανακάρης του όταν μάλωνε με τα άλλα παιδάκια τους πάταγε και μια κατάρα κι αυτά πεθαίνανε (έτσι εξηγείται η υψηλή παιδική θνησιμότητα της εποχής), κι ο Ιωσήφ τον μάλωσε τον Ιησούλη. Γιατί παιδί μου ρίχνεις κατάρες στα άλλα παιδάκια και πεθαίνουν; Ντροπή σου! Δεν μπορούσες να τα αφήσεις ανάπηρα, που και καλό θα τους έκανε, γιατί θα σταδιοδρομούσαν στο στίβο της επαιτείας, αλλά καλό θα κάνεις και στον εαυτό σου γιατί θα ‘χεις να θεραπεύεις όταν μεγαλώσεις. Σκέψου το μέλλον σου γιέ μου. Και το σκέφτηκε. Μα είμαστε σοβαροί τώρα;;;; Μετά από χρόνια ο Ιησούς μπήκε δέσμιος στο διοικητήριο του Πόντιου (στα σίγουρα) Πιλάτου και τα λάβαρα (τα εξαπτέρυγα της εποχής), λέει, που απεικόνιζαν τις παγανιστικές θεότητες έσκυψαν και τον προσκύνησαν. Δηλαδή οι θεότητες ήταν υπαρκτές. Αν όχι, ποιος τον προσκύνησε;;;;
Γι’ αυτά ο Παύλος δεν είπε τίποτα…
Τα γνωστικά:
Φιλοσοφίες της κάστας των διανοουμένων. Εκλογίκευση των λόγων και της φύσης του Ιησού. Κάποιοι πρέπει να νοιώθουν έξυπνοι για να πιστέψουν. Όχι, όχι, δεν πρόκειται για ναρκισσισμό των διανοουμένων, απλά εσείς οι αδαείς πρέπει να παραδεχθείτε πως δεν είναι όλα τα δάχτυλα του χεριού ίσια. Είστε παιδιά του Σάχλα, ενώ εμείς τα φωτισμένα παιδιά του Μάρμπελο. Εμείς θα βρούμε τη γνώση και θα σωθούμε ενώ εσείς κωλόπαιδα θα ζηλεύετε. Εκτός όμως από τη μαλακία τους, τα γνωστικά ευαγγέλια λένε και πολύ όμορφα πράγματα που κάλλιστα υποστηρίζουν και συχνά μεγεθύνουν με λόγιο τρόπο τους λόγους του Ιησού όπως αυτοί διατυπώνονται στα 4 κανονικά ευαγγέλια, τα οποία σαφώς και εγνώριζαν και λάμβαναν υπ’ όψη τους οι γνωστικοί συγγραφείς. Μπορεί να κυνηγήθηκαν ως αιρετικοί αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ήταν κιόλας. Το μεγάλο «συν» των γνωστικών είναι ότι πολεμάνε την ενοχή. Ναι ρε πούστηδες η Μαγδαληνή τα είχε με το Χριστό και κάνανε κι ένα παιδάκι. Τι ζόρι τραβάτε; Αλλάζει αυτό τη διδασκαλία του; Είπε αυτός πουθενά (στα κανονικά ευαγγέλια) να μην πηδιέται ο κόσμος, ή να μην παντρεύεται ή να μην κάνει παιδάκια; Μετά ήρθε ο Χρυσόστομος (σοφός άνθρωπος πλην σεσημασμένος μισογύνης, κανείς δεν είναι τέλειος) και είπε «αν ο Θεός θέλει παιδιά θα μας τα στείλει. Το σεξ περισσεύει». Μα τι λέτε μανδάμ; Ο Παύλος σου τα ’πε αυτά άγιέ μου;
Εν πάση περιπτώσει η επίσημη οργανωμένη εκκλησία αναγνώρισε ως αυθεντικά τα 4 γνωστά ευαγγέλια και όχι τα υπόλοιπα. Κατά τη γνώμη μου έπραξε σοφά γιατί τα μεν απόκρυφα είναι τελείως της σφαλιάρας, τα δε γνωστικά πολύ δύσκολα για τον αμόρφωτο λαό, επομένως ο χριστιανισμός θα καταντούσε υπόθεση των διανοουμένων. Και ως γνωστόν οι μπίζνες με τους διανοούμενους είναι μια λυπητερή ιστορία. Ενώ τα κανονικά έχουν σε ισορροπημένο βαθμό και το παραμύθι, και τη διδασκαλία, και την ιστορία.
Το πρόβλημα δεν είναι τα ευαγγέλια αφ’ εαυτών (η Π.Δ. είναι προβληματική αφ’ εαυτής συμφωνώ και επαυξάνω). Προβληματικοί είναι οι ερμηνευτές των ευαγγελίων. Γνωστοί και χυδαίοι άπιστοι, οι οποίοι επειδή ακριβώς δεν νοιώθουν να τους γοητεύει ο Ιησούς ως δάσκαλος, ή έστω ως άνδρας, βάλθηκαν να πείσουν με επιχειρήματα (τρύπια σαν απόχη) για κάτι το οποίο κατά βάση δεν πιστεύουν. Οι Χαϊδελβεργισταί Θεολόγοι… Για την κοζα νόστρα «Χριστόδουλος και σία» δεν θα πω τίποτα γιατί θεωρώ ότι οι τύποι ουδόλως άπτονται του χριστιανικού ζητήματος οπότε δεν χωράνε σ’ αυτό το κείμενο.
Η γιαγιά πάλι, πάει, όπως πήγαινε από αρχαιοτάτων χρόνων στην εκκλησία, ανάβει το κεράκι της, ακούει τα μαγικά λόγια, σταυροκοπιέται ένδεη και φεύγει ένθεη. Στο δρόμο στο μυαλό της αντηχούν ακόμη κάτι παράξενες λέξεις όπως αγάπη, συγχώρεση, βασιλεία των ουρανών, μακάριοι οι πτωχοί, αλλά δεν πολυκαταλαβαίνει. Δεν την νοιάζει κιόλας να καταλάβει. Το σίγουρο είναι ότι περνά καλά στην εκκλησία και θα ξαναπάει, κι ας το πήγε ο «πάτερ» 50 λεπτά το κεράκι.
Σε μια ταβέρνα στον Πειραιά (γράφει ο Παπαδιαμάντης) ψάλλει ένας ημινηφάλιος εργάτης:
«Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων, οι κερατάδες, την εικόνα σου την σεπτήν…»
Προσπαθώ να γίνω γιαγιά και να μεθύσω στον Πειραιά. Το ένα θα γίνει από μόνο του συν τω χρόνω και το άλλο ως γνωστόν το παλεύω, κι όχι μόνον στον Πειραιά…
Κι ας έχει εν τω μεταξύ περάσει ο Παύλος… ΧΕΣΤΗΚΑ!!!! (άκου απόστολος των εθνών… μη χειρότερα!)
Τώρα τελευταία έχει σκάσει μύτη κι ένας γελοίος πλην επικίνδυνος τύπος που τονε λένε Dan Brown.
ΜΑΛΑΚΙΕΣ!!!!
Σας φιλώ
ΥΓ. Η Καινή Διαθήκη, όποια εκδοχή κι αν προτιμά κανείς, δεν ήταν, δεν είναι, ούτε θα γίνει ποτέ νόμος του κράτους, όπως ακριβώς ισχύει και για την Πολιτεία του Πλάτωνα και το Κεφάλαιο του Μαρξ. Η εξουσία δεν προτίθεται να αυτοακυρωθεί. Μην τρελαθούμε κιόλας!
Τουναντίον: ΑΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙ Ο ΚΑΘΕΙΣ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ
(Cicero, Epistulae ad familiares)
Το κείμενο που ακολουθεί είναι από επιστολή που έστειλε σε εμένα και τον Π ένας κοινός φίλος. Το βρήκαμε εξαιρετικό, και το δημοσιεύουμε. Όσοι διαβάζουν πού και πού το παρόν ιστολόγιο εύκολα θα διαπιστώσουν ότι υπάρχουν σημεία στα οποία διαφωνούμε μαζί του – και ο Π και εγώ. Αλλά αυτό δεν έχει καμιά σημασία. Δείτε το, αν θέλετε, ως απάντηση στην ανυπόστατη κατηγορία ότι θεωρούμε συλλήβδην τους πιστούς αφελείς, ηλίθιους και παραπλανημένους. Ο επιστολογράφος είναι χριστιανός – έχει επιλέξει να πιστεύει. Όπως θα δείτε, οι ανωτέρω χαρακτηρισμοί δεν του ταιριάζουν ούτε στο ελάχιστο.
Cyrusgeo
_____________________________________________
Π και Cyrusgeo, Cyrusgeo και Π
Ως πεπειραμένος περί τα θρησκευτικά, αλλά κυρίως ως άτομο που υφίσταται εκ γενετής (τουλάχιστο) τα του κλήρου, της εκκλησίας, των γραφών, των παρεκκλησιαστικών κλπ, νομίζω ότι νομιμοποιούμαι να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις μου για τα θέματα που έχουν πέσει στο τραπέζι. Πριν προχωρήσω, να ξεκαθαρίσω ότι παρά το βιασμό που υπέστην κατά την παιδική και εφηβική ηλικία μου εγώ εξακολουθώ να θεωρώ τον εαυτό μου χριστιανό. Κακό χριστιανό, πολύ κακό, αλλά χριστιανό.
Πιστεύω και δεν φοβάμαι. Όχι γιατί έχω καλυμμένο τον κώλο μου απέναντι στο Θεό, ούτε γιατί περιμένω τη βασιλεία των ουρανών. Δε φοβάμαι γιατί: η γη γυρίζει, οι γάτες νιαουρίζουν, οι γκόμενες εξακολουθούν να έχουν στρογγυλά κωλαράκια και δονούμενα βυζάκια, η τριανταφυλλιά μιας αγαπημένης μου φίλης άνθισε προχθές μετά από καιρό και γιατί, κυρίως, με πήρε τηλέφωνο να μου το ανακοινώσει. Και γιατί ήμουν σίγουρος ότι θα συμβούν όλα αυτά.
Αυτάααα! (ποιητικός παροξυσμός τέλος)
Και περνώ ευθύς στα επί της ημερησίας διατάξεως (επαναλαμβάνω είναι δικές μου σκέψεις, ατεκμηρίωτες, χωρίς επιχειρήματα, απλές σκέψεις):
Παλαιά Διαθήκη:
Είναι η νομολογία και η μυθολογία των εβραίων. Σκληρή και αιματηρή, κατά τόπους λυρική. Δεν ξέρω αν το Άσμα Ασμάτων και οι Ψαλμοί ήταν στην αυθεντική τους μορφή υψηλή ποίηση ή οι εβδομήκοντα μεταφραστές έκαναν μάγκα τον Δαυίδ, γνωστό εγκληματία του ποινικού δικαίου. Αυτό που ξέρω είναι ότι είναι νόμος. Νόμος που επιχείρησε να βάλει σε τάξη το χάος σε μια κοινωνία αγρίων, στην αυγή του πολιτισμού. Κι επειδή οι άνθρωποι δεν διέθεταν στοιχειώδη λογική, ήταν ακόμη ζωώδη βρέφη, ο δαιμόνιος νομοθέτης Μωυσής και λοιποί προφήται, έβαλαν το νόμο στο στόμα του Θεού. Δε συνέβη μόνο στον Ιουδαϊσμό αυτό αλλά εν πολλοίς σε όλες τις πρωτόγονες κοινωνίες. Οι ψυχαναλυτικές π.χ. προσεγγίσεις του Βούδα (άσχετο) γιατί δεν μας ενοχλεί που αποδίδονται σε έναν Θεό; Όλη αυτή η ιστορία με τη θεοπνευστία και τον ένα και μοναδικό Θεό, που είναι ο δικός μας βεβαίως κι όχι των άλλων, μου θυμίζει το Γκοστμπάστερς Νο1 όπου σε κάποια κόντρα ενός εκ των κυνηγών φαντασμάτων με ένα φάντασμα-θεό πραγματοποιείται ο παρακάτω διάλογος:
Φάντασμα: Είσαι θεός; (εννοώντας "πώς τολμάς να μου μιλάς;")
Κυνηγός 1: Όχι
Φάντασμα: γγρρρρρρρρρρ-(Του ρίχνει έναν κεραυνό και τον αφήνει ημιλιπόθυμο)
Κυνηγός 2 (στον Κυνηγό 1): Άλλη φορά όταν σε ρωτάνε αν είσαι θεός να λες "ναι"...
Ως χριστιανό παρά ταύτα βρίσκω ότι η Παλαιά Διαθήκη δεν με αφορά. Ίσως αφορά τους χριστιανούς εβραϊκής καταγωγής αλλά όχι εμένα. Εμένα με αφορά η ελληνική μυθολογία και ο ελληνορθόδοξος χριστιανισμός. Στην ουσία ο κλήρος σήμερα δεν πράττει ό,τι και ο κλήρος στην αρχαία Ελλάδα; "Αγαπάει" τα παιδάκια, τα μεζεδάκια, το χρήμα κλπ. Αλλά και η λατρευτική πράξη δεν αντιγράφει την αρχαιοελληνική; Η πρώτη λειτουργία που μαρτυρείται είναι αυτή του Ιακώβου του αδελφοθέου. Δεν "περπάτησε" όμως γιατί ήταν εβραϊκής λογικής. Πολύ ανάγνωση και λίγο θέατρο. Αντιθέτως "περπάτησαν" οι λειτουργίες των Μ. Βασιλείου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου που δεν είναι τίποτε άλλο από τραγωδίες με τα όλα τους. Η Παναγία πήρε τη θέση της Αθηνάς, της Δήμητρας και της Εστίας, ο Άγιος Ελευθέριος τη θέση της Ειλειθυίας, οι Άγιοι Ανάργυροι τη θέση του Ασκληπιού και πάει λέγοντας. Με τη νέα διδασκαλία βέβαια εισάγεται συνειδητά πλέον (οι φιλόσοφοι κάτι είχαν ήδη ψελλίσει περί αυτού) η έννοια της απόλυτης αγάπης όλων προς όλους, και η πεποίθηση πως όποιος την κατακτήσει ελευθερώνεται.
Τα υπόλοιπα τα γράψανε οι παπάδες, "θεοπνεύστως" δια των συνόδων.
Γιατί άραγε η Παλαιά Διαθήκη παίζει τόσο μεγάλο ρόλο στο χριστιανισμό;
Πρώτα-πρώτα, μην ξεχνάμε ότι ο Ιησούς μιλούσε σε εβραίους. Αν μιλούσε σε Έλληνες θα έπραττε τ’ ανάλογα. Δεν νομίζω ότι θα αμφισβητούσε το Δία, τον Απόλλωνα ή έστω το Διόνυσο και τον Πάνα. Το ότι γεννήθηκε και δίδαξε στην Ιουδαία είναι για μένα μια τεράστια ιστορική γκαντεμιά.
Την Π.Δ. δεν μας τη φόρεσε ο Ιησούς ή οι Ευαγγελιστές (επίσης εβραίοι) αλλά ο Παύλος (ασχολίαστο...). Ο Παύλος το υπέροχο αυτό λαμόγιο "έστησε" το μηχανισμό της εκκλησίας και φυσικά τον στήριξε σε δομές και αρχές που ήδη ήξερε και που είχαν ήδη δοκιμαστεί. "Εάν κατάφεραν τους αρχιάγριους εβραίους να σταματήσουν να τρώνε αδιάκριτα ο ένας τον άλλον, όποιον περνούσε τυχαία, αλλά να επιλέγουν το θύμα-γεύμα της ημέρας (βασική πολιτισμική αρχή), δεν μπορεί, κάτι θα καταφέρουν και με τους υπόλοιπους λαούς, που εν πάση περιπτώσει δεν είναι τόοοοσο άξεστοι και αχρείοι όπως ο (δικός μου) περιούσιος λαός" σκέφτηκε, και αναλόγως έπραξε. Παρά ταύτα σε μια αναλαμπή ειλικρίνειας γράφει σε μια επιστολή "όπου δεν υπάρχει νόμος, δεν υπάρχει αμαρτία", αδελφοί μου...
Και φυσικά η δική του άποψη για τα πράγματα επικράτησε αφ' ενός γιατί βόλευε (και) το νέο ιερατείο και αφ' ετέρου γιατί ο άλλος, ο Πέτρος ντε, παρότι αυθεντικός μάρτυρας των λόγων του Ιησού ήταν πάντα του χίππυς και ακαμάτης, κρεάτινος και αδύναμος, κομπλεξικός και φοβισμένος. Μ' άλλα λόγια δεν πίστευε. Ο Ιησούς, προβλέποντας τι πρόκειται να γίνει άμα τη αναχωρήσει Του, του είπε "Πέτρο εσύ είσαι η πέτρα που θα θεμελιωθεί η εκκλησία" αλλά και "πριν αλέκτωρ λαλήσει, τρις απαρνήσει με", πα 'να πει, ο Κύριος ήξερε ότι ο εκκλησιαστικός μηχανισμός θα στηθεί από προδότες και άπιστους. Προτείνω να δείτε την ταινία με τον τίτλο "Ο άνθρωπος που μήνυσε το Θεό".
Είναι λόγοι αυτοί να μην πιστεύει κανείς; Απαντώ όχι. Η πίστη είναι άλλο. Δεν επιδέχεται επιχειρήματα. Σαν την καψούρα ένα πράμα. Πας υπνωτισμένος κι ας σου βγει και σε κακό που λέει το τραγουδάκι…
Για την Καινή Διαθήκη
Ποια Κ.Δ.; Των κανονικών Ευαγγελίων, των Απόκρυφων ή μήπως των Γνωστικών;
Τα κανονικά Ευαγγέλια:
Τα βλέπω σαν ιστορικά κείμενα. Δηλαδή κείμενα τεκμηρίωσης και όχι πολεμικής. Οι ανακολουθίες που εμφανίζονται ανάμεσα στα 4 κανονικά Ευαγγέλια είναι για μένα δείγματα γνησιότητος. Κι αυτό γιατί μου δείχνουν ότι ο καθένας καταγράφει την ιστορία του Ιησού όπως τη θυμάται ή όπως του την είπαν αυτόπτες μάρτυρες. Αν συμφωνούσαν κατά 100% τότε θα μπορούσα να πεισθώ ότι τα ευαγγέλια είναι δημιούργημα μιας οργανωμένης συνομωσίας κατά της ανθρωπότητος. Τώρα αν οι ευαγγελιστές το προέβλεψαν αυτό, μαγκιά τους…
Από τα ευαγγέλια κρατώ από τη διδασκαλία του Ιησού τους «Μακαρισμούς». Μακάριοι εστέ όταν διώξουσιν και ωνειδίσωσιν υμάς… Πότε δηλαδή; Όταν θα έχετε «ξεφύγει». Κοινωνικά αισθητικά κλπ κλπ. Ο άνθρωπος (θεάνθρωπος) ήταν ανατρεπτικός. Γι’ αυτό και τον σταυρώσανε. Δεν τον σταυρώσανε επειδή εισήγαγε καινά δαιμόνια αλλά επειδή η διδασκαλία του αμφισβητούσε τη γήινη εξουσία. Αυτή ξέραν αυτή εμπιστεύονταν. Για τα υπόλοιπα δεν πήρανε χαμπάρι. Μετά ήρθε ο Παύλος…
Α, και τις παραβολές. Μυθολογία άλλη μια φορά. Διδασκαλία δια της παραμυθίας. «Ήταν κάποτε ένας πλούσιος άνθρωπος που αγνοούσε ότι, παρά τον πλούτο του, ούτε το δικό του (πανάκριβο) σάβανο δεν θα διέθετε τσέπες». Μετά ήρθε ο Παύλος…
Τα θαύματα; Δεν ξέρω αν έπεφτε χειροκρότημα, αλλά πιστεύω ότι έγιναν. Οι θεραπευτές, οι ταχυδακτυλουργοί, οι μάγοι, οι φωτισμένοι και προικισμένοι (θε)άνθρωποι δεν είναι αποκλειστικότητα καμιάς θρησκείας. Όλες έχουν τους δικούς τους. Τον ίδιο τον Ιησού μάγοι και χαρτορίχτρες τον ψάχνανε για να τον τιμήσουν, πολύ πριν από τους Αποστόλους κι όλους εμάς τους λεγόμενους πιστούς. Και τον ψάχνανε χρόνια. Μετά ήρθε ο Παύλος…
Α, ναι κι ένα τελευταίο: Δεν γνωρίζω αν ο Ιησούς τελικά «τα είχε» με τη Μαγδαληνή και δεν με ενδιαφέρει διόλου ο ιδιωτικός του βίος. Είπε πάντως «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω» και μετά από μερικούς αιώνες ο Μ. Βασίλειος το μετάφρασε σε «δώρισόν μοι το οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου». Αυτά. Εν τω μεταξύ είχε έρθει ο Παύλος αλλά και άλλοι μπαγάσηδες και κατεργαραίοι.
Τα Απόκρυφα:
Ιστορίες για μικρά παιδιά. Λαϊκά αναγνώσματα όπως η φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου, οι Μύθοι του Αισώπου, τα Παραμύθια της Χαλιμάς κλπ. Πήγανε λέει οι γονείς των φίλων του μικρού Ιησού στη Ναζαρέτ και έκαναν παράπονα στον Ιωσήφ γιατί ο κανακάρης του όταν μάλωνε με τα άλλα παιδάκια τους πάταγε και μια κατάρα κι αυτά πεθαίνανε (έτσι εξηγείται η υψηλή παιδική θνησιμότητα της εποχής), κι ο Ιωσήφ τον μάλωσε τον Ιησούλη. Γιατί παιδί μου ρίχνεις κατάρες στα άλλα παιδάκια και πεθαίνουν; Ντροπή σου! Δεν μπορούσες να τα αφήσεις ανάπηρα, που και καλό θα τους έκανε, γιατί θα σταδιοδρομούσαν στο στίβο της επαιτείας, αλλά καλό θα κάνεις και στον εαυτό σου γιατί θα ‘χεις να θεραπεύεις όταν μεγαλώσεις. Σκέψου το μέλλον σου γιέ μου. Και το σκέφτηκε. Μα είμαστε σοβαροί τώρα;;;; Μετά από χρόνια ο Ιησούς μπήκε δέσμιος στο διοικητήριο του Πόντιου (στα σίγουρα) Πιλάτου και τα λάβαρα (τα εξαπτέρυγα της εποχής), λέει, που απεικόνιζαν τις παγανιστικές θεότητες έσκυψαν και τον προσκύνησαν. Δηλαδή οι θεότητες ήταν υπαρκτές. Αν όχι, ποιος τον προσκύνησε;;;;
Γι’ αυτά ο Παύλος δεν είπε τίποτα…
Τα γνωστικά:
Φιλοσοφίες της κάστας των διανοουμένων. Εκλογίκευση των λόγων και της φύσης του Ιησού. Κάποιοι πρέπει να νοιώθουν έξυπνοι για να πιστέψουν. Όχι, όχι, δεν πρόκειται για ναρκισσισμό των διανοουμένων, απλά εσείς οι αδαείς πρέπει να παραδεχθείτε πως δεν είναι όλα τα δάχτυλα του χεριού ίσια. Είστε παιδιά του Σάχλα, ενώ εμείς τα φωτισμένα παιδιά του Μάρμπελο. Εμείς θα βρούμε τη γνώση και θα σωθούμε ενώ εσείς κωλόπαιδα θα ζηλεύετε. Εκτός όμως από τη μαλακία τους, τα γνωστικά ευαγγέλια λένε και πολύ όμορφα πράγματα που κάλλιστα υποστηρίζουν και συχνά μεγεθύνουν με λόγιο τρόπο τους λόγους του Ιησού όπως αυτοί διατυπώνονται στα 4 κανονικά ευαγγέλια, τα οποία σαφώς και εγνώριζαν και λάμβαναν υπ’ όψη τους οι γνωστικοί συγγραφείς. Μπορεί να κυνηγήθηκαν ως αιρετικοί αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ήταν κιόλας. Το μεγάλο «συν» των γνωστικών είναι ότι πολεμάνε την ενοχή. Ναι ρε πούστηδες η Μαγδαληνή τα είχε με το Χριστό και κάνανε κι ένα παιδάκι. Τι ζόρι τραβάτε; Αλλάζει αυτό τη διδασκαλία του; Είπε αυτός πουθενά (στα κανονικά ευαγγέλια) να μην πηδιέται ο κόσμος, ή να μην παντρεύεται ή να μην κάνει παιδάκια; Μετά ήρθε ο Χρυσόστομος (σοφός άνθρωπος πλην σεσημασμένος μισογύνης, κανείς δεν είναι τέλειος) και είπε «αν ο Θεός θέλει παιδιά θα μας τα στείλει. Το σεξ περισσεύει». Μα τι λέτε μανδάμ; Ο Παύλος σου τα ’πε αυτά άγιέ μου;
Εν πάση περιπτώσει η επίσημη οργανωμένη εκκλησία αναγνώρισε ως αυθεντικά τα 4 γνωστά ευαγγέλια και όχι τα υπόλοιπα. Κατά τη γνώμη μου έπραξε σοφά γιατί τα μεν απόκρυφα είναι τελείως της σφαλιάρας, τα δε γνωστικά πολύ δύσκολα για τον αμόρφωτο λαό, επομένως ο χριστιανισμός θα καταντούσε υπόθεση των διανοουμένων. Και ως γνωστόν οι μπίζνες με τους διανοούμενους είναι μια λυπητερή ιστορία. Ενώ τα κανονικά έχουν σε ισορροπημένο βαθμό και το παραμύθι, και τη διδασκαλία, και την ιστορία.
Το πρόβλημα δεν είναι τα ευαγγέλια αφ’ εαυτών (η Π.Δ. είναι προβληματική αφ’ εαυτής συμφωνώ και επαυξάνω). Προβληματικοί είναι οι ερμηνευτές των ευαγγελίων. Γνωστοί και χυδαίοι άπιστοι, οι οποίοι επειδή ακριβώς δεν νοιώθουν να τους γοητεύει ο Ιησούς ως δάσκαλος, ή έστω ως άνδρας, βάλθηκαν να πείσουν με επιχειρήματα (τρύπια σαν απόχη) για κάτι το οποίο κατά βάση δεν πιστεύουν. Οι Χαϊδελβεργισταί Θεολόγοι… Για την κοζα νόστρα «Χριστόδουλος και σία» δεν θα πω τίποτα γιατί θεωρώ ότι οι τύποι ουδόλως άπτονται του χριστιανικού ζητήματος οπότε δεν χωράνε σ’ αυτό το κείμενο.
Η γιαγιά πάλι, πάει, όπως πήγαινε από αρχαιοτάτων χρόνων στην εκκλησία, ανάβει το κεράκι της, ακούει τα μαγικά λόγια, σταυροκοπιέται ένδεη και φεύγει ένθεη. Στο δρόμο στο μυαλό της αντηχούν ακόμη κάτι παράξενες λέξεις όπως αγάπη, συγχώρεση, βασιλεία των ουρανών, μακάριοι οι πτωχοί, αλλά δεν πολυκαταλαβαίνει. Δεν την νοιάζει κιόλας να καταλάβει. Το σίγουρο είναι ότι περνά καλά στην εκκλησία και θα ξαναπάει, κι ας το πήγε ο «πάτερ» 50 λεπτά το κεράκι.
Σε μια ταβέρνα στον Πειραιά (γράφει ο Παπαδιαμάντης) ψάλλει ένας ημινηφάλιος εργάτης:
«Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων, οι κερατάδες, την εικόνα σου την σεπτήν…»
Προσπαθώ να γίνω γιαγιά και να μεθύσω στον Πειραιά. Το ένα θα γίνει από μόνο του συν τω χρόνω και το άλλο ως γνωστόν το παλεύω, κι όχι μόνον στον Πειραιά…
Κι ας έχει εν τω μεταξύ περάσει ο Παύλος… ΧΕΣΤΗΚΑ!!!! (άκου απόστολος των εθνών… μη χειρότερα!)
Τώρα τελευταία έχει σκάσει μύτη κι ένας γελοίος πλην επικίνδυνος τύπος που τονε λένε Dan Brown.
ΜΑΛΑΚΙΕΣ!!!!
Σας φιλώ
ΥΓ. Η Καινή Διαθήκη, όποια εκδοχή κι αν προτιμά κανείς, δεν ήταν, δεν είναι, ούτε θα γίνει ποτέ νόμος του κράτους, όπως ακριβώς ισχύει και για την Πολιτεία του Πλάτωνα και το Κεφάλαιο του Μαρξ. Η εξουσία δεν προτίθεται να αυτοακυρωθεί. Μην τρελαθούμε κιόλας!
Τουναντίον: ΑΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙ Ο ΚΑΘΕΙΣ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ
5.6.06
Το BloGR απέκτησε δικό του σπίτι
Το μηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό για το ελληνικό blogging, το BloGR, μετακόμισε σε δικό του χώρο, και δέχεται με χαρά τις επισκέψεις σας. Εκεί θα βρείτε επιλεγμένα κείμενα από τα ελληνικά μπλογκ που έχουν δώσει άδεια αναδημοσίευσης, τεχνικές συμβουλές και άλλα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Το περιοδικό βρίσκεται αισίως στο 14ο τεύχος. Μπορείτε να πάτε εκεί είτε από το λινκ (λίγο πιο πάνω) είτε από το banner που θα βρείτε στα δεξιά, κάτω από τα "ελληνικά μπλογκ". Αξίζει να στηρίξετε αυτή την προσπάθεια.
Και μην παραλείψετε να κατεβάσετε όλα τα προηγούμενα τεύχη.
Και μην παραλείψετε να κατεβάσετε όλα τα προηγούμενα τεύχη.
3.6.06
Bίβλος 4: Oύ φονεύσεις; (γράφει ο Π)
Oύ φονεύσεις, λέει η μία από τις λεγόμενες δέκα εντολές της Παλαιάς Διαθήκης (με τις οποίες μάλλον θα ασχοληθούμε στο επόμενο ποστ της σειράς αυτής). H εντολή αυτή είναι κάπως ανακριβής, αφού το σωστό είναι: ού φονεύσεις εκτός από τις πολλές περιπτώσεις που πρέπει να φονεύσεις, όπως φαίνεται μεταξύ άλλων από τις παρακάτω επιταγές. Tις παραθέτουμε ασχολίαστες - αν τυχόν ζητηθεί μετάφραση ή διευκρίνιση για κάποια, εδώ θα είμαστε.
Έξοδος 21 (15): "Oς τύπτει πατέρα αυτού ή μητέρα αυτού, θανάτω θανατούσθω".
Έξοδος 21 (16): "O κακολογών πατέρα αυτού ή μητέρα αυτού τελευτήσει θανάτω".
Έξοδος 21 (17): "Oς εάν κλέψη τίς τινα των υιών Iσραήλ και καταδυναστεύσας αυτόν αποδώται, και ευρεθή εν αυτώ, θανάτω τελευτάτω".
Έξοδος 21 (29): "Eάν δε ο ταύρος κερατιστής ή προ της χθές και προ της τρίτης, και διαμαρτύρονται τω κυρίω αυτού, και μη αφανίση αυτόν, ανέλη δε άνδρα ή γυναίκα, ο ταύρος λιθοβολήσεται και ο κύριος αυτού προσαποθανείται".
Έξοδος 22 (19): "Παν κοιμώμενον μετά κτήνους, θανάτω αποκτενείτε αυτούς".
Έξοδος 22 (20): "O θυσιάζων θεοίς θανάτω εξολοθρευθήσεται, πλην Kυρίω μόνω".
Έξοδος 35 (2): "Έξ ημέρας ποιήσεις έργα, τη δε ημέρα τη εβδόμη κατάπαυσις ... πας ο ποιών έργον εν αυτή τελευτάτω".
Λευιτικό 20 (2): "Eάν τις από των υιών Iσραήλ ... ος αν δω του σπέρματος αυτού άρχοντι, θανάτω θανατούσθω· το έθνος το επί της γης λιθοβολήσουσιν αυτόν εν λίθοις".
Λευιτικό 20 (9): "Άνθρωπος, ός αν κακώς είπη τον πατέρα αυτού ή την μητέρα αυτού, θανάτω θανατούσθω".
Λευιτικό 20 (10): "Άνθρωπος ός αν μοιχεύσηται γυναίκα ανδρός, ή ός αν μοιχεύσηται γυναίκα του πλησίον, θανάτω θανατούσθωσαν, ο μοιχεύων και η μοιχευομένη".
Λευιτικό 20 (11): "Eάν τις κοιμηθή μετά γυναικός του πατρός αυτού, ... θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (12): "Eάν τις κοιμηθή μετά νύμφης αυτού, θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (13): "Oς αν κοιμηθή μετά άρσενος ... βδέλυγμα εποίησαν αμφότεροι· θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (14): "Oς αν λάβη γυναίκα και την μητέρα αυτής, ... εν πυρί κατακαύσουσιν αυτόν και αυτάς".
Λευιτικό 20 (15-16): "Oς αν δω κοιτασίαν αυτού εν τετράποδι, θανάτω θανατούσθω, και το τετράπουν αποκτενείτε. και γυνή, ήτις προσελεύσεται προς παν κτήνος βιβασθήναι αυτήν υπ' αυτού, αποκτενείτε την γυναίκα και το κτήνος· θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (27): "Kαι ανήρ ή γυνή, ος αν γένηται αυτών εγγαστρίμυθος ή επαοιδός, θανάτω θανατούσθωσαν αμφότεροι· λίθοις λιθοβολήσετε αυτούς, ένοχοί εισι".
Λευιτικό 24 (13-16): "Kαι ελάλησε Kύριος προς Mωυσήν λέγων· εξάγαγε τον καταρασάμενον ... και επιθήσουσι πάντες οι ακούσαντες τας χείρας αυτών επί την κεφαλήν αυτού και λιθοβολήσουσιν αυτόν πάσα η συναγωγή. και τοις υιοίς Iσραήλ λάλησον και ερείς προς αυτούς· άνθρωπος ος εάν καταράσηται Θεόν, αμαρτίαν λήψεται· ονομάζων δε το όνομα Kυρίου, θανάτω θανατούσθω· λίθοις λιθοβολείτω αυτόν πάσα η συναγωγή Iσραήλ".
Λευιτικό 24 (17): "Kαι άνθρωπος ος αν πατάξη ψυχήν ανθρώπου και αποθάνη, θανάτω θανατούσθω".
Δευτερονόμιο 22 (13,20-21): "Eάν δέ τις λάβη γυναίκα ... και μη ευρεθή παρθένια ... εξάξουσι την νεάνιν επί τας θύρας του οίκου του πατρός αυτής, και λιθοβολήσουσιν αυτήν εν λίθοις, και αποθανείται".
Δευτερονόμιο 22 (22): "Eάν δε ευρεθή άνθρωπος κοιμώμενος μετά γυναικός συνωκισμένης ανδρί, αποκτενείτε αμφοτέρους".
Δευτερονόμιο 22 (23-26): "Eάν δε γένηται παις παρθένος μεμνηστευμένη ανδρί και ευρών αυτήν άνθρωπος εν πόλει κοιμηθή μετ' αυτής, εξάξετε αμφοτέρους επί την πύλην της πόλεως αυτών και λιθοβοληθήσονται εν λίθοις και αποθανούνται· την νεάνιν, ότι ουκ εβόησεν εν τη πόλει, και τον άνθρωπον, ότι εταπείνωσε την γυναίκα του πλησίον· ... εάν δε εν πεδίω εύρη άνθρωπος την παίδα την μεμνηστευμένην και βιασάμενος κοιμηθή μετ' αυτής, αποκτενείτε τον κοιμώμενον μετ' αυτής μόνον και τη νεάνιδι ου ποιήσετε ουδέν".
[Υ.Γ.: Ευτυχώς η Ναζανίν γλίτωσε την κρεμάλα – προς το παρόν, τουλάχιστον… Για περισσότερες πληροφορίες κάντε κλικ στο μπάνερ με τη θηλειά...]
Έξοδος 21 (15): "Oς τύπτει πατέρα αυτού ή μητέρα αυτού, θανάτω θανατούσθω".
Έξοδος 21 (16): "O κακολογών πατέρα αυτού ή μητέρα αυτού τελευτήσει θανάτω".
Έξοδος 21 (17): "Oς εάν κλέψη τίς τινα των υιών Iσραήλ και καταδυναστεύσας αυτόν αποδώται, και ευρεθή εν αυτώ, θανάτω τελευτάτω".
Έξοδος 21 (29): "Eάν δε ο ταύρος κερατιστής ή προ της χθές και προ της τρίτης, και διαμαρτύρονται τω κυρίω αυτού, και μη αφανίση αυτόν, ανέλη δε άνδρα ή γυναίκα, ο ταύρος λιθοβολήσεται και ο κύριος αυτού προσαποθανείται".
Έξοδος 22 (19): "Παν κοιμώμενον μετά κτήνους, θανάτω αποκτενείτε αυτούς".
Έξοδος 22 (20): "O θυσιάζων θεοίς θανάτω εξολοθρευθήσεται, πλην Kυρίω μόνω".
Έξοδος 35 (2): "Έξ ημέρας ποιήσεις έργα, τη δε ημέρα τη εβδόμη κατάπαυσις ... πας ο ποιών έργον εν αυτή τελευτάτω".
Λευιτικό 20 (2): "Eάν τις από των υιών Iσραήλ ... ος αν δω του σπέρματος αυτού άρχοντι, θανάτω θανατούσθω· το έθνος το επί της γης λιθοβολήσουσιν αυτόν εν λίθοις".
Λευιτικό 20 (9): "Άνθρωπος, ός αν κακώς είπη τον πατέρα αυτού ή την μητέρα αυτού, θανάτω θανατούσθω".
Λευιτικό 20 (10): "Άνθρωπος ός αν μοιχεύσηται γυναίκα ανδρός, ή ός αν μοιχεύσηται γυναίκα του πλησίον, θανάτω θανατούσθωσαν, ο μοιχεύων και η μοιχευομένη".
Λευιτικό 20 (11): "Eάν τις κοιμηθή μετά γυναικός του πατρός αυτού, ... θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (12): "Eάν τις κοιμηθή μετά νύμφης αυτού, θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (13): "Oς αν κοιμηθή μετά άρσενος ... βδέλυγμα εποίησαν αμφότεροι· θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (14): "Oς αν λάβη γυναίκα και την μητέρα αυτής, ... εν πυρί κατακαύσουσιν αυτόν και αυτάς".
Λευιτικό 20 (15-16): "Oς αν δω κοιτασίαν αυτού εν τετράποδι, θανάτω θανατούσθω, και το τετράπουν αποκτενείτε. και γυνή, ήτις προσελεύσεται προς παν κτήνος βιβασθήναι αυτήν υπ' αυτού, αποκτενείτε την γυναίκα και το κτήνος· θανάτω θανατούσθωσαν".
Λευιτικό 20 (27): "Kαι ανήρ ή γυνή, ος αν γένηται αυτών εγγαστρίμυθος ή επαοιδός, θανάτω θανατούσθωσαν αμφότεροι· λίθοις λιθοβολήσετε αυτούς, ένοχοί εισι".
Λευιτικό 24 (13-16): "Kαι ελάλησε Kύριος προς Mωυσήν λέγων· εξάγαγε τον καταρασάμενον ... και επιθήσουσι πάντες οι ακούσαντες τας χείρας αυτών επί την κεφαλήν αυτού και λιθοβολήσουσιν αυτόν πάσα η συναγωγή. και τοις υιοίς Iσραήλ λάλησον και ερείς προς αυτούς· άνθρωπος ος εάν καταράσηται Θεόν, αμαρτίαν λήψεται· ονομάζων δε το όνομα Kυρίου, θανάτω θανατούσθω· λίθοις λιθοβολείτω αυτόν πάσα η συναγωγή Iσραήλ".
Λευιτικό 24 (17): "Kαι άνθρωπος ος αν πατάξη ψυχήν ανθρώπου και αποθάνη, θανάτω θανατούσθω".
Δευτερονόμιο 22 (13,20-21): "Eάν δέ τις λάβη γυναίκα ... και μη ευρεθή παρθένια ... εξάξουσι την νεάνιν επί τας θύρας του οίκου του πατρός αυτής, και λιθοβολήσουσιν αυτήν εν λίθοις, και αποθανείται".
Δευτερονόμιο 22 (22): "Eάν δε ευρεθή άνθρωπος κοιμώμενος μετά γυναικός συνωκισμένης ανδρί, αποκτενείτε αμφοτέρους".
Δευτερονόμιο 22 (23-26): "Eάν δε γένηται παις παρθένος μεμνηστευμένη ανδρί και ευρών αυτήν άνθρωπος εν πόλει κοιμηθή μετ' αυτής, εξάξετε αμφοτέρους επί την πύλην της πόλεως αυτών και λιθοβοληθήσονται εν λίθοις και αποθανούνται· την νεάνιν, ότι ουκ εβόησεν εν τη πόλει, και τον άνθρωπον, ότι εταπείνωσε την γυναίκα του πλησίον· ... εάν δε εν πεδίω εύρη άνθρωπος την παίδα την μεμνηστευμένην και βιασάμενος κοιμηθή μετ' αυτής, αποκτενείτε τον κοιμώμενον μετ' αυτής μόνον και τη νεάνιδι ου ποιήσετε ουδέν".
[Υ.Γ.: Ευτυχώς η Ναζανίν γλίτωσε την κρεμάλα – προς το παρόν, τουλάχιστον… Για περισσότερες πληροφορίες κάντε κλικ στο μπάνερ με τη θηλειά...]
1.6.06
O Πίρι Ρέις και η Ανταρκτική (η ποια;)
Είναι εντυπωσιακό το πώς μερικοί μύθοι διαρκώς αναπαράγονται χωρίς δεύτερη σκέψη (πολλές φορές και χωρίς πρώτη σκέψη…). Χρόνια τώρα βλέπω κατά καιρούς διάφορες αναφορές στον χάρτη του Πίρι Ρέις, και όλες, σχεδόν, αναμασάνε τις ίδιες ανοησίες, ξεσηκωμένες από τα βιβλία του Χάπγκουντ, του Νταίνικεν και του Χάνκοκ: ότι ο χάρτης απεικονίζει τα παράλια της Ανταρκτικής πριν καλυφθούν από τον πάγο – δηλαδή πολύ πριν το 1513, που είναι η επίσημη χρονολόγηση του χάρτη. Ο ίδιος ο Πίρι Ρέις έχει γράψει ότι ο χάρτης του είναι βασισμένος σε παλαιότερους χάρτες -- τον χάρτη του Κολόμβου και άλλους, κάποιοι από τους οποίους είχαν φτιαχτεί την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου και απεικόνιζαν τον τότε γνωστό κόσμο -- οπότε οι συνωμοσιολόγοι έβαλαν μπροστά τις μηχανές: «οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο και τον είχαν χαρτογραφήσει, και εκείνη την αρχαία γνώση τώρα κάποιοι [ξέρετε ποιοι…] μας την κρύβουν, και ο χάρτης αυτός δεν μπορεί να είχε γίνει από θαλάσσης, έχει τέτοια ακρίβεια που σίγουρα έχει γίνει από αέρος, άρα οι αρχαίοι ημών πρόγονοι μπορούσαν να πετάξουν [άλλωστε ο διαβόητος Λιακόπουλος ισχυρίζεται ότι οι Έλληνες είχαν φτιάξει αεριωθούμενα αεροσκάφη], ή κάποιοι εξωγήινοι έφτιαξαν τους αρχαιότερους χάρτες και τους έδωσαν σε κάποιους ανθρώπους χιλιάδες χρόνια πριν, διότι τον 16ο αιώνα κανείς δεν θα μπορούσε να χαρτογραφήσει με τέτοια ακρίβεια, κ.λπ. κ.λπ.»...
Ο Πίρι Ρέις λέει σίγουρα αλήθεια όταν γράφει ότι είχε συμβουλευτεί το χάρτη του Κολόμβου, γιατί η απεικόνιση της Καραϊβικής έχει τα ίδια λάθη που έχει κι εκείνος ο χάρτης. Το πιο λεπτομερές τμήμα του χάρτη είναι οι ακτές της Βραζιλίας. Η ακτογραμμή της Ν. Αμερικής είχε ήδη εξερευνηθεί την εποχή του Πίρι Ρέις από τον Βεσπούτσι, που είχε φτάσει ως τη Γη του Πυρός. Όσο για την πολυδιαφημισμένη ακρίβεια του χάρτη, αρκεί να πούμε ότι από εκείνη την εποχή έχουν σωθεί και άλλοι χάρτες της περιοχής, πολύ πιο ακριβείς.
Όλος ο χαμός, όμως, γίνεται για το κάτω μέρος του χάρτη, που οι συνωμοσιολόγοι ισχυρίζονται ότι απεικονίζει την Ανταρκτική, σε μια εποχή που η εν λόγω ήπειρος αφενός καλυπτόταν από πάγους και αφετέρου δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμη.
Είναι εντυπωσιακή (το ξαναλέω) η έλλειψη κριτικής σκέψης στο βασίλειο της συνωμοσιολογίας. Αφού ο χάρτης του Πίρι Ρέις είναι τόσο ακριβής (όπως λένε οι ίδιοι), και αφού απεικονίζει την Ανταρκτική ως συνέχεια της ακτογραμμής της Ν. Αμερικής, πού στο καλό είναι τα 1.200 μίλια ακτής της Αργεντινής από τη Βραζιλία ως τη Γη του Πυρός; Πώς γίνεται και από τη Βραζιλία φτάνουμε κατευθείαν στην Ανταρκτική, που βρίσκεται κάπου 2.500 μίλια πιο νότια;
Όπως θα δείτε σ’ αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα, αυτό που οι αφελείς θεωρούν παράλια της Ανταρκτικής είναι, στην πραγματικότητα, η συνέχεια της ακτογραμμής της Ν. Αμερικής, από τη Βραζιλία ως τη Γη του Πυρός. Το λινκ που σας δίνω έχει όλες τις λεπτομέρειες. Είναι στα Αγγλικά, αλλά, και μόνο τις εικόνες να δείτε, θα καταλάβετε.
Τελειώνοντας, θέλω να διατυπώσω για μία ακόμη φορά την κατάπληξή μου με την έλλειψη στοιχειώδους λογικής που κυριαρχεί γύρω μας. Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός, που να πάρει, για να καταλάβεις ότι ο χάρτης του Πίρι Ρέις δείχνει απλώς τη Νότια Αμερική, ή ότι η «Ιερά Σινδόνη» είναι απλώς ένα κατασκευασμένο έργο τέχνης, ή ότι οι εικόνες και τα αγάλματα δεν κλαίνε, ούτε ματώνουν, ή ότι η αναφορά στην Ατλαντίδα είναι απλώς ένας ακόμη πλατωνικός μύθος, ή ότι η αναφορά του Ιώσηπου στον Ιησού είναι μια εκ των υστέρων προσθήκη από χριστιανούς απολογητές...
Ο Πίρι Ρέις λέει σίγουρα αλήθεια όταν γράφει ότι είχε συμβουλευτεί το χάρτη του Κολόμβου, γιατί η απεικόνιση της Καραϊβικής έχει τα ίδια λάθη που έχει κι εκείνος ο χάρτης. Το πιο λεπτομερές τμήμα του χάρτη είναι οι ακτές της Βραζιλίας. Η ακτογραμμή της Ν. Αμερικής είχε ήδη εξερευνηθεί την εποχή του Πίρι Ρέις από τον Βεσπούτσι, που είχε φτάσει ως τη Γη του Πυρός. Όσο για την πολυδιαφημισμένη ακρίβεια του χάρτη, αρκεί να πούμε ότι από εκείνη την εποχή έχουν σωθεί και άλλοι χάρτες της περιοχής, πολύ πιο ακριβείς.
Όλος ο χαμός, όμως, γίνεται για το κάτω μέρος του χάρτη, που οι συνωμοσιολόγοι ισχυρίζονται ότι απεικονίζει την Ανταρκτική, σε μια εποχή που η εν λόγω ήπειρος αφενός καλυπτόταν από πάγους και αφετέρου δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμη.
Είναι εντυπωσιακή (το ξαναλέω) η έλλειψη κριτικής σκέψης στο βασίλειο της συνωμοσιολογίας. Αφού ο χάρτης του Πίρι Ρέις είναι τόσο ακριβής (όπως λένε οι ίδιοι), και αφού απεικονίζει την Ανταρκτική ως συνέχεια της ακτογραμμής της Ν. Αμερικής, πού στο καλό είναι τα 1.200 μίλια ακτής της Αργεντινής από τη Βραζιλία ως τη Γη του Πυρός; Πώς γίνεται και από τη Βραζιλία φτάνουμε κατευθείαν στην Ανταρκτική, που βρίσκεται κάπου 2.500 μίλια πιο νότια;
Όπως θα δείτε σ’ αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα, αυτό που οι αφελείς θεωρούν παράλια της Ανταρκτικής είναι, στην πραγματικότητα, η συνέχεια της ακτογραμμής της Ν. Αμερικής, από τη Βραζιλία ως τη Γη του Πυρός. Το λινκ που σας δίνω έχει όλες τις λεπτομέρειες. Είναι στα Αγγλικά, αλλά, και μόνο τις εικόνες να δείτε, θα καταλάβετε.
Τελειώνοντας, θέλω να διατυπώσω για μία ακόμη φορά την κατάπληξή μου με την έλλειψη στοιχειώδους λογικής που κυριαρχεί γύρω μας. Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός, που να πάρει, για να καταλάβεις ότι ο χάρτης του Πίρι Ρέις δείχνει απλώς τη Νότια Αμερική, ή ότι η «Ιερά Σινδόνη» είναι απλώς ένα κατασκευασμένο έργο τέχνης, ή ότι οι εικόνες και τα αγάλματα δεν κλαίνε, ούτε ματώνουν, ή ότι η αναφορά στην Ατλαντίδα είναι απλώς ένας ακόμη πλατωνικός μύθος, ή ότι η αναφορά του Ιώσηπου στον Ιησού είναι μια εκ των υστέρων προσθήκη από χριστιανούς απολογητές...
Subscribe to:
Posts (Atom)
