Α΄ Ιστοσυνάντηση Ποιητικής Μετάφρασης

Φίλες και φίλοι

Μια που η μετάφραση της ποίησης αποτελεί μεγάλη πρόκληση και προσωπικό κόλλημα, ας επιστρέψουμε στον τόπο του εγκλήματος για να «αναμετρηθούμε» -- όχι μεταξύ μας (καθότι δεν θα υπάρχουν νικητές και έπαθλα), αλλά με κάποια επιλεγμένα ποιήματα από το κοντινό και μακρινό παρελθόν. Η επιλογή έγινε με μη αξιοκρατικά κριτήρια: αποφύγαμε (ο Π κι εγώ) τα μεγάλα ποιήματα, τα πολύ μικρά (αν και κάποια απ’ αυτά είναι διαμαντάκια – ίσως σε άλλη ευκαιρία…), τα πολύ σεξιστικά, τα πολύ δύσκολα – αποφύγαμε, τέλος πάντων, ό,τι θα μπορούσε να κάνει αυτό το παιχνίδι άχαρο, δυσάρεστο, ή υπεράνθρωπο. Επίσης, δύο από αυτά είναι προτάσεις της Iφιμέδειας και της Lucy. Σίγουρα θα έχετε να προτείνετε κι άλλα, καλύτερα. Κάντε το, και θα τα έχουμε υπόψη για την επόμενη φορά.

Μετά από επίμονες διαβουλεύσεις, λοιπόν, επιλέχθηκαν πέντε ποιήματα. Η πρόταση είναι να τα μεταφράσουμε όλοι και τα πέντε, να τα στείλετε στο e-mail του μπλογκ που βρίσκεται στο προφίλ μου, και μετά να κάνω ένα ποστ για το κάθε ποίημα, που θα περιέχει το πρωτότυπο μαζί με όλες τις μεταφράσεις του. Μπορείτε, φυσικά, να μην ασχοληθείτε με όλα – κάποιοι δουλεύουν κιόλας, παρότι καλοκαίρι… Καλό θα ήταν οι μεταφράσεις να γίνουν σε εύλογο χρονικό διάστημα· δεν θα ήθελα, όμως, να δώσω deadline – αρκετό άγχος δημιουργεί αυτή η λέξη στη δουλειά μας, ας μην την εισαγάγουμε και στη διασκέδασή μας… Ή πείτε μου εσείς πόσο χρόνο χρειάζεστε.

Λοιπόν, ιδού τα 5 ποιήματα:


1. Ben Jonson -- Have you seen the bright lily grow (1616)
(Από το θεατρικό έργο “The Devil Is An Ass”)

Have you seen the bright lily grow,
Before rude hands have touch'd it?
Have you mark'd the fall of the snow,
Before the earth hath smutch'd it?
Have you felt the wool of beaver?
Or swan's down ever?
Or have smelt o' the bud of the brier?
Or the nard in the fire?
Or have tasted the bag of the bee?
Oh, so white,
Oh, so soft,
Oh, so sweet is she!



2. John Keats -- When I have fears that I may cease to be (1818)


WHEN I have fears that I may cease to be
Before my pen has glean’d my teeming brain,
Before high piled books, in charact’ry,
Hold like rich garners the full-ripen’d grain;
When I behold, upon the night’s starr’d face,
Huge cloudy symbols of a high romance,
And think that I may never live to trace
Their shadows, with the magic hand of chance;
And when I feel, fair creature of an hour!
That I shall never look upon thee more,
Never have relish in the faery power
Of unreflecting love!—then on the shore
Of the wide world I stand alone, and think
Till Love and Fame to nothingness do sink.



3. Christina Rossetti -- When I am dead, my dearest (1848)

When I am dead, my dearest,
Sing no sad songs for me;
Plant thou no roses at my head,
Nor shady cypress tree:
Be the green grass above me
With showers and dewdrops wet;
And if thou wilt, remember,
And if thou wilt, forget.

I shall not see the shadows,
I shall not feel the rain;
I shall not hear the nightingale
Sing on, as if in pain:
And dreaming through the twilight
That doth not rise nor set,
Haply I may remember,
And haply may forget.



4. e.e. cummings -- pity this busy monster, manunkind (1944)


pity this busy monster, manunkind,

not. Progress is a comfortable disease:
your victim (death and life safely beyond)

plays with the bigness of his littleness
--- electrons deify one razorblade
into a mountainrange; lenses extend
unwish through curving wherewhen till unwish
returns on its unself.
A world of made
is not a world of born --- pity poor flesh

and trees, poor stars and stones, but never this
fine specimen of hypermagical

ultraomnipotence. We doctors know

a hopeless case if --- listen: there's a hell
of a good universe next door; let's go



5. Tom Waits -- November (1993)
(Όπως είναι τυπωμένο – στο δίσκο το τραγουδά με κάποιες μικροδιαφορές.)

No shadow
No stars
No moon
No cars
November
It only believes
In a pile of dead leaves
And a moon
That's the color of bone

No prayers for November
To linger longer
Stick your spoon in the wall
We'll slaughter them all

November has tied me
To an old dead tree
Get word to April
To rescue me

November's cold chain
Made of wet boots and rain
And shiny black ravens
On chimney smoke lanes

November seems odd
You're my firing squad
November

With my hair slicked back
With carrion shellac
With the blood from a pheasant
And the bone from a hare

Tied to the branches
Of a roebuck stag
Left to wave in the timber
Like a buck shot flag

Go away you rainsnout
Go away blow your brains out
November



Μπορεί να ξενίσει κάποιους η εμφάνιση του ονόματος του Tom Waits, αλλά πρέπει κάποια στιγμή να δούμε τους στίχους των τραγουδιών με άλλο μάτι – πολλές φορές οι άνθρωποι που τους γράφουν είναι πραγματικοί ποιητές, όχι στιχοπλόκοι της πλάκας. Άλλωστε, και το ποίημα του Ben Jonson τραγούδι είναι, μελοποιημένο από τον ελισαβετιανό συνθέτη Robert Johnson...