30.3.06

Περί απόλυτου σχολιασμού

Eπειδή δυο φίλοι με «κατηγόρησαν» πριν από λίγες μέρες – ο ένας μου είπε ότι διακρίνει μια «απόλυτη στάση σχολιασμού» και ο άλλος ότι μιλάω «επί παντός επιστητού», ένιωσα πως οφείλω να πω κάποια πράγματα σχετικά.


1. Το να διατυπώνεις μια σκέψη ή άποψη δεν σε κάνει αυτόματα απόλυτο.

2. Το να έχεις μελετήσει ένα θέμα και να έχεις επιλέξει μια συγκεκριμένη στάση (απορρίπτοντας πιθανώς μιαν άλλη) επίσης δεν σε κάνει απόλυτο. Απόλυτος είναι αυτός που απορρίπτει την άλλη άποψη χωρίς να κάτσει να την ακούσει, όπως και αυτός που θεωρεί ότι δεν μπορεί καν να υπάρξει άλλη άποψη.

3. Δεν είμαι – ούτε προσπαθώ να το παίξω – δημοσιογράφος. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι δεν νιώθω καμιά ανάγκη να παρουσιάσω και τις δυο πλευρές ενός θέματος. (Αν συνέβαινε αυτό, τότε κάθε συζήτηση θα ξεκινούσε από το μηδέν.)

4. Παρεμπιπτόντως, υπάρχουν και δημοσιογράφοι που, έχοντας μελετήσει ένα θέμα, έχουν άποψη επ’ αυτού, και αυτή παρουσιάζουν. Αυτό δεν τους κάνει απόλυτους.

5. Τις απόψεις μου δεν τις έχω σαν δόγμα. Εάν οποιοσδήποτε μου παρουσιάσει μιαν άλλη άποψη – την οποία βεβαίως θα μπορεί να στηρίξει με λογικά επιχειρήματα – και με πείσει για το δίκιο του, είμαι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να μεταβάλλω ή να εγκαταλείψω εντελώς οποιαδήποτε άποψή μου για οποιοδήποτε θέμα. Δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι δεν αλλάζουν απόψεις. Κι έχω ζωντανό παράδειγμα γι’ αυτό: εμένα! Έχω αλλάξει στο παρελθόν άποψη για πολλά θέματα (ομοιοπαθητική, ξεμάτιασμα, θεωρίες συνωμοσίας κ.ά.).

6. Το προφίλ μου στον blogger έχει μόνο τρεις λέξεις: Μουσικός, μεταφραστής, σκεπτικιστής. Τα ποστ μου, λοιπόν, έχουν ως άξονα την μουσική, τη γλώσσα και την κριτική σκέψη (ή μάλλον την έλλειψή της) – συνήθως με αφορμή την επικαιρότητα. Πού και πού μπορεί να υπάρχουν και μερικές φωτογραφίες που έχω τραβήξει ο ίδιος – καθότι τυγχάνω και ερασιτέχνης φωτογράφος (όχι και πολύ καλός, για τα γούστα μου). Αυτό το «επί παντός επιστητού» ομολογώ πως δεν το κατάλαβα, αδερφικέ μου φίλε. (Αλλά δεν πειράζει – εγώ θα σ’ αγαπάω το ίδιο.)

7. Είναι αλήθεια ότι, για κάθε θέμα, υπάρχουν τουλάχιστον δύο απόψεις. Αλλά δεν έχουν όλες οι απόψεις την ίδια βαρύτητα. Όταν η μία άποψη έχει, π.χ., συγκεκριμένα (και αποδείξιμα) επιχειρήματα, ενώ η άλλη στηρίζεται αποκλειστικά σε ρητορικά κόλπα (οι γνωστές «λογικές πλάνες»), από πού κι ως πού είναι ισότιμες; Και γιατί πρέπει εγώ να το παίξω «ουδέτερος»; Ουδέτερος είμαι σε θέματα που δεν γνωρίζω, ή που δεν μπορώ ακόμη να καταλήξω. Αν με ρωτήσετε, ας πούμε, αν προτιμώ τον Ματίς ή τον Καντίνσκι, δεν μπορώ να σας πω -- έχω δει πίνακές τους, αλλά δεν έχω ιδέα από ζωγραφική. Επίσης, δεν έχω ιδέα για το αν τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να υιοθετήσουν παιδιά – με έχει απασχολήσει το ζήτημα και εξετάζω και τις δυο πλευρές του, αλλά δεν μπορώ ακόμη να πάρω θέση.

8. Διαβάστε πάλι το 7.

9. Ένα από τα πράγματα που οφείλει να κάνει κάθε πολίτης σε μια δημοκρατία είναι να ενημερώνεται και να σχηματίζει άποψη για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, ώστε να μπορεί να παίρνει αποφάσεις. Νομίζετε πως οι κυβερνώντες παίρνουν όλες τις αποφάσεις; Γελιέστε. Ο ρόλος σας σ’ αυτό τον κόσμο είναι πολύ πιο σημαντικός απ’ ό,τι νομίζετε. Και μόνο με τη στάση ζωής σας, χωρίς να πείτε κουβέντα, μπορείτε να εμπνεύσετε πολύ περισσότερους ανθρώπους απ’ ό,τι φαντάζεστε. Πιστέψτε με, το έχω δει να συμβαίνει.

10. "Τι πιστεύετε πως είναι ο καλλιτέχνης;
Ενας ανόητος ο οποίος έχει απλά μάτια αν είναι ζωγράφος ή αυτιά αν είναι μουσικός; Αντίθετα, την ίδια στιγμή είναι ένα πολιτικό ον, το οποίο διαρκώς ανταποκρίνεται σε σπαραξικάρδια, φλογερά ή χαρούμενα γεγονότα και απέναντι στα οποία παίρνει θέση με ποικίλους τρόπους. Οχι, η ζωγραφική δε γίνεται για να διακοσμεί διαμερίσματα. Είναι ένα εργαλείο πολέμου για να επιτίθεται, αλλά και να αμύνεται ενάντια στον εχθρό." -- Pablo Picasso, 1945.

7 comments:

Anonymous said...

Den exo parakolouthisei to "skiniko" pou perigrafeis (den xero kan an to eipes metaxy sovarou kai asteiou), ayto pou exo omos na po einai pos ola ta sxolia sto blog sou peristrefontai gyro apo themata pou mporeis na ekfereis gnomi (glossa, mousiki, antiorthologiki skepsi...). Den exei simasia an einai epikritika i oxi. Simasia exei pos einai i apopsi sou kai prepei na tin "ekpempeis", esto mexri na apodeixthei lanthasmeni... Min yperaspizese loipon to aytonoito.

Se periptosi pou ta sxolia synexistoun sou proteino ayto to arthro, pou sigoura tha voithisei tous filous sou na katalavoun.

Arage pera apo ton sxoliasmo, giati kaneis den anefere kai tin poiisi? Epilektiki optiki?

Ayta ta oliga, kai (eytyxos...) MH-antikeimenika...

Περαστικός said...

Τι να πω, κάθε διατύπωση άποψης μπορεί να σε κάνει περισσότερο ή λιγότερο συμπαθή σε κάποιους ανθρώπους, ανάλογα με το αν συμφωνούν ή διαφωνούν μαζί σου, εφόσον δεν αντιλαμβάνονται ότι διαφωνία δεν πρέπει να σημαίνει σύγκρουση. Τώρα νομίζω καταλαβαίνεις γιατί ασχολήθηκα τόσο με το θέμα του διαλόγου. Αυτό που είναι πιο σημαντικό για εμένα, για την αξιολόγηση της ωριμότητας ενός ανθρώπου, είναι όχι τόσο οι απόψεις του, αλλά η ανοχή που δείχνει στις απόψεις των άλλων και η ικανότητά του να αντιλαμβάνεται ότι η αντιπαράθεση για ιδέες δεν πρέπει να εξελίσσεται σε προσωπική σύγκρουση. Αυτό επιτρέπει και τον ελεύθερο διάλογο. Όλοι προσπαθούμε να ανέβουμε στην κορυφή του βουνού, απλώς το κάνουμε από διαφορετικό μονοπάτι. Αν κάποιος εκλαμβάνει τη διαφωνία ως σύγκρουση, δεν αντιλαμβάνεται την ουσία της δημοκρατίας, που είναι η δημιουργία ενός όσο γίνεται δικαιότερου πλαισίου για τη συζήτηση και τη λήψη αποφάσεων χωρίς να φτάνουμε στη σύγκρουση (ο άνθρωπος με τον οποίο διαφωνούσες για ένα νόμο το πρωί μπορεί να είναι ο φίλος σου το απόγευμα).

Dormammu said...

Critics have their purposes, and they're supposed to do what they do, but sometimes they get a little carried away with what they think someone should have done, rather than concerning themselves with what they did.

- Duke Ellington (1899 - 1974), Music Is My Mistress, 1973

με απλά λόγια, γράψε αυτά που γουστάρεις και σε όποιον δεν αρέσουν, να παέι να νανανα.....

Artanis said...

Δεν υπάρχει λόγος ν' απολογείσαι για το πώς γράφεις και τί γράφεις.

Συνέχισε...

xxx said...

Και το ότι γράφεις, και μόνο αυτό αρκεί. Δηλώνει ένα άτομο που κάτι έχει να πει , δεν έχει σημασία αν είναι σωστό ή λάθος, οι αναγνώστες θα κρίνουν. Και στο κάτω κάτω *εμείς* (βάζω και τον εαυτό μου μέσα) δεν γράφουμε για τους αναγνώστες , ούτε να αποκτήσουμε οπαδούς, ούτε διακρίσεις, γράφουμε για μας πρωτίστως.
Αν και βέβαια υπάρχουν κάποια αλητάκια που περιμένουν σαν τις ύαινες να γράψεις κάτι που αντιβαίνει τα όρια της δικιάς τους αντίληψης, ή της δικιάς τους *κοινής λογικής* και να πέσουν να σε φάνε (περίπτωση Μήτσου του Καφετζή).
Εν τοιαύτη περιπτώση, φροντίζεις να μεγαλώσεις την χωρητικότητα σε megabytes ενός γεννετήσιου οργάνου σου για να χωρέσεις να τους γράψεις όλους αυτούς :)

Συνέχισε αυτό που κάνεις όπως ακριβώς το κάνεις.

cyrus said...

Σας ευχαριστώ όλους για τα καλά σας λόγια. Φυσικά και θα συνεχίσω -- και τους δυο ανθρώπους που μου τα είπαν αυτά εξακολουθώ να τους θεωρώ φίλους μου. Απλώς ήθελα να αποσαφηνίσω κάποια πράγματα...

cyberdustz said...

Χαχα, όμοια περίπτωση με μένα. Συνήθιζαν να με κατηγορούν ότι γράφω σαν επιστήμον ακαδημαϊκός, και ότι ήμουν τόσο απόλυτος στις απόψεις μου που δεν τους άφηνα περιθώριο να αναπτύξουν τα αργκουμέντα τους. Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια ότι ίσχυε αυτό για μένα, αλλά νομίζω ότι αυτό απαιτεί κανείς από ένα βλογ, δεν κάνομε τσατ αλλά αναπτύσσομαι επιχειρήματα πάνω σε ένα θέμα. (Και μετά άλλαξα το ύφος μου…:) )